تبیین مفهوم هزینه - سودمندی در کتابخانه ها

هدف از نگارش مقاله ی حاضر تبیین مفهوم هزینه - سودمندی در کتابخانه ها است. اطلاعات، عنصر حیاتی جوامع اطلاعاتی است که با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد خود، به عنوان کالایی با ارزش در تعاملات اقتصادی، نقش ویژهای ایفا میکند. کتابخانه ها و مراکز اطلاعرسانی نیز به عنوان مراکز اصلی مبادله ی این کالای اقتصادی به منظور تداوم حیات در عصر اطلاعات، ملزم به انجام ارزیابی های مداوم اقتصادی در مورد خدمات اطلاعاتی خود بر مبنای شاخص های استاندارد هستند. این مطالعه مروری است بر پژوهشهای صورت گرفته در حوزه های بررسی قابلیت نرم افزارهای کتابخانه ای، میزان رضایت کاربران از آنها و همچنین میزان سودمندی اشتراک پایگاه های اطلاعاتی در محیطهای اطلاعاتی از جمله کتابخانه های دانشگاهی، تخصصی و عمومی که بر اساس جستجوی عنوان در پایگاه های مقالات فارسی انتخاب شده اند. یافته های حاصل از این مرور نشان میدهد که میزان سودمندی خدمات صورت گرفته در محیط های اطلاعاتی اعم از خرید اشتراک پایگاه های اطلاعاتی، خدمات مرتبط با نرم افزارهای کتابخانهای و سایر خدمات کتابخانه ای که مستلزم پرداخت هزینه های قابل توجه توسط مراکز اطلاعاتی است وابسته به مواردی همچون سیاستگذاری، برنامه ریزی، مدیریت صحیح، ارزیابی عملکرد و مواردی از این قبیل است. نتایج مرور صورت گرفته حاکی از آن است که ارزیابی هزینه - سودمندی و هزینه - فرصت در محیطهای اطلاعاتی نقشی ضروری در صرف هزینه های اقتصادی دارد و باید در سیاستهای کلان به آن توجه ویژه شود.