بررسی نقش عوامل طبیعی و انسانی بر تشدید وقوع سیل و آبگرفتگی در شهر کلات

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 205

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSW-36-4_001

تاریخ نمایه سازی: 8 آذر 1401

چکیده مقاله:

علی رغم توسعه علم و فن آوری، شواهد نشان می دهند که آسیب پذیری نسبت به سیل در مقایسه با گذشته افزایش یافته است. فعالیت های انسانی، تاثیر به سزایی در وقوع سیل و خسارات ناشی از آن دارد. به این منظور نیاز است تاثیرات متقابل سیستم انسانی و هیدرولوژیک به دقت بررسی شود. پژوهش حاضر باهدف بررسی تاثیر عوامل طبیعی و انسانی بر تشدید وقوع سیل و آبگرفتگی در شهر کلات (واقع در استان خراسان رضوی) انجام شده است. این شهر هرساله شاهد سیل هایی است که خسارات زیادی به ساختمان‎های مسکونی، اداری و بناهای تاریخی شهر وارد می کند. برای این منظور تاثیر تغییر شدت بارش و تغییر کاربری اراضی بر دبی اوج رواناب بررسی شد، به طوری که تغییرات دبی اوج نسبت به افزایش و کاهش ۲۰ درصدی شدت بارندگی و همچنین افزایش و یا کاهش عدد منحنی (CN) براورد شد. همچنین با ارائه چند سناریو، تاثیر تغییر در رویکردهای مدیریتی به منظور کاهش ضریب زبری با مدل سازی پهنه سیل و با استفاده از نرم افزار HEC-RAS مورد آزمون قرار گرفت. از طرفی به منظور تعیین مهم ترین عوامل تاثیرگذار در تشدید وقوع سیل و آبگرفتگی، پرسشنامه هایی تهیه و نظرات کارشناسی و فنی متخصصین و کارشناسان اجرایی مورد تحلیل قرار گرفت. پرسشنامه های مذکور بر اساس طیف لیکرت پنج امتیازی طراحی شد، به گونه ای که عدد ۵ نشان دهنده بیش ترین تاثیر و عدد ۱ بیان گر کم ترین تاثیر می باشد. نتایج نشان داد که تاثیر تغییرات عدد منحنی بر میزان دبی اوج حدود ۳۷ برابر بیشتر از تاثیر تغییرات بارش است. همچنین بررسی سناریوهای مختلف به منظور اصلاح ضریب زبری نشان می دهد که با انجام برنامه های مدیریتی مساحت پهنه سیل در بعضی از زیر حوضه ها تا ۱۵درصد می تواند کاهش یابد. تحلیل نتایج پرسشنامه ها نشان می دهد که مهم ترین عوامل درون شهری در تشدید وقوع سیل در داخل شهر کلات عوامل "فعالیت های مردم محلی" با میانگین امتیاز ۵۹/۳، و در خارج از شهر عوامل "مدیریتی" با میانگین امتیاز ۷۹/۳ هستند.

