خوانش انتقادی برخی نسخ متون ادب کلاسیک فارسی مرتبط با نرد و شطرنج

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 169

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NOSK-1-1_001

تاریخ نمایه سازی: 25 تیر 1401

چکیده مقاله:

متون ادب کلاسیک فارسی، از جمله نمودهای بارز میراث فرهنگی ایران است که تامل دقیق و دانشورانه در آن ها می تواند زوایای ناخوانده ای از متن و بطن اندیشه ایرانی را در معرض خوانش مخاطبان قرار دهد. در رسیدن به چنین هدفی، بیش از هر چیزی باید شکل سخته تری از این متون در دست داشت؛ چرا که گذر زمان، به دلایل مختلفی چه بسا گرد فراموشی، غفلت، حذف، جابه جایی و حتی دگردیسی بر بافت و ساخت آن ها افشانده است و به تبع آن، خوانش های گوناگون و حتی گاهی متضاد از برخی وجوه این متون عرضه کرده، که در مواردی نه اندک، مخاطب را متحیر و گاهی سردرگم کرده است. بنا به چنین ضرورتی، در این جستار، متون شاخص چندی را با تاکید بر نسخ مختلف و نکات خاص مرتبط با نرد و شطرنج، به روش توصیفی- تحلیلی و البته با شیوه استقرائی به صورت انتقادی بازخوانی کردیم. در شواهد بازخوانی شده، ضمن پاس-داشت تمام تلاش های عالمانه صورت گرفته، به نمودهای بارز اختلاف سلیقه، برداشت های ذوقی، تحریف های نامعمول، پیشنهادهای من عندی و... رسیدیم و این موارد را با مخاطب به اشتراک گذاشتیم. نکته مهم و در عین حال تاسف بار این است که اغلب این بدخوانی ها، کج خوانی ها و من عندی خوانی های اولیه به نوشته های شارحان بعدی نیز عینا منتقل شده که به تبع آن، خوانش متون را برای مخاطبان، حتی مخاطبان فرهیخته سخت کرده است. امیدواریم پژوهش پیش رو با پیشنهادهایی، گامی در راه اصلاح برخی خطاهای راه یافته در متون بردارد.

نویسندگان

شیرزاد طایفی

دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

مهدی رمضانی

دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ­یمین فریومدی. (۱۳۶۳). دیوان. تصحیح حسین­علی باستانی­راد. تهران: کتابخانه ...
  • استعلامی. محمد. (۱۳۸۷). نقد و شرح قصاید خاقانی. تهران: زوار ...
  • امیرمعزی. محمد ­بن عبدالملک. (۱۳۶۲). دیوان. با مقدمه و تصحیح ...
  • (۱۳۱۸). دیوان معزی. به سعی و اهتمام عباس اقبال. تهران: ...
  • انوری ابیوردی. اوحدالدین محمد. (۱۳۳۷). دیوان. به اهتمام محمدتقی مدرس ...
  • (۱۳۶۴). دیوان. با تصحیح و مقابله هشت نسخه. به کوشش ...
  • (۱۳۷۶). دیوان. با اهتمام پرویز بابایی. با مقدمه سعید نفیسی. ...
  • بشری. جواد. (۱۳۹۰). متون ایرانی: مجموعه رساله­های ایرانی و عربی ...
  • ترکی. محمدرضا. (۱۳۹۸). سر سخنان نغز خاقانی (ناگفته­هایی درباره زندگی. ...
  • حافظ. شمس­الدین محمد. (۱۳۶۸). دیوان حافظ. به تصحیح علامه محمد ...
  • خاقانی شروانی. افضل­الدین بدیل بن علی. (۱۳۳۹). تحفه­العراقین. به اهتمام ...
  • (۱۳۸۲). دیوان. به کوشش ضیاءالدین سجادی. چ هشتم. تهران: زوار ...
  • (۱۳۷۵). دیوان خاقانی. دوجلدی. ویراسته میرجلال­الدین کزازی. تهران: مرکز ...
  • (۱۳۶۲). منشآت خاقانی. تصحیح محمد روشن. چ دوم. تهران: دانشگاه ...
  • خلف تبریزی. محمدحسین. (۱۳۶۲). برهان قاطع. به اهتمام محمد معین. ...
  • خواجوی کرمانی. کمال الدین. (۱۳۶۹). دیوان. به اهتمام احمد سهیلی ...
  • ذاکری. مصطفی. (۱۳۸۱). «ریشه­شناسی اصطلاحات شطرنج». نامه انجمن. ش ۱-۴. ...
  • ساوجی. سلمان. (۱۳۷۱). دیوان. با مقدمه و تصحیح استاد ابوالقاسم ...
  • سنایی غزنوی. مجدود بن آدم. (۱۳۸۰). دیوان سنایی غزنوی. به ...
  • سوزنی سمرقندی. محمدبن­علی. (۱۳۳۸). دیوان. تصحیح و مقدمه ناصرالدین شاه­حسینی. ...
  • شهیدی. سیدجعفر. (۱۳۸۲). شرح لغات و مشکلات دیوان انوری. به ...
  • عطار نیشابوری. فرید­الدین محمد. (۱۳۶۸). دیوان. به تصحیح تقی تفضلی. ...
  • عیوضی. رشید. (۱۳۵۳). «نکته­ای در بوستان سعدی: عذرا - انداختی». ...
  • فاریابی. ظهیرالدین. (۱۳۸۸). دیوان. به تصحیح محسن آثارجوی. تهران: سنایی ...
  • فردوسی. ابوالقاسم. (۱۳۸۶). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق و ...
  • فضولی بغدادی. محمد بن سلیمان. (۱۳۸۶). دیوان اشعار فارسی. حواشی ...
  • قره­بگلو. سعیداله. (۱۳۹۵). ساقی به یاد دار (نقد و تاملاتی ...
  • قطران تبریزی. شرف­الزمان ابومنصور. (۱۳۶۵). دیوان. به اهتمام حسین آهی. ...
  • کزازی. میرجلال­الدین. (۱۳۸۶). نامه باستان(ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی)، جلد ...
  • معین. محمد. (۱۳۷۱). فرهنگ فارسی. چ هشتم. تهران: امیرکبیر ...
  • مولوی. جلال الدین محمد بلخی. (۱۳۸۳). کلیات دیوان شمس. مطابق ...
  • ناصرخسرو قبادیانی. ابومعین. (۱۳۵۳). دیوان ناصرخسرو. به تصحیح مجتبی مینوی ...
  • نظامی گنجوی. الیاس بن محمد. (۱۳۸۶). خسرو و شیرین. تصحیح ...
  • (۱۳۸۷). هفت پیکر. تصحیح بهروز ثروتیان. تهران: امیرکبیر ...
  • وصاف ­الحضره. عبدالله بن فضل­الله. (۱۳۹۶). بدیع­الربیع - حکایت نرد ...
  • نمایش کامل مراجع