واکاوی کارکرد تربیتی بشارت و انذار نهان در آیه ی ۱۶۰ سوره ی مبارکه ی انعام

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 124

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IUED-3-1_001

تاریخ نمایه سازی: 16 بهمن 1401

چکیده مقاله:

تبیین صحیح بشارت ها و انذارهای قرآنی، از آن جهت که نقش مهمی در ترغیب انسان به انجام نیکی ها دارند، از بعد تربیتی اهمیت بسیاری دارند؛ چنان که هشدار درباره­ی عواقب ناگوار اعمال ناپسند نیز چنین است. در آیه ی ۱۶۰ سوره ی انعام، خداوند وعده داده است که برای نیکوکاران پاداشی ده برابر خواهد بود. این در حالی است که گناه کاران جز به مانند آنچه انجام داده اند، مجازات نخواهند شد. از دیرباز، توجه مفسران به بشارت دریافت پاداش مضاعف، معطوف بوده است؛ اما امعان نظر در این آیه، دو مطلب مهم تربیتی دیگر نیز به دست می دهد که مفسران به آن توجه نداشته­اند. در این پژوهش که با روش توصیفی_تحلیلی صورت گرفته، با عنایت به این نکات، به تبیین استفاده­ی انذاری به نیکان و بشارتی به گناه کاران از دو تعبیر «جاء بالحسنه» و «جاء بالسیئه» پرداخته شده و ضمن اشاره به عوامل تباه کننده­ی اعمال و عوامل پوشاننده ی گناهان، به دست آمده است که تعبیر به «جاء بالحسنه» (آوردن امر نیک) و «جاء بالسیئه» (آوردن گناه) به جای «انجام عمل»، متضمن انذاری لطیف به نیکان و بشارتی لطیف­تر به گنه­کاران است؛ به گونه ای که از یک سو، سبب پیش­گیری از غرور نیکوکاران و توجه آنان به دوری از عوامل حبط اعمال و از دیگر سو، باعث تشویق گناه­کاران به جبران گناه و افزایش امید آنان به رحمت واسعه­ی خداوند می­شود.

کلیدواژه ها:

