الگوی آموزش مبتنی بر شایستگی در هنرستان های فنی و حرفه ای و کاردانش: نظریه داده بنیاد

مقدمه: آموزش به عنوان عامل­ اصلی در توسعه­پایدار، همواره مورد تاکید برنامه­ ریزان بوده است و یکی از موفق­ ترین روش­­ها آموزش شایستگی­ محور است، لذا هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد و مولفه­ ها و عوامل تاثیر­گذار بر آموزش مبتنی­ بر­شایستگی و طراحی الگوی مناسب هنرستان­های فنی­ و­حرفه­ای و کاردانش است. روش کار: روش پژوهش از نوع کیفی با رویکرد مبتنی­ بر نظریه داده­ بنیاد می­باشد. بدین­ منظور از نمونه­ گیری هدفمند و مصاحبه­ های عمیق نیمه­ ساختار­یافته با خبرگان­علمی آشنا با موضوع تحقیق استفاده شده است که جمع­ آوری آن در بازه زمانی مهر ۱۳۹۷ تا فروردین ۱۳۹۸ صورت­ گرفته و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. به منظور تحلیل داده­ها از سیستم کد­گذاری باز، محوری و انتخابی استفاده گردید. یافته­ها: تحلیل داده­ ها نشان داد که شرایط­ علی از ۴ مقوله اصلی(لزوم کاربردی نمودن آموزش، تربیت نیروی ­انسانی ماهر، اشتغال و تراکم غیر­منطقی داوطلبین در رشته­ های نظری)، پدیده­ اصلی از دو مقوله جنبه­ عینی شایستگی­(دانش و مهارت) و جنبه ذهنی شایستگی (نگرش، بینش، توانایی و انگیزه)، شرایط­ زمینه ­ای از ۴ مقوله اصلی حمایت­ها؛ عوامل­ اقتصادی؛ اقدامات آموزش­ و­پرورش؛ عوامل­ فرهنگی؛ شرایط ­مداخله­ گر از۳مقوله اصلی و ۹ مقوله فرعی شامل توانمند­سازی هنرآموزان؛ عوامل آموزشی؛ اقدامات آموزش ­و پرورش؛ و راهبردها از دو مقوله ­اصلی اقدامات آموزش­ وپرورش و توانمند­سازی(هنرجویان) و پیامدها از دو مقوله اصلی فردی و اجتماعی تشکیل شده ­است. نتیجه­ گیری: برای آموزش مبتنی­ بر شایستگی باید به عوامل موثر بر آن توجه شود و با یک نگرش­ سیستمی و همه­ جانبه در قالب عوامل و مولفه­ها، شرایط­ علی، راهبردها، عوامل­زمینه­ ای، شرایط­ محیطی و پیامدها مورد توجه قرار گیرد.