بررسی فقهی قاعده «درء» با تکیه بر قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 142

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FVH-10-33_005

تاریخ نمایه سازی: 20 بهمن 1400

چکیده مقاله:

یکی از نوآوری های مقنن در قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲، تصریح به قاعده «درء» می باشد. در قوانین قبلی، مقنن صراحتا اشاره ای به این قانون نکرده بود، اما در برخی مواد آن را به طور ضمنی پذیرفته بود. به عنوان مثال، در مواد: ۱۶۷و ۶۷، ۶۶، ۶۵ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۰، ایجاد شبهه را موجب سقوط حد می دانست. در قانون سال ۱۳۹۲ در دو ماده ۱۲۰و ۱۲۱ به تشریع این قاعده و چگونگی سقوط مجازات در صورت وجود شبهه پرداخته شده است، اگرچه قانونگذار اشاره ای به معنای شبهه نمی کند. از آنجا که مقنن، این قاعده را در بخش کلیات ذکر کرده است، این شائبه وجود دارد که علاوه بر حد به معنای اخص، به سایر جرایم نیز تعمیم داده است، لذا در این نوشته، علاوه بر ذکر مستندات قاعده، تحلیل کلمات قاعده، اقسام شبهه و ملاک در عروض شبهه، سعی اصلی بر این است که با بررسی کتب معتبر فقهی شیعی و اهل سنت و بررسی نظریات محققین و دانشمندان، پی به این حقیقت ببریم که دامنه شمول قاعده «درء» چیست. آیا منحصرا شامل حد به معنای اخص است یا علاوه بر آن به سایر جرایم(قصاص، دیات، تعزیرات) نیز تسری می یابد.   برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید: مگیران:  https://www.magiran.com/paper/۱۵۹۵۰۷۵ نورمگز: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/۱۱۹۹۲۶۵

نویسندگان

رضا دانشور ثانی

عضو هیت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

کاظم خسروی

دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابوزهره، محمد(۲۰۰۶م)، الجریمه و العقوبه فی الفقه الاسلامی، بیروت: دارالفکر ...
  • الجزیری، عبدالرحمان(۱۹۹۸م/ ۱۴۱۹ق)، الفقه علی المذاهب الاربعه و مذهب اهل ...
  • حلی، حسن بن یوسف بن مطهر(۱۳۱۴ق)، تحریر الاحکام، موسسه آل ...
  • حیدری ، سیدعلی نقی(۱۳۷۹)، اصول الاستنباط فی اصول الفقه و ...
  • دانشور ثانی، رضا(۱۳۹۲)، تقریرات درس متون فقه جزایی(مبانی تکمله المنهاج)، ...
  • سبحانی، جعفر(۱۳۹۰)، الموجز فی اصول الفقه، انتشارات ولایت.. ...
  • الشوکانی، محمد بن علی(بی تا)، نیل الاوطار(شرح منتقی الاخبار فی ...
  • طباطبایی، سیدعلی بن سید محمدعلی(۲۰۱۱م/ ۱۴۳۲ق) ، ریاض المسائل، چ۱، ...
  • عاملی، زین الدین(۱۴۲۸)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، چ۴، ...
  • عوده، عبدالقادر(۱۹۹۲م)، التشریع الجنائی الاسلامی، بیروت: موسسه الرساله.. ...
  • فتحی بهنسی، احمد(۱۹۸۸م/ ۱۴۰۹ق)، نظریات فی الفقه الجنائی الاسلامی، چ۵، ...
  • مجلسی، محمدتقی(۱۳۹۸ق)، روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ...
  • محقق داماد، سید مصطفی(۱۳۸۵)، قواعد فقه بخش جزائی، چ۶، مرکز ...
  • عاملی، محمدبن مکی(۱۳۷۲)، القواعد و الفوائد، ترجمه و نگارش دکتر ...
  • محمدی، ابوالحسن(۱۳۷۴)، حقوق کیفری اسلام (از کتاب شرایع الاسلام محقق ...
  • المظفر، محمدرضا(۱۳۸۰)، اصول الفقه فی مباحث الالفاظ و الملازمات العقلیه، ...
  • موسوی الخمینی، روح الله(بی تا)، تحریر الوسیله، قم: دار العلم، ...
  • موسوی الخوئی، ابوالقاسم(۱۹۷۵م)، مبانی تکمله المنهاج، نجف: مطبعه الاداب.. ...
  • موسوی بجنوردی، سیدمحمد(۱۳۸۲)، فقه تطبیقی(بخش جزایی)، تهران: پژوهشکده امام خمینی(ره) ...
  • میرمحمدصادقی، حسین(۱۳۹۲)، جرایم علیه اشخاص، چ۱۲، تهران: بنیاد حقوقی میزان.. ...
  • نجفی، محمدحسن(۱۳۹۰)، جواهرالکلام، ترجمه دکتر اکبر نائب زاده، انتشارات خرسندی.. ...
  • النیسابوری، ابی محمدعبدالله بن علی بن الجارود(۲۰۰۷م/۱۴۲۸ق)، المنتقی من السنن ...
  • نمایش کامل مراجع