مهرخاتم بررسی ویژگی های مهر پیامبرص
محل انتشار: فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام، دوره: 6، شماره: 20
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 248
فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PTE-6-20_008
تاریخ نمایه سازی: 23 بهمن 1400
چکیده مقاله:
مهر خاتم در اواخر سال ششم یا اوایل سال هفتم هجری برای ممهور کردن نامههای پیامبر به حکام سرزمینهای همجوار، ساخته و پرداخته شد. این مهر ظاهرا از نوع انگشتری و شکل صفحه نگین آن مدور بوده است و بر آن در سه سطر عبارت «محمد رسولالله» را نقش کرده بودند؛ جنس و نگین آن نیز از سنگ حبشی تا انواعی از فلزات چون مس و آهن و نقره روایت شده است. پس از وفات پیامبرص این مهر ابتدا به ابوبکر و سپس عمر و عثمان رسید و آن ها نیز نامهها و مکاتبات خود را بدان اعتبار میبخشیدند.
مهر خاتم در حدود سال سیام هجری در چاه اریس(نزدیکی مدینه) افتاد و دیگر بهدست نیامد، اما عثمان نظیرش را ساخت و مهر معمول خلافت داشت. با این حساب جز نامههای شخص پیامبرص، بخشی از نامههای خلفای راشدین نیز ممهور به مهر حقیقی پیامبرص بوده است؛ مکاتباتی که اگر نمونهای اصیل از آن ها بهدست آمده بود، لااقل اثر مهر خاتم را به ما نشان میداد.
اوصاف این مهر در متون متقدم اسلامی نشان از نخستین اقدامات و ضروریات تشکیل نظام دیوانی در صدر اسلام است؛ همچنین استفاده از نوشتار جای تصویر، شکل مدور، ترکیب سهسطری، و شعارهای مذهبی از این جا در مهرهای اسلامی تجربه شده و در سراسر دوران تاریخی اسلام تداوم یافته است.
ویژگیهای مهر خاتم در مقاله پیش رو با روش تحقیق تاریخی- توصیفی، بررسی و تحلیل شده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
میرزاابوالقاسمی محمدصادق
دانشگاه شیراز، دانشکده هنر و معماری
حسنعلی پورمند
تربیت مدرس، گروه هنر
محمود طاووسی
تربیت مدرس، گروه هنر