تحلیل جرائم تصرف عدوانی اراضی ملی در فقه و حقوق ایران

با عنایت به حقوق و قوانین موضوعه ایران مقوله تصرف عدوانی به عنوان یکی از مواردسه گانه دعاویتصرف مورد پذیرش قانونگذار واقع شده و شرایطی برای تحقق آن پیش بینی شده است .در مقولهتصرف عدوانی سبق تصرف خواهان، لحوق تصرف خوانده و عدوانی بودن تصرف لاحق، شرط است. اگریکی از ارکان سه گانه مزبور موجود نباشد، تصرف عدوانی تحقق نیافته است. به تعبیری ساده ترتصرف عدوانی خارج شدن مال غیر منقول از یدمالک، بدون رضایت او یا بدون مجوز قانونی است.شخصی که مال غیر منقول او توسط دیگری، موردتصرف قرارمیگیرد؛ به عنوان خواهان میتواند درمرجع صالح اقامه دعوی نماید. در این صورت اگر خواهان بتواند ادعای خود را به اثبات رسانده وحاکم دعوی شود، ملک از ید متصرف لاحق خارج شده و به صاحب اصلی آن (متصرف سابق) کهمدعی دعوی است مسترد میگردد.دعوی تصرف عدوانی همانند بعضی دعاوی دیگر مثل ترک انفاق وصدور چک بلامحل هم جنبهجزایی و هم جنبه حقوقی دارد. صاحب حق، میتواند به دو صورتحقوقی یا کیفری طرح دعوی نموده و خواستار رفع تصرف متصرف لاحق باشد. ماده ۱۵۸ ق .ا.د.م بهتعریف مقوله تصرف عدوانی پرداخته است، در همین راستا آنچه حائز اهمیت است اینکه ماده ۳۰۸ق.م در یک دید کلی استیلای بر مال غیر به صورت عدوانی را غصب قلم داد نموده و این دو عنوانقانونی (تصرف عدوانی و غصب) به لحاظ برداشت های مختلف از معانی و مفاهیم حدوث اختلافنظرها شده است در این تحقیق سعی شده است به جنبه عملی و نظری رفع تصرف عدوانی از دیدگاهقانونی و رویه قضایی پرداخته شود. باشد که لااقل مورد استفاده تازه واردان به عرصه وکالت و مشاغلحقوقی قرار گیرد.