ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی دشت آبرفتی ارومیه در سامانه های آبیاری

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 122

فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NFAG-15-30_012

تاریخ نمایه سازی: 16 فروردین 1401

چکیده مقاله:

کیفیت آب زیرزمینی جهت اهداف آبیاری در سال­های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. تحقیق حاضر، با هدف دست یافتن به کیفیت آب زیرزمینی دشت آبرفتی ارومیه، در سامانه­های آبیاری می­باشد؛ جایی­که فعالیت­های کشاورزی به دلیل افزایش روند خشکسالی در دریاچه ارومیه به آب­های زیرزمینی وابسته است. در این مطالعه، از داده­های مربوط به ۵۹ حلقه چاه آب زیرزمینی منطقه مطالعاتی در فصل خشک سال ۱۳۹۷ استفاده شده است. داده­ها از نظر پارامترهای کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند؛ سپس جهت بررسی تغییرات مکانی آب زیرزمینی و تعیین محدوده مناسب برای استفاده در سامانه­های آبیاری، از تعدادی شاخص­های کیفیت آب (شاخص نفوذپذیری، نسبت جذب منیزیم، نسبت جذب سدیم، نسبت کیلی، درصد سدیم، سدیم کربنات باقی مانده و شاخص اشباع لانژلیر) با استفاده از روش زمین­آماری در نرم­افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، استفاده گردید. بر اساس نتایج به­دست آمده، مقادیر مرتبط با پارامترهای کیفی pH، هدایت الکتریکی، کلسیم، سدیم، کلراید، سولفات، پتاسیم و کل جامدات محلول در حد مجاز می­باشند؛ درحالی­که، ۵/۸ درصد و ۱۷ درصد از چاه­های آب زیرزمینی منطقه، به­ترتیب در بی­کربنات و منیزیم، دارای مقادیر بیش از حد مجاز بر اساس استاندارد سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO, ۱۹۹۴)، می­باشند. آب زیرزمینی منطقه مطالعاتی، از نظر مقادیر به­دست آمده برای شاخص­ نسبت جذب سدیم، کیفیت عالی و از نظر مقادیر محاسبه شده برای شاخص نفوذپذیری و درصد سدیم، کیفیت مناسب برای اهداف آبیاری را نشان می­دهند. مقادیر مرتبط با غلظت نسبت جذب منیزیم، در ۶/۱۸ درصد چاه­ها و مقادیر سدیم کربنات باقی مانده در تعداد سه نمونه از چاه­ها، پایین­تر از حد مجاز می­باشند؛ در حالی­که، چاه­های مطالعاتی منطقه، از نظر مقادیر محاسبه شده برای شاخص نسبت کیلی و اشباع لانژلیر، برای آبیاری نامناسب می­باشند. نقشه­های توزیع مکانی شاخص­های کیفیت آب زیرزمینی نشان می­دهد که قسمت مرکزی دشت آبرفتی ارومیه، بهترین زون جهت اهداف آبیاری می­باشد.

نویسندگان

صبا محمدی

دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه

حسین پیرخراطی

دانشیار گروه زمین شناسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • بهرامی­نصب، ر.، پیرخراطی، ح.، عباس­فام، ع. ر.، شیخی­آلمان آباد، ز ...
  • صادقی، م.، باباعلی، ح. ر (۱۳۹۹). تحلیل مکانی و زمانی ...
  • کوکبی­نژاد، ا.، محمدنژاد، آ. و سلیمانی، م. ب (۱۳۹۵) بررسی ...
  • محمودی، م.، ندیری، ع.، اضغری­مقدم، ا.، پوراکبر، م. و مرادیان ...
  • Acharya, S., Sharma, S. K., & Khandegar, V (۲۰۱۸) Assessment ...
  • Aleem, M., Shun, C. J., Li, C., Aslam, A. M., ...
  • Delbari, M., Amiri, M., & Motlagh, M. B (۲۰۱۶) Assessing ...
  • Doneen, L. D (۱۹۶۴) Water Quality for Agriculture, Department of ...
  • Eldeiry, A. A., & García, L. A (۲۰۱۱) Using deterministic ...
  • Elmabrok, F. M., & Abu-Libda, O. A (۲۰۱۷) Evaluation of ...
  • FAO (۱۹۹۴) by R. S. Ayers and D. W. Westcot ...
  • Ghalib, H. B (۲۰۱۷) Groundwater chemistry evaluation for drinking and ...
  • Gunarathna, M. H. J. P., Nirmanee, K. G. S., & ...
  • Güngör, A., & Arslan, H (۲۰۱۶) Assessment of water quality ...
  • Ibraheem, A. M., & Mazhar Nazeeb Khan, S. M (۲۰۱۷) ...
  • Kelly, W. P (۱۹۶۳) Use of Saline Irrigation Water. Soil ...
  • Krishan, G., Singh, S., Gurjar, S., Kumar, C. P., & ...
  • Prasanth, S. S., Magesh, N. S., Jitheshlal, K. V., Chandrasekar, ...
  • Raghunath, I. I. M (۱۹۸۷) Groundwater. ۲nd edition; Wiley Eastern ...
  • Rawat, Kishan S., Sudhir Kumar Singh, and Sandeep Kumar Gautam. ...
  • Salifu, M., Aidoo, F., Hayford, M. S., Adomako, D., & ...
  • Shabbir, R., & Ahmad, S. S (۲۰۱۶) Water resource vulnerability ...
  • Shammi, M., Karmakar, B., Rahman, M. M., Islam, M. S., ...
  • Sharma, P. K., Vijay, R., & Punia, M. P (۲۰۱۵) ...
  • Soleimani, H., Abbasnia, A., Yousefi, M., Mohammadi, A. A. and ...
  • Tahlawi, M. R., Mohamed, M. A., Boghdadi, G. Y., Rabeiy, ...
  • Todd, D. K (۱۹۸۰) Groundwater Hydrology. Wiley International Edition, John ...
  • نمایش کامل مراجع