تحلیل تحولات فضایی محیط زیست شهری در کلانشهر مشهد با استفاده از الگوی آینده پژوهی گام طبیعی
محل انتشار: مجله جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 6، شماره: 1
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 159
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GERAZ-6-1_001
تاریخ نمایه سازی: 12 اسفند 1400
چکیده مقاله:
از آنجا که محور هرگونه تحلیل جغرافیایی تاکید بر فضا و مفاهیم زیستمحیطی آن است؛ لذا تغییر در مناسبات میان انسان و محیطزیست شهری را میتوان محصول نهایی میل انسان به تغییر در محدوده سکونتگاهی خود برای چیرگی بر ماهیت زیستمحیطی و فضایی شهر دانست؛ بر همین اساس، پژوهش حاضر سعی دارد با بهرهگیری از رویکرد آیندهنگاری گام طبیعی در چارچوب شاخصهای محیطزیست شهری، به تحلیل تحولات فضایی در مقیاس زیستمحیطی در کلانشهر مشهد بپردازد. برای دستیابی به این هدف، از مطالعات توصیفی - تحلیلی، اسنادی و پرسشنامه در چارچوب مدل دلفی و تحلیلهای نرمافزاری استفاده گردید. در این راستا، پس از برگزاری جلسات اولیه بحث با ۵۰ نفر از نخبگان دانشگاهی و مدیران اجرایی شهر مشهد به عنوان جامعه آماری تحقیق، تعداد ۷۸ متغیر در قالب ۱۶ طبقهبندی کلی به عنوان متغیرهای اولیه پژوهش شناسایی شدند. در ادامه، متغیرهای اولیه، در چارچوب ماتریس اثرات متقاطع در نرمافزارهای آیندهنگار میکمک و سناریو ویزارد تعریف شدند؛ سپس، از جامعه آماری خواسته شد تا برحسب میزان اثر - وابستگی مستقیم، غیرمستقیم و بالقوه، به ارزشیابی متغیرها در بازه ۰ (بیتاثیر) تا ۳ (تاثیر بسیار قوی) بپردازند. نتایج نشان داد که با ۲ بار تکرار چرخش دادهای، شاخص پرشدگی به دست آمده ۷۹/۹۵% میباشد که این امر، مبین ضریب بالای تاثیرگذاری متغیرها بر یکدیگر است. همچنین به اتکاء یافتههای به دست آمده، شاخص مدیریت یکپارچه زیستمحیط شهری (ME۴) با امتیاز ۱۸۸، دارای بیشترین اثرگذاری مستقیم و شاخص تدوین و ارتقاء مقررات بازیافت شهری (RY۴) با مجموع ۵۵۸۵۹۴۴ ارزش سطری محاسبهشده، دارای بیشترین میزان اثرگذاری غیرمستقیم بر دیگر متغیرها بودهاند. در نهایت، با در نظر گرفتن نیروهای پیشران کلیدی شناساییشده، سناریوهای مطلوب، میانه و فاجعه ارائه گردید.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
اکبر حیدری
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
محمد رحیم رهنما
استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
محمد اجزاء شکوهی
دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
امید علی خوارزمی
استادیار مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :