مرمت دیوارنگاره های عامیانه تاریخ شیعی ایران: تاثیرات انتظارات مخاطبان عامه آنها و اولویت ارزش های این نقاشی ها بر روند بازسازی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 160

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JARCS-13-4_006

تاریخ نمایه سازی: 31 خرداد 1401

چکیده مقاله:

نقاشی های دیواری میراث تاریخ شیعی در قالب هنر عامیانه از اواخر دوره صفوی و اوج گیری آن از دوران قاجار به بعد، به عنوان بخشی از فرهنگ دینی تاریخی اجتماع عامه در بناهای مذهبی (بقاع، تکایا، و امامزاده ها) با تداوم کاربری تا به امروز، سبب ظهور نگرش مخصوص به ویژگی های شاخص این نقاشی ها و انتظارات مخاطبان عامه آنها به عنوان مخاطبان هدف، در فرایندهای مرمتی می گردد. اکثر دیوارنگاره های این ابنیه به شرح روایات مذهب شیعه پرداخته اند به طورکلی در دهه های اخیر بیان اهمیت جایگاه ارزش های مرتبط با مخاطبان هدف آثار میراثی در حال کاربری و تمرکز بر ادراکشان منجر به این تحقیق گردید تا در این مقاله به دنبال این هدف باشد که تاثیرات ارزش های نقاشی های عامیانه تاریخ شیعی ایران و انتظارات مخاطبان عامه امروزی آنها را بر ادراک ایشان از روایت های تاریخی دیوارنگاره ها در طی بازسازی تصویری این آثار، بررسی نماید. این مهم به سبب گسترش رویکردهای ارزش مدار در مبانی مرمت معاصر در سطح بین المللی و اهمیت مبحث جامعه شناسی مخاطبان هنر عامه و نیز به ضرورت و به جهت فقدان پژوهشی دانشگاهی در این زمینه در داخل کشور، صورت گرفته است. این مقاله در یک روش کیفی، از مطالعات کتابخانه ای و فن مصاحبه هدفمند و نیمه ساختاریافته با ۱۳ نفر از متخصصین جهت جمع آوری داده ها استفاده کرده، و با رویکرد پدیدارشناسی کلایزی به صورت طبقه بندی مصاحبه ها تا دستیابی به پاسخ سوال تحقیق، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش منجر به دستیابی به ۶ مقوله فرعی و ۱۱ زیر مقوله گردید که مقولات فرعی به عنوان عوامل موثر بر بازسازی کمبودهای دیوارنگاره های عامیانه مذهبی بر اساس اولویت های ارزشی و انتظارات مخاطبان عامه این آثار عبارت اند از:۱) جایگاه ارزش های ویژه نقاشی های عامیانه تاریخ شیعی، ۲) عوامل موثر بر ادراک مخاطبان عامه ۳) عوامل موثر بر بازخوانی ذهنی مخاطبان ۴) تعریف مخاطبان هدف (ذینفعان) ۵) انتظارات مخاطبان از خوانش تصاویر روایات تاریخی - مذهبی، و ۶) انتظارات مخاطبان از مرمت و بازسازی نقاشی ها؛

کلیدواژه ها:

دیوارنگاره های عامیانه مذهبی ، ارزش ها ، مخاطبان عامه (مخاطبان هدف) ، مرمت و بازسازی ، تاریخ شیعی ایران

نویسندگان

ریحانه قاسم آبادی

دانشجوی دکتری حفاظت و مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی، دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده حفاظت و مرمت، اصفهان، ایران.

حسین احمدی

دانشیار حفاظت و مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده حفاظت و مرمت، اصفهان، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی، بابک، (۱۳۷۴)، حقیقت و زیبایی درس های فلسفه هنر، ...
  • اخویان، مهدی، (۱۳۹۱)، خاستگاه اجتماعی دیوارنگاره های اسلامی شمال ایران، ...
  • اخویان، مهدی، (۱۳۹۶)، «بررسی دلایل بازتولید نﻘاشی دیواریهای بﻘاع نﻘشین ...
  • آریانپور، امیرحسین، (۱۳۵۴)، جامعه شناسی هنر. تهران، انجمن کتاب دانشجویان ...
  • آژند، یعقوب، (۱۳۸۹)، نگارگری ایران، تهران، سمت ...
  • اعظم زاده، محمد، (۱۳۹۱)، تحلیل مفهومی نقش مایه های بومی ...
  • افشاری،مرتضی، (۱۳۸۶)،«خیالی نگاری، پایه گذار شمایل نگاری به مفهوم امروزین»، ...
  • افلاکی،علی، (۱۳۸۴)، «جستاری در زیباشناسی نسبت تصویر با ادبیات داستانی»، ...
  • افهمی، رضا، و شریفی مهرجردی،علی اکبر، (۱۳۸۹)، «نقاشی و نقاشان ...
  • انصاری، مجتبی، اعظم زاده، محمد، و پورمند، حسنعلی، (۱۳۹۰)، «مضامین ...
  • بریس، نیکلا، کمپ، ریچارد، و سلگار، رزمری، (۱۳۸۴)، تحلیل داده ...
  • بلوکباشی، علی، (۱۳۷۶)، قهوه خانه های ایران. تهران، دفتر پژوهش ...
  • پوپ، آرتور آپهام، و اکرمن، فیلیس، (۱۳۸۷)،سیری در هنر ایران. ...
  • پوراحمد جکتاجی، محمدتقی، (۱۳۸۵)، فرهنگ عامیانه زیارتگاه های گیلان، رشت، ...
  • تشکری، عباس و چارلز تدی، (۱۳۹۴)، راهنمای روش های آمیخته ...
  • جواری،محمدحسین، و حمیدی کندول، احمد، (۱۳۸۶)، «سیر نظریه های ادبی ...
  • جوانی، اصغر، ، حبیب ا...، (۱۳۹۵)، «بررسی ویژگی های شمایل ...
  • چلیپا، کاظم، (۱۳۹۰)، بررسی تاثیر هنر و ادبیات ملی مذهبی ...
  • حبیب، فرح، (۱۳۸۹)، «جنبه های انسانی فضای شهری سنتی ایرانی»، ...
  • حسینی، بهشاد، (۱۳۹۶)، «تبیین ارزش های دیوارنگاره های ایرانی با ...
  • حسینی راد، عبدالمجید، و عزیززادگان، محبوبه، (۱۳۹۰)، «تاثیر تعزیه بر ...
  • رازافشا، مهدی، (۱۳۷۸)، «بررسی جایگاه ویژه ادراک هنر و زیبایی ...
  • راودراد، اعظم، (۱۳۸۴)،«جایگاه اقتصاد در جامعه شناسی هنر»، بیناب، د۵، ...
  • ریما مکاریک، ایرنا، (۱۳۸۳)، دانشنامه نظریه های ادبی معاصر، ترجمه ...
  • سیف، هادی، (۱۳۷۹)، نقاشی روی گچ، تهران، سروش ...
  • شادرخ، سارا، و رحمتی، هادی، (۱۳۹۶)، «بازتاب وجوه هنر عامیانه ...
  • شادقزوینی، پریسا، (۱۳۹۷)، مذهبی نگاری در بقاع شرق گیلان، تهران، ...
  • طباطبایی، زهره، (۱۳۹۳)، مدل درک و دریافت ارزش های زیبایی ...
  • علیمحمدی اردکانی، جواد (۱۳۹۱)، همگامی ادبیات و نقاشی قاجار، تهران، ...
  • عناصری، جابر، (۱۳۸۳)، «هنر ایرانی و تاثیر تشیع بر گونه ...
  • عیسی زاده، طاهر، (۱۳۹۲)، چهل مجلس، رشت، فرهنگ ایلیا ...
  • غفارعدلی، اشکان، (۱۳۹۰)، «خواننده/ خواندن؛ نظریه معطوف به مخاطب»، تیاتر. ...
  • فدوی، سید محمد، (۱۳۷۴)، «خاستگاه هنر انسانی و هنر اسلامی»، ...
  • قاسمی، جواد، (۱۳۸۴)، «انواع تجربه های زیباشناسی دینی» زیبا شناخت، ...
  • کوثری، مسعود، (۱۳۹۰)، «هنر شیعی در ایران»، جامعه شناسی هنر ...
  • گودرزی (دیباج)، مرتضی، (۱۳۸۴)، تاریخ نقاشی ایران از آغاز تا ...
  • محسنی، منوچهر، (۱۳۸۶)، بررسی در جامعه شناسی فرهنگی ایران، تهران، ...
  • محمودی، فتانه، و طاووسی، محمود، (۱۳۹۰)، «جایگاه هویت آیینی- مذهبی ...
  • محمودی نژاد، احمد، (۱۳۸۸)، نقاشی های دیواری بقعه های گیلان، ...
  • مراثی، محمد، و نادعلیان، احمد، و معین الدینی، محمد، (۱۳۹۳)، ...
  • مریدی، محمدرضا، و تقی زادگان، معصومه، (۱۳۸۴)، «بررسی جامعه شناختی ...
  • مقدادی، بهرام، (۱۳۸۴)،«نقد ادبی در حوزه مخاطب شناسی»، فصلنامه هنر، ...
  • موسوی لر، اشرف السادات، خاکپور، مینو، (۱۳۹۴)، «تحلیل مضامین نقوش ...