آیه ی ۱۶۰ انعام ، کارکرد تربیتی بشارت نهان ، کارکرد تربیتی انذار نهان

نویسندگان

سید محمد رضا حسینی نیا

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام

خلیل بیگ زاده

دانشیار گروه ادبیات و علوم انسانی، دانشکده ادبیات، دانشگاه رازی

فرح توحیدی

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه ایلام

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم؛ ترجمه­ی ناصر مکارم شیرازی؛ چاپ دوم، قم: دارالقرآن ...
  • نهج البلاغه؛ ترجمه ی جعفری؛ زیر نظر: داریوش شاهین؛ به ...
  • آیتی، عبد المحمد؛ ترجمه ی قرآن؛ چاپ چهارم، تهران: سروش، ...
  • ابن ابراهیم، عبدالرحمن بن اسماعیل؛ ابراز المعانی من حرز الامانی ...
  • ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد؛ النهایه فی غریب الحدیث ...
  • ابن فارس، احمد بن فارس؛ معجم مقاییس اللغه؛ تحقیق و ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم؛ لسان العرب؛ المحقق: جمال الدین ...
  • اسکندری، حسین؛ تربیت پنهان؛ چاپ اول، تهران: تزکیه، بهار ۱۳۸۳ ...
  • الهی قمشهای مهدی؛ ترجمه ی قرآن؛ چاپ دوم، قم: فاطمه ...
  • باقری، خسرو؛ نگاهی دوباره به تربیت اسلامی؛ چاپ سی و ...
  • بخاری؛ صحیح البخاری؛ بی جا، دار الفکر للطباعه و النشر ...
  • برزی، اصغر؛ ترجمه ی قرآن؛ چاپ اول، تهران:، بنیاد قرآن، ...
  • پاینده، ابوالقاسم؛ ترجمه ی قرآن؛ چاپ پنجم، تهران: جاویدان، بی ...
  • جوادی آملی، عبدالله؛ تسنیم؛ ویرایش: علی اسلامی؛ چاپ سوم، قم: ...
  • حسینی زبیدی، محمد مرتضی؛ تاج العروس من جواهر القاموس؛ محقق: ...
  • خرامین، غلامرضا؛ مبانی نظام تعلیم و تربیت؛ چاپ اول، کرمانشاه: ...
  • خمینی؛ شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)؛ چاپ چهارم، بی جا، ...
  • خویی، سید ابوالقاسم؛ البیان فی تفسیر القرآن؛ قم: موسسه احیاء ...
  • درویش محیی­الدین؛ اعراب القرآن و بیانه؛ چاپ چهارم، سوریه: دارالارشاد، ...
  • دعاس و حمیدان و قاسم؛ اعراب القرآن الکریم؛ دمشق: دارالمنیر ...
  • دمیاطی، احمد بن محمدبن عبدالغنی؛ اتحاف فضلاء البشر فی القراءات ...
  • رازی، حسین بن علی؛ روض الجنان و روح الجنان فی ...
  • رشید پور، مجید؛ چگونه باید تربیت کرد؛ چاپ پنجم، تهران: ...
  • ریگی، حسین؛ «سیمای تابناک قرآن در زلال مثنوی»؛ مجله دانشکده ...
  • زرقانی، محمد عبد العظیم؛ مناهل العرفان فی علوم القرآن؛ بی ...
  • زرکشی، محمد بن عبدالله؛ البرهان فی علوم القرآن؛ بیروت: دار ...
  • زمخشری، محمود بن عمر؛ اساس البلاغه؛ بیروت: دار صادر، ۱۹۷۹ ...
  • ؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل؛ الطبعه الثالثه، بیروت: دار ...
  • سیدبن قطب­بن ابراهیم الشاذلی؛ فی ظلال القرآن؛ الطبعه السابعه عشر، ...
  • سیوطی، جلال­الدین؛ الاتقان فی علوم القرآن؛ الطبعه الثانیه، بیروت: دار ...
  • شاوردی، شهرزاد؛ کشاورز، رقیه؛ «اصول و شیوه های تربیت انسان ...
  • صافی، محمود بن عبد الرحیم؛ الجدول فی اعراب القرآن؛ چاپ ...
  • صالح، صبحی؛ مباحث فی علوم القرآن؛ چاپ پنجم، قم: منشورات ...
  • طباطبائی، سید محمدحسین؛ قرآن در اسلام؛ چاپ دوم، تهران: دار ...
  • طبرسی، فضل بن الحسن؛ مجمع البیان فی تفسیر القرآن؛ تحقیق ...
  • طوسی، محمد بن حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ تحقیق: احمد ...
  • فارسی، جلال­الدین؛ ترجمه ی قرآن؛ چاپ اول، تهران: انجام کتاب، ...
  • فخررازی، محمد بن عمر؛ مفاتیح الغیب؛ الطبعه الثالثه، بیروت: داراحیاء ...
  • فیومی، احمد بن محمد؛ المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر؛ ...
  • قرطبی، محمد بن احمد؛ الجامع لاحکام القرآن؛ تهران: ناصر خسرو، ...
  • کریمی، عبدالعظیم؛ تربیت چه چیز نیست؛ چاپ هفتم، قم: دفتر ...
  • کبیر مدنی شیرازی، سید علی خان بن احمد؛ الطراز الاول ...
  • گرمارودی، سید علی؛ ترجمه ی قرآن؛ جلد ۱، چاپ دوم، ...
  • گلاور، جان ای؛ برونینگ، راجر ا چ؛ روان­شناسی تربیتی: اصول ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی؛ بحار الانوار(ط- بیروت)؛ محقق: جمعی از ...
  • مشکینی، علی؛ ترجمه ی قرآن؛ چاپ دوم، قم: الهادی، ۱۳۸۱ش ...
  • مصطفوی، حسن؛ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم؛ تهران: وزارت فرهنگ ...
  • مطهری، مرتضی؛ تعلیم و تربیت در اسلام؛ چاپ هشتاد و ...
  • معرفت، محمدهادی؛ التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب؛ مشهد: الجامعه ...
  • ملکی تبریزی، جواد بن شفیع؛ اسرار الصلوه؛ ترجمه ی سید ...
  • میبدی، احمد بن محمد؛ کشف الاسرار و عده الابرار؛ تحقیق: ...
  • نحاس، احمد بن محمد؛ اعراب القرآن؛ بیروت: منشورات محمدعلی بیضون، ...
  • نراقی، احمد؛ معراج السعاده؛ چاپ اول، قم: آیین دانش، ۱۳۹۴ش ...
  • نمایش کامل مراجع