برآورد فرسایش خاک و نسبت تحویل رسوب با استفاده از مدل RUSLE در پایگاه تحقیقات حفاظت خاک سنگانه

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 152

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MMWS-3-1_004

تاریخ نمایه سازی: 9 آبان 1401

چکیده مقاله:

فرسایش آبی در مقیاس جهانی به دلیل وسعت جغرافیایی و اثرات محیط زیستی آن از مهم ترین چالش های تخریب زمین است. در این راستا، تدوین روش ها و راهبردهای مدیریت حوضه ها و طراحی برنامه های حفاظت خاک مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. شناسایی مناطق اصلی تولید رسوب و هم چنین برآورد نسبت تحویل رسوب نقش به سزایی در تدوین این راهبردها دارد. هدف از تحقیق حاضر برآورد فرسایش خاک و نسبت تحویل رسوب با استفاده از اصلاح شده معادله جهانی فرسایش خاک (RUSLE) در پایگاه تحقیقات حفاظت خاک سنگانه است. برای این منظور سه حوضه کوچک به همراه کرت های فرسایشی موجود در آن ها انتخاب شد. سپس، ۲۴ واقعه بارش مربوط به دو دوره ۸۵-۱۳۸۸ و ۹۶-۱۳۹۸ به همراه داده های متناظر رواناب و رسوب در حوضه ها و کرت ها ثبت شد. سپس با جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، مدل RUSLE اجرا و با داده های مشاهداتی کرت ها مقایسه شد. در ادامه با اصلاح مدل RUSLE و داده های مشاهداتی رسوب دهی حوضه های مورد مطالعه، مقدار نسبت تحویل رسوب برآورد شد. یافته ­ها حاکی از آن است که برآورد­های مدل RUSLE از وضعیت فرسایش و رسوب با نتایج داده های کرت ­های فرسایشی تطابق نداشت. اما پس از اعمال ضریب اصلاحی، این مدل توانست میزان متوسط فرسایش کل دوره را با خطای بین ۲ الی ۱۷ درصد برآورد نماید که در دامنه قابل قبول مدل­ سازی فرسایش خاک است. نسبت تحویل رسوب برای حوضه های E۱، E۴ و E۶ به ­ترتیب ۴۲/۲، ۴۱/۵ و ۳۹/۷ درصد به­ دست آمد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که با استفاده از مدل اصلاح شده RUSLE امکان برآورد متوسط فرسایش خاک منطقه و هم چنین تخمین نسبت تحویل رسوب وجود دارد. بنابراین، می توان در برنامه های اجرایی در مناطق مشابه از این رویکرد استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

کرت های فرسایشی ، معادله جهانی فرسایش خاک ، نسبت تحویل رسوب

نویسندگان

حمزه نور

استادیار/ بخش حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

محمود عرب خدری

استاد/ گروه مهندسی حفاظت آب و خاک، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسدی نلیوان، ا.، محسنی ساروی، م.، سور، ا.، دسترنج، ع.، ...
  • بیات، ر.، و مرادی، ش. (۱۳۹۳). مروری بر تحقیقات انجام ...
  • خورسند، م.، خالدی درویشان، ع.ا.، و غلامعلی فرد، م. (۱۳۹۵). ...
  • رفاهی، ح.ق. (۱۳۸۲). کتاب فرسایش آبی و کنترل آن. انتشارات ...
  • سعیدیان، ح.، و مرادی، ح.ر. (۱۴۰۱). مقایسه رواناب و رسوب ...
  • صفری، ع.، فرهودی، م.ح.، میرزایی، ح.، و کاویان، ع.ا. (۱۳۹۴). ...
  • عرب خدری، م. (۱۳۹۳). مروری بر عوامل موثر بر فرسایش ...
  • غلامی، ل.، صادقی، س.ح.ر.، و خالدی درویشان، ع.و. (۱۳۸۹). مدل ...
  • کریمی، ز.، سعدالدین، ا.، و شیخ، و. (۱۴۰۱). اثرات اقدامات ...
  • کمکی، چ.، احمدی، ح.، ممبنی، م.، احمد یوسفی، ا.، و ...
  • کوهدرزی مقدم، م.، تقی پور، س.م.، و عرفانی پور قاسمی، ...
  • نور، ح.، باقریام کلات، ع.، و عباسی، ع.ا. (۱۳۹۹). ارزیابی ...
  • Arabkhedri, M. (۲۰۱۴). A review on major water erosion factors ...
  • Arabkhedri, M., Lai, F.S., Noor-Akma, I., & Mohamad-Roslan, M.K. (۲۰۱۰). ...
  • Asadi Nalivan, O., Mohseni Saravi, M., Sour, A., Dastranj, A., ...
  • Barrena-González, J., Rodrigo-Comino, J., Gyasi-Agyei, Y., Pulido Fernandez, M., & ...
  • Bayat, R., & Moradi, Sh. (۲۰۱۴). Review of research conducted ...
  • Ewert, M., Su, Y., & Zhang, H. (۲۰۱۸). Comparison of ...
  • Fazli, S., & Noor, H. (۲۰۱۳). Storm-wise sediment yield prediction ...
  • Fu, X., Jiang, L., Wu, B., Hu, C., Wang, G., ...
  • Gholami, L., Sadeghi, S.H.R., & Khaledi-darvishan, A. (۲۰۱۰). Modeling the ...
  • Karimi, Z., Sadoddin, A., & Sheikh, V. (۲۰۲۲). Effects of ...
  • Kinnell, P.I. (۲۰۱۰). Event soil loss, runoff and the Universal ...
  • Khorsand, M., Khaledi Darvishan, A., & Gholamalifard, M. (۲۰۱۶). Comparison ...
  • Komaki, Ch., Ahmadi, H., Mombeni, M., Yousefi, S., & Mostafavi, ...
  • Koohdarzi Moghaddam, M., Taghipour, S., & Erfanipour Ghasemi, V. (۲۰۲۲). ...
  • Mirakhorlo, M.S., & Rahimzadegan, M. (۲۰۲۰). Evaluating estimated sediment delivery ...
  • Noor, H., Bagherian Kalat, A., & Abbasi, A. (۲۰۲۰). Evaluation ...
  • Pimental, D., Harvary, C., Resosudarmo, P., Sinclair, K., Kurz, D., ...
  • Refahi, H.G. (۲۰۰۱). Water erosion and its control. Tehran University ...
  • Renard, K.G., Foster, G.R., Weesies, G.A., McCool, D.K., & Yoder ...
  • Sadeghi, S.H.R., Gholami, L., Khaledi Darvishan, A., & Saeidi, P. ...
  • Saeediyan, H., & Moradi, H. (۲۰۲۲). Comparing of the runoff ...
  • Safari, A., . Kavyan, A., Mirzaei, H., & Farhoodi, M. ...
  • Santos, J.C.N., Andrade, E.M., Medeiros, P.H.A., Palácio, H.A.Q., & Araújo ...
  • Walling, D.E. (۱۹۸۳). The sediment delivery problem. Journal of Hydrology, ...
  • Walling, D.E. (۱۹۹۴). Measuring sediment yield from river basins. Pp. ...
  • Williams, J.R. (۱۹۷۷). Sediment delivery ratios determined with sediment and ...
  • نمایش کامل مراجع