کلام جامی تجلی‎گاه عشق الهی واکاوی فرمالیستی غزلی با مطلع: ما رهبر رندان خرابات مغانیم

شیخ احمد جام یکی از عرفای بزرگ ایران می‎باشد که آثار متعددی از جمله دیوان اشعار از وی برجای مانده است. در این پژوهش یکی از غزل‎های جامی با مطلع (ما رهبر رندان خرابات مغانیم) انتخاب گردیده و فرضیه بر این اساس است که زندگی شیخ جامی بر پایه عشق الهی تدوین یافته و این مساله در گفتار و اشعارش نیز تجلی یافته است. هر بیت و هر واژه و هر واج ابزاری است برای ترسیم انا الحق که در درون او مستولی است. روش پژوهش در این مقاله روش توصیفی تحلیلی است. در میان انواع نظریه‎های فرمالیستی نیز بر نظریه یاکوبسن تاکید شده است که بیشتر اثر را از حیث آوایی و عناصر زبانی و ادبیت آن با اهتمام بر عناصر زیبایی‎شناختی مورد بررسی قرار می‎دهد. رویکرد موسیقایی با بررسی موسیقی بیرونی( وزن) و موسیقی کناری( قافیه و ردیف) و موسیقی درونی مورد بررسی قرار گرفته است در کنار آن رویکرد زیبایی‎شناختی که شامل استعاره، کنایه، تکرار که به دودسته تکرار آشکار و غیرآشکار تفسیم می‎گردد و در نهایت نماد می‎باشد نیز مورد توجه واقع شده است شیخ جام از ابزارها و شیوه‎های بیانی گوناگونی بهره برده و انواع متعددی از صنایع ادبی را ناخودآگاه به کار گرفته؛ دنیایی را شیخ جامی در ابیاتش به تصویر کشیده که نشان می‎دهد او در مسیری قدم نهاده که سرمنزل مقصودش همراهی همه خلق با وی برای فریاد الست بربکم است و توحیدی را که نتیجه بینش و پویش وی است را نمایانگر شده است