نمود در زبان فارسی از منظر دستور گفتمان نقش گرا

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 199

فایل این مقاله در 46 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LSI-17-33_009

تاریخ نمایه سازی: 17 دی 1401

چکیده مقاله:

نمود از دیرباز در حوزه های مختلف علم ازجمله فلسفه، منطق، ادبیات و تدوین دستور و زبان شناسی موردتوجه و مطالعه بوده است. این مفهوم از ابتدای دستورنویسی برای زبان فارسی مورد توجه قرار نداشته است، باوجوداین، از مهم ترین خلط مبحث هایی که در این زمینه صورت گرفته است تمایز قائل نشدن بین زمان دستوری و نمود در بسیاری از این آثار (دستور سخن، دستور پنج استاد و ...) است. در این جستار با بهره گیری از مفاهیم و مفروضات موجود در دستور گفتمان نقش گرا (Hengeveld and Mackenzie, ۲۰۰۹) مقوله نمود در زبان فارسی با استفاده از شیوه ای توصیفی - تحلیلی بررسی می شود و تلاش می شود تا ابعاد جدیدی از رفتار زبان فارسی در ارتباط با این مقوله دستوری بحث شود. در این دستور که اساسا نظریه ای رده شناختی برای ساختار زبان است با معرفی ساختار چند لایه فرمول بندی و رمزگذاری، امکان مقایسه های قابل اتکاتری از نظام های زبانی فراهم می شود. نتایج نشان می دهد که در زبان فارسی در یک سطح نمود کمی (شامل عادت، تکرری، تک وقوعی، بسامدی) و در سطح دیگر کیفی (تام و ناقص و مرحله ای) از یکدیگر متمایز می شوند. نمود های تام-ناقص و مرحله ای، به سازوکار درونی وضعیت مربوط هستند؛ این نمود ها در مقابل مفهوم نمود کمی قرار می گیرند که بسامد رخداد یک وضعیت را مشخص می کنند. نتایج بررسی ها نشان می دهد که در زبان فارسی عملگر اختصاصی برای نشان گذاری نمود کمی وجود ندارد و غالبا از واحدهای واژگانی و عبارت های قیدی برای این نوع نمودنمایی استفاده می شود. درحالی که در میان نمود های کیفی به جز در مورد نمود مرحله ای ممتد، تمامی موارد دارای ابزار دستوری ویژه ای برای نشان گذاری نمود هستند. به طورکلی، در چارچوب دستور گفتمان نقش گرا می توان توصیف جامعی از تمایز های نمودی و شیوه های مختلف نمودنمایی و سازماندهی آن ها در زبان فارسی ارائه کرد.

کلیدواژه ها:

