بررسی واژههای شناور در رساله «ارشاد المریدین» کمالالدین حسین خوارزمی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 149

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LANG-10-1_002

تاریخ نمایه سازی: 15 شهریور 1401

چکیده مقاله:

     واژه­های شناور یا مفردات، آن دسته از واژه­هایی هستند که عنوان صرفی ثابتی ندارند. به عبارتی، این واژه­ها ما بین دو حوزه ساختواژه و نحو قرار می­گیرند. از یک سو، واژه اند و از دیگرسو، تعیین معنای دقیق آنها مستلزم دقت در روابط نحوی و جایگاه آنهاست. بنابراین، مقولاتی واژگانی-نحوی به شمار میروند. از این رو، باید در ارتباط با دیگر واژه­های جمله­ سنجیده شوند تا بتوان آنها را به یکی از مقولات نحوی زبان فارسی نسبت داد. مقاله حاضر با شیوه توصیفی- تحلیلی سعی دارد که این واژهها را در متن کتاب «ارشاد المریدین» کمالالدین حسین خوارزمی بررسی کند. برایند پژوهش حاکی از آن است که واژههای بس/ بسی، تا، چند/ چندین، چنین/ چنان، چون/ چو، همچو/ همچون، چه، دگر/ دیگر، که، مگر، هم، همه، هیچ، یک/ از واژههای شناوری هستند که در این متن به کار رفتهاند. بیشتر این واژهها در نقشهای دستوری قید (پرسش، منظور، زمان، شرط، استثنا، تردید، افزایش، نفی و ترتیب)، صفت (مقدار، پرسشی، مبهم و تعجبی)، حرف اضافه، مسندالیه، همپایگی، ضمیر (مبهم، پرسشی، غیرپرسشی و شمارشی) به کار رفتهاند. در این میان «که» پرکاربردترین واژه شناور این متن است که جمله بعد از آن در نقش ضمیر غیرپرسشی، پیوند، مسندالیه، صفت، مفعول، قید زمان و قید شرط ظاهر شده است.

کلیدواژه ها:

دستور ، واژه های شناور (مفردات) ، خوارزمی ، ارشادالمریدین

نویسندگان

آذر خانی

دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه (نویسنده مسئول)

فاطمه مدرسی

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه

بهمن نزهت

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • بهروز، اکبر (۱۳۴۸)، «معانی و انواع مفردات زبان فارسی»، مجله ...
  • ______(۱۳۵۵الف)، «انواع و معانی مفردات زبان فارسی؛ «الف»، مجله دانشکده ...
  • ______ (۱۳۵۵ب)، «انواع و معانی مفردات زبان فارسی»، مجله دانشکده ...
  • خوارزمی، شیخ حسین (زیرچاپ)، ارشاد المریدین، به تصحصیح فاطمه مدرسی ...
  • طباطبایی، علاالدین (۱۳۹۵)، فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی، چاپ اول، ...
  • مدرسی، فاطمه (۱۳۸۷)، از واج تا جمله؛ فرهنگ زبان شناسی- ...
  • نوبهار، مهرانگیز (۱۳۷۳)، «مفردات یا عناصر شناور در زبان فارسی»، ...
  • ________(۱۳۸۹)، دستور کاربردی زبان فارسی، چاپ اول، تهران: انتشارات رهنما ...
  • نمایش کامل مراجع