  • الکساندر، ویکتوریا، (۱۳۸۸)، «رویکردهای دریافت»، ترجمه مسعود ملکیاری، بیناب، د ...
  • میرخندان، حمید، (۱۳۹۱)، «بررسی انتقادی مبانی فلسفی هرمنوتیک گادامر»، معرفت ...
  • میرزایی مهر، علی اصغر، (۱۳۸۶)، نقاشی های بقاع متبرکه در ...
  • میونز ویناس، سالوادور، (۱۳۸۸)، نگره معاصر نگاهداشت، ترجمه فرهنگ مظفر ...
  • نصری، عبداالله، (۱۳۸۳)، «عناصر فهم در اندیشه گادامر»، نامه حکمت، ...
  • نقی زاده، محمد، (۱۳۸۰)، «بهره گیری دین از هنر، رابطه ...
  • نوروزی طلب، علیرضا، (۱۳۸۹)، «جستاری در شکل شناسی اثر هنری ...
  • هاوزر، آرنولد، (۱۳۵۵)، محدوده و گستره جامعه شناسی هنر و ...
  • هجرتی طلوعی، مرتضی، (۱۳۹۳)، «بررسی تطبیقی نشانه های تصویری نقوش ...
  • هوشنگی، لیلا، و غلامیان، ریحانه، (۱۳۹۴)، «نگارگری و شمایل نگاری: ...
  • ولیپور، آرمین، و قاضی زاده، خشایار، (۱۳۹۴)، «بررسی جنبه های ...
  • Afhami, R; & Sharifi Mehrjerdi, A, ۲۰۱۱, “Art and artists ...
  • AzamZadeh, M, ۲۰۱۲, Conceptual analysis of native and traditional motifs ...
  • Balbas, D, ۲۰۱۶, “To be preserved or to be replaced?”, ...
  • Belting, H, ۲۰۱۶, “Iconic Presence”, Material Religion, Vol ۱۲, no۲,۲۳۵-۲۳۷ ...
  • Boon NeeLoh, J, ۲۰۰۲, “Decision from indecision: conservation of thangka ...
  • Brace, N; Kemp, R; & Snelgar, R, ۲۰۰۶, Spss for ...
  • Bulookbashi, A, ۱۹۹۸, Iran coffee-houses, Tehran, Iran Cultural Studies. [In ...
  • Chalipa, K, ۲۰۱۱, Investigation of the Impact of National Religious ...
  • Da Costa, A, ۲۰۰۶, “Christian sacred art”, Studies in conservation, ...
  • De la torre, M, ۲۰۰۵, “part one: project background”, In: ...
  • De la torre, M, ۲۰۱۳, “Values and heritage conservation”, Heritage ...
  • Demas, M, ۲۰۰۲, “planning for conservation and management of archaeological ...
  • Edward, K; & Welch, T, ۲۰۱۱, “The extension of colaizzi’s ...
  • Fadavi, M, ۱۹۹۵, “Origin of human art and Islamic art”, ...
  • GhafarAdli, A, ۲۰۱۱, “Reader/Reading: Reader-Oriented Theory”, Theater Journal, ۱۰۷-۱۲۶. [In ...
  • Hauser, A, ۱۹۷۷, The Extent and Limitation of Sociology of ...
  • Hooshangi, L; & Gholamian, R, ۲۰۱۵, “Painting and iconography: the ...
  • IsaZadeh, P, ۲۰۱۳, The Forty Sessin, Rasht, Farhang-e Ilia. [In ...
  • Mahmoudi, F; & Tavousi, M, ۲۰۱۲, “Ritual – Religious Identity ...
  • Mason, R, ۲۰۰۲, “Assessing values in conservation planning”, In: De ...
  • Meghdadi, B, ۲۰۰۵, “Literary Criticism in the Field of Audience ...
  • Ravadrad A, ۲۰۰۶, The Place of Economics in The Sociology ...
  • Sanjay, d, ۲۰۰۳, “Challenges in the context of the living ...
  • Schwa´b, Z, ۲۰۰۳, “Mind the Gap: The Impact of Wolfgang ...
  • Seif, H, ۲۰۰۱, Persian Murals, Tehran, Soroush press. [In Persian]Selden, ...
  • Shad Ghazvini, P, ۲۰۱۸, The sacred painting in the mausoleums ...
  • Stovel, H, ۲۰۰۵, “Introduction”, In: Stovel, H; & others, (eds), ...
  • Sully, D; & Pombo Cardoso, I, ۲۰۱۴, “Painting Hinemihi by ...
  • Tabatabaei, Z, ۲۰۱۵, Modeling perception and reception of aesthetic and ...
  • UNESCO Education Sector, ۲۰۰۴, The Plurality of Literacy and Its ...
  • UNESCO Education Sector, ۲۰۱۷, Reading the past, writing the future, ...
  • Valipour, A; & Ghazizadeh, Kh, ۲۰۱۵, “A Study of Distinctions ...
  • Wilson, T, ۲۰۰۹, Understanding Media Users: From Theory to Practice, ...
  • نمایش کامل مراجع