فارسی ، ستور گفتمان نقش گرا ، نمود ، وضعیت ، ویژگی ترکیبی

نویسندگان

محمد عارف امیری

پژوهشکده زبان شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

محمد دبیرمقدم

دانشگاه علامه طباطبایی

آتوسا رستم بیک

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

سید مصطفی عاصی

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابوالحسنی چیمه، زهرا (۱۳۸۳). «افعال نمودی». مجموعه مقالات دانشگاه علامه ...
  • امین مدنی، صادق (۱۳۶۳). دستور توصیفی زبان فارسی. تهران: هفده ...
  • نمود دستوری در ساخت فعل‌های پیاپی در زبان فارسی: رویکردی کمینه‌گرا [مقاله ژورنالی]
  • برترین ها. (۲شهریور۱۳۹۴). مرتب باشگاه می روید اما وزن کم ...
  • دبیرمقدم، محمد (۱۳۸۴). «مجهول در زبان فارسی». پژوهش های زبان ...
  • بررسی مقوله های نمود و زمانِ فارسی در قالب هندسۀ مشخصه ها [مقاله ژورنالی]
  • دستلان، مرتضی (۱۳۹۳). تحلیل زمان دستوری، وجه و نمود در ...
  • دنیای اقتصاد. (۱۹اردیبهشت۱۴۰۰). سکانس های عجیب یک زندگی. https://donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-۳۷۶۲۷۰۵رضایی، والی ...
  • ساعت ۲۴. (۲۸مرداد۱۴۰۰) . زورگیری ۲ زن جوان با چاقو ...
  • ناتل خانلری، پرویز (۱۳۶۶). تاریخ زبان فارسی. تهران: فرهنگ نشر ...
  • نغزگوی کهن، مهرداد (۱۳۸۹). «افعال معین و نمایش نمود در ...
  • ورزش سه. (۲۶مرداد۱۴۰۰). راز سلفی های عجیب جراردراز سلفی های ...
  • Bhat, D. S. (۱۹۹۹). The Prominence of Tense, Aspect and ...
  • Binnick, R. I. (۲۰۰۵). “The markers of habitual aspect in ...
  • Binnick, R. I. (۲۰۰۶). “Used to and habitual aspect in ...
  • Bohnemeyer, Y. (۱۹۹۸). Time Relations in Discourse: Evidence from a ...
  • Boland, A. (۲۰۰۵). “A new view on the semantics and ...
  • Boland, A. (۲۰۰۶). Aspect, Tense and Modality: Theory, Typology, Acquisition. ...
  • Bybee, J. L., R. D. Perkins, & W. Pagliuca (۱۹۹۴). ...
  • Comrie, B. (۱۹۷۶). Aspect: An Introduction to the Study of ...
  • Crystal, D. (۱۹۹۲). Introducing Linguistics. London: Penguin English ...
  • Dik, S. C. (۱۹۹۷). The Theory of Functional Grammar: The ...
  • Gómez Soliño, J. S. (۱۹۹۵). “Texto y Contexto en la ...
  • Heine, B. (۱۹۹۳). Auxiliaries: Cognitive Forces and Grammaticalization. Oxford University ...
  • Hengeveld, K. (۱۹۸۹). “Layers and operators in Functional Grammar”. Crucial ...
  • Hengeveld, K. (۱۹۹۲). Non-Verbal Predication: Theory, Typology, Diachrony (Functional Grammar ...
  • Hengeveld, K. (۱۹۹۶). The internal structure of adverbial clauses. Functional ...
  • Hengeveld, K., & H. Olbertz (۲۰۱۸). “Systems of TMA and ...
  • Hengeveld, K., & J. L. Mackenzie (۲۰۰۸). Functional Discourse Grammar: ...
  • Hengeveld, K., & J. L. Mackenzie (۲۰۰۹). “Functional discourse grammar”. ...
  • Hengeveld, K., C. Clarke, & L. Kemp (۲۰۲۱). “A layered ...
  • Keizer, E. (۲۰۱۵). A Functional Discourse Grammar for English. Oxford ...
  • Khomeijani Farahani, A. A. (۱۹۹۰). A Syntactic and Semantic Study ...
  • Lambton, A. K. S. (۱۹۶۰). Persian Grammar. Student's ed. London, ...
  • Mackenzie, J. L. (۲۰۰۴), “Entity concepts”. Morphology: A Handbook on ...
  • Mahootian, S., & L. Gebhardt (۱۹۹۷). Persian. Taylor & Francis ...
  • Marashi, M. (۱۹۷۲). “Modals and auxiliaries in Persian”. Orbis. ۲۱(۲), ...
  • Shopen, T. (Ed.). (۱۹۸۵). Language Typology and Syntactic Description: Volume ...
  • Smith, C. S. (۱۹۹۱). The Parameter of Aspect (Vol. ۴۳). ...
  • Windfuhr, G. L. (۱۹۷۹). Persian Grammar: History and State of ...
  • Windfuhr, G. L. (۱۹۸۷). “Persian”. The World's Major Languages. B. ...
  • نمایش کامل مراجع