واکاوی تحلیلی روابط مسالمت آمیز فرقه های اسلامی در ایالت کرمان در سده های نخستین اسلامی

یکی از نواحی مهم و تاثیرگذار در بسیاری از معادلات سیاسی، اجتماعی و دینی و مذهبی سرزمین ایران، ایالت کرمان است. در اغلب پژوهشهایی که در باب تاریخ این سرزمین انجام شده آنچه کمتر مورد توجه قرار گرفته است، ارائه تحلیلی جامع از آنچه که منجر به شکل گیری زمینه ها و بسترهای لازم برای قدرت نمایی برخی از مهمترین فرقه های اسلامی در این ایالت ا ست. هدف این پژوهش در وهله نخ ست، برر سی زمینه های گسترش دین ا سلام و فرقه های ا سلامی در سرزمین کرمان ا ست و پس از آن، به برر سی چرایی روابط مسالمت آمیز این فرقه ها و وجود نوعی از تسامح و تساهل در بین آنها پرداخته میشود. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، روش اسنادی و کتابخانه ای است و با استفاده از شیوه توصیفی-تحلیلی به بحث در این باره اقدام میکند. یافته های این تحقیق نشان میدهد که شکل گیری فرقه های مختلف در سرزمین کرمان، تحت تاثیر شرایط اقلیمی و جغرافیایی این سرزمین مانند دوری از مرکز خلافت ا سلامی و شباهت او ضاع اقلیمی ایالت کرمان با شبه جزیره عربستان ا ست که در جذب برخی از فرقه ها در این ایالت موثر بوده ا ست. همچنین. یافته مهم دیگر این پژوهش در باب چرایی روابط مسالمت آمیز بین گروه های مختلف دینی حاکی از آن است که میتوان روی نوع روحیه و و فلسفه کارما در سرزمین کرمان نگاه ویژهای کرد. در این صورت آشکار میشود آنچه درباره واژه کارمانیا در کتیبه داریوش آمده، چیزی جزء نام طوایف و قبایلی که منش و اعتقاد ایشان، همان کارما (کرمه) و اصالت عمل و کردار است نبا شد. بویژه آنکه واژه کرمان را نیز در کتب و متون قدیم، با فتح کاف کرمان نوشته اند، نه با کسر کاف، آن طور که امروز مینویسند و تلفظ میکنند و کرمه میثهن، یعنی میهن کرمه ای تخفیف یافته و کارمانیا هم از آن انشقاق یافته است. در سرزمین کرمان ادیان و مذاهبی از مزدکی تا زروانی تا مزدکی، از خوارج تا اسماعیلیه، صوفیه و انواع فرقه های آنان و همچنین پیروان زرتشتی و مسیحی و اغلب اقلیتها در این سرزمین با هم به صورت مسالمت آمیز زندگی کرده اند، بدون آن که نشانی از ستیز و کشمکش میان این گروه ها وجود داشته باشد و همین روی است که به این سرزمین که در طول روزگار اغلب با عنوان دارالامان شناخته و معروف شده است.