واکاوی فقهی _ حقوقی حق حبس و چالش های فراروی ماده ی ۱۰۸۵ قانون مدنی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 172

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLK-7-1_007

تاریخ نمایه سازی: 12 آذر 1401

چکیده مقاله:

چکیدهحق حبس در نظام حقوقی اسلام یک مزیت و به عنوان ضمانت اجرایی حقوق مالی زوجه در ازدواج است که می توان گفت از مصادیق مدرن رعایت حقوق بشر در جهت صیانت از حقوق مالکیت بانوان و آزادی آنان در امور مالی خویش محسوب می شود، چنان که به زن حق می دهد از ایفای وظایفش در مقابل شوهر امتناع کند تا زوج وادار شود با حفظ حق نفقه، مهریه معجل و معلوم او را به وی تسلیم نماید. مفاد ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی، ناظر به همین ضمانت اجرا است؛ اما این ماده با چالش هایی مواجه است که مقاله پیش رو درصدد بررسی آنها است. از جمله چالش ها این است که وقتی مهریه ها، گاه نجومی و از توان زوج خارج است، اعمال این حق، اساس ازدواج و تشکیل خانواده را با تکانه های جبران ناپذیری مواجه می کند و عملا موجب حرج و ضرر می گردد که بدون شک این دو قاعده بر احکام و قواعد اولیه تضییق در جانب حکم ایجاد کرده و موجب می شود با پرداخت اولین قسط در مهریه های سنگین و خارج از توان زوج، زوجه را محکوم به تمکین از همسرش کند. در ضرورت این بحث همین بس که در عصر ما، مقوله ازدواج و تشکیل خانواده دشوار گردیده و ضروری است تا با تحلیل قواعد و قوانین بتوان در عین صیانت از آزادی مالی زوجه تا حد امکان تشکیل نظام مقدس خانواده را تسهیل و موجبات تحکیم آن را فراهم کرد که کاری لازم و خداپسندانه خواهد بود. نوع پژوهش این مقاله توصیفی- تحلیلی است و حاصل مقاله، مقید کردن ماده ۱۰۸۵ به قید عدم تمکین عام زوجه و قید قدرت پرداخت مهریه توسط زوج است که در غیر این صورت امتناع زوجه از انجام وظایفش غیرقانونی گردد.

نویسندگان

رحیمه قربانی

دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه سیستان

امیر حمزه سالارزائی

دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه سیستان و بلوچستان

محمد رضا کیخا

استاد یار فقه و مبانی حقوق دانشگاه سیستان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعآبی، فاضل (۱۴۱۷). کشف الرموز فی شرح مختصر النافع. چاپ ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم (۱۴۱۴). لسان العرب. جلد ۶. ...
  • امامی، سیدحسن (بی تا). حقوق مدنی. جلد ۱. تهران: نشر ...
  • (۱۳۷۷). حقوق مدنی. جلد ۴. تهران: نشر اسلامیه ...
  • انصاری، مرتضی بن محمد (۱۴۱۵). النکاح. قم: کنگره جهانی بزرگداشت ...
  • (۱۴۱۵). المکاسب المحرمه و البیع و الخیارات. جلد ۶. قم: ...
  • بحرانی، یوسف بن احمد (۱۴۰۵). الحدائق الناضره فی احکام العتره ...
  • بجنوردی، سید حسن (۱۴۱۹). القواعد الفقهیه . جلد ۷. قم: ...
  • حکمت نیا، محمود و همکاران (۱۳۸۶). فلسفه حقوق خانواده. جلد ...
  • حلی، ابن ادریس (۱۴۱۰). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. جلد ۲. ...
  • حلی، حسن بن یوسف. (۱۴۱۳). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال ...
  • (۱۴۱۳). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه. جلد ۷. چاپ دوم. ...
  • جزیری، عبدالرحمن و سایرین (۱۴۱۹). الفقه علی المذاهب الاربعه و ...
  • شاهدی علی آبادی، حکیمه (۱۳۹۲) «بررسی فقهی حقوقی حق حبس ...
  • شبیری زنجانی، سید موسی (۱۴۱۹). نکاح. جلد ۲۲. قم: موسسه ...
  • شهید ثانی، زید بن علی (۱۴۱۳). مسالک الفهام الی تنقیح ...
  • (۱۴۱۶). مسالک الفهام الی تنقیح الشرائع الاسلام. جلد ۸. قم: ...
  • (۱۴۱۰). الروضه البهیه فی شرح المعه الدمشقیه. جلد ۵. قم: ...
  • صافی، لطف الله (۱۳۸۵). جامع الاحکام. جلد ۲. چاپ چهارم. ...
  • صفایی، سید حسین؛ امامی، اسدالله (۱۳۹۲). مختصر حقوق خانواده. چاپ ...
  • طاهری، حبیب الله (۱۴۱۸). حقوق مدنی. جلد ۳. چاپ دوم. ...
  • طرابلسی، ابن براج (۱۴۰۶). المهذب. جلد ۲. قم: دفتر انتشارات ...
  • (۱۴۱۱). جواهرالفقه. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین ...
  • طوسی، محمد بن حسن (۱۴۰۰). النهایه فی مجرد الفقه و ...
  • (۱۴۰۷). الخلاف . جلد ۴. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته ...
  • (۱۳۸۷). المبسوط فی فقه الامامیه. جلد ۴. چاپ سوم. تهران: ...
  • لنکرانی، محمد فاضل (بی تا). جامع المسائل. جلد ۲. چاپ ...
  • محقق ثانی، علی بن حسین (۱۴۱۴). جامع المقاصد فی شرح ...
  • محقق داماد، مصطفی (۱۳۸۴). بررسی فقهی حقوق خانواده. تهران: مرکز ...
  • محقق داماد یزدی، سید مصطفی (بی تا). بررسی فقهی حقوق ...
  • مغنیه، محمد جواد (۱۴۲۱). الفقه علی المذاهب الخمسه. جلد ۲. ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۸۳). النکاح. جلد ۶. قم: مدرسه الامام ...
  • موسوی عاملی، محمد بن علی (۱۴۱۳). نهایه المرام فی شرح ...
  • نجفی، محمد حسن (۱۴۰۴). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. ...
  • نمایش کامل مراجع