نویسندگان

سارا عطاران

گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

ابوالفضل مساعدی

دانشگاه فردوسی مشهد

حمدالله سجاسی قیداری

جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Aerts, J.C., Botzen, W.W., Emanuel, K., Lin, N., De Moel, ...
  • Alizadeh, A. (۲۰۰۷). Principles of applied hydrology. The seventh edition. ...
  • Asadi, R., Karami, M., & Jafari, Gh. (۲۰۱۵). Investigating the ...
  • Badri, A., Sadeghloo, T., & Kazemi, N. (۲۰۱۸). Crisis management ...
  • Bala, J. (۲۰۱۶). Contribution of SPSS in Social Sciences Research. ...
  • Blair, P., & Buytaert, W. (۲۰۱۶). Socio-hydrological modelling: a review ...
  • Chan, SW., Abid, SK., Sulaiman, N., Nazir, U., & Azam, ...
  • Cowan, W.L. (۱۹۵۶). Estimating hydraulic roughness coefficients. Agricultural Engineering ۳۷: ...
  • CRED, U. (۲۰۱۵). The human cost of weather related disasters. ...
  • Daliran firooz, H., Mokhtari, F., Soltani, S., & Moosavi, A. ...
  • Diaconu, DC., Costache, R., & Popa, MC. (۲۰۲۱). An overview ...
  • Di Baldassarre, G., Montanari, A., Lins, H., Koutsoyiannis, D., Brandimarte, ...
  • Di Baldassarre, G., Viglione, A., Carr, G., Kuil, L., Salinas, ...
  • Dougherty, M., Dymond, R.L., Grizzard Jr, T.J., Godrej, A.N., Zipper, ...
  • Du, J., Qian, L., Rui, H., Zuo, T., Zheng, D., ...
  • Eftekhari, A., Salajeghe, A., & Hoseini, A. (۲۰۱۱). Evaluation of ...
  • Ghahraman, B., & Abkhezr, H. (۲۰۰۴). Correction and relations of ...
  • Ghaljaee, F., Naderifar, M., & Goli, H. (۲۰۱۷). Snowball, a ...
  • Handayani, W., Chigbu, UE., Rudiarto, I., & Putri, IHS. (۲۰۲۰). ...
  • Harrower, M.J. (۲۰۱۰). Geographic Information Systems (GIS) hydrological modeling in ...
  • Hodgkins, G., Dudley, R., Archfield, S.A., & Renard, B. (۲۰۱۹). ...
  • Jha, A.K., Bloch, R., & Lamond, J. (۲۰۱۲). Cities and ...
  • Junk, W.J., Bayley, P.B., & Sparks, R.E. (۱۹۸۹). The flood ...
  • Khorasan Razavi water technical report. (۲۰۱۴). Report of Khorasan Razavi ...
  • Ma, M., Liu, C., Zhao, G., Xie, H., Jia, P., ...
  • Marcus, W.A., Roberts, K., Harvey, L., & Tackman, G. (۱۹۹۲). ...
  • Mohamadi, J., Khoda Rahmi, Y., & Golabi, M. (۲۰۱۷). Estimation ...
  • Nardi, F., Annis, A., & Biscarini, C. (۲۰۱۸). On the ...
  • (۲۰۱۰). National Engineering Handbook Hydrology. USDA Soil Conservation ServiceOgden, F.L., ...
  • Opperman, J.J., Galloway, G.E., Fargione, J., Mount, J.F., Richter, B.D., ...
  • Peel, M.C., & Blöschl, G. (۲۰۱۱). Hydrological modelling in a ...
  • Qi, W., Ma, C., Xu, H., Chen, Z., Zhao, K., ...
  • Regional Water Company of Khorasan Razavi. (۲۰۱۵). Comprehensive Studies of ...
  • Roodaki, S., & Azizian, A. (۲۰۲۰). Uncertainty analysis due to ...
  • Saberi tansavan, M., Ganji, Z., Delghand, M., & Dorostkar, V. ...
  • Schwartz, S.S., & Smith, B. (۲۰۱۴). Slowflow fingerprints of urban ...
  • Sivapalan, M., Savenije, H.H., & Blöschl, G. (۲۰۱۲). Socio-hydrology: A ...
  • Thompson, S., Sivapalan, M., Harman, C., Srinivasan, V., Hipsey, M., ...
  • Tripathi, G., Pandey, AC., & Parida, BR. (۲۰۲۲). Flood Hazard ...
  • Troy, T., Konar, M., Srinivasan, V., & Thompson, S. (۲۰۱۵). ...
  • Valeo, C., He, J., & Kasiviswanathan, K.S. (۲۰۲۱). Urbanization under ...
  • Viglione, A., Di Baldassarre, G., Brandimarte, L., Kuil, L., Carr, ...
  • Winsemius, H.C., Aerts, J.C., Van Beek, L.P., Bierkens, M.F., Bouwman, ...
  • Van den Brink, H., Können, G., Opsteegh, J., Van Oldenborgh, ...
  • White, G.F. (۱۹۴۵). Human adjustment to floods. A Geographical Approach ...
  • Yang, X., Ren, L., Singh, V., Liu, X., Yuan, F., ...
  • نمایش کامل مراجع