تحلیل بوطیقای «سیمرغ» و «ققنوس» در گذار از حماسه و عرفان به شعر نو فارسی با تکیه بر شعر «ققنوس» نیما یوشیج

سیمرغ و ققنوس به مثابه موجوداتی اسطوره ای. جلوه های تصویری متفاوتی در هریک از گونه های ادبی دارند. مدعای مقاله اثبات این است که این پرندگان از حیثوجودی دارای ویژگی های متعددی هستند که هر گونه ادبی به فراخور بافتار خود.بر بخشی از آن ویژگی ها توجه می کند و این نکته در گذار شعر کلاسیک به نوفارسی کاملا مشهود است. برای اثبات مدعای مطرح شده. شباهت ها و تمایزهایوجودی سیمرغ و فقنوس را در نمونه های برجسته حماسی. عرفانی و شعر نوبررسی کرده ایم و تمایز نگاه نیما را از این منظر تحلیل نموده ایم. پژوهش حاضر درپی پاسخگویی به دو سوال اساسی است: خوشه های تصویری سیمرغ و ققنوس درگذار از حماسه و عرفان به شعر نو فارسی دچار چه تحولاتی شده است؟ بوطیقایتصویر ققنوس در شعر «ققنوس» نیما تا چه اندازه معرف نگاه نوی است که او بهدنبال طرح و بسط آن در شعر نو فارسی بوده است؟ نتایج این پژوهش نشانمی دهد که نیما با بهره گیری از آشنایی ذهن اسان ایرانی با تصاویر سیمرغ وققنوس، این بار ققنوس را در ساختاری سمبولیک و با غلبه دادن وجه عینیت گرایشعرش و برای ارائه اندیشه سیاسی- اجتماعی اش به کار می گیرد، حال آنکه در اشعار سمبولیک پیش از او، همواره وجه انتزاعی شعر غلبه داشت. علاوه بر این ارائه روایت تام و البته کوتاه این شعر، در پرتو انسجام تصاویر شعری، تلاش تازه نیما را برای جایگزین کردن «تصویر به جای تصریح» نشان می دهد.