بررسی عناصر روایت در منظومه »صفرخان« حسین منزوی

حسین منزوی در برخی از اشعارش از عنصر روایت بهره میگیرد. این مقاله، به نقد و تحلیل عناصر روایی در منظومه ی »صفرخان« او اختصاص یافته است. لذا پس از طرح مباحث تئوری و مقدماتی، عناصر روایت شامل: پیرنگ، شخصیتپردازی، فضا، گفت وگو، صحنه، راوی و زمان در این منظومه بررسی شده است. در این منظومه سه سطح روایی یکدیگر را پوشش میدهند: سطح اول کلان روایت انقلاب ۱۳۵۷، سطح دوم روایت »صفرخان « و سطح سوم بیان خرده روایتهایی نظیر قیام سیاهکل، اعدام خسرو گلسرخی و... است. شخصیت پردازی به شیوه داستان نیست، اما اشارات شاعر به وجوه شخصی گاه به شیوه ی مستقیم و گاه غیر مستقیم انجام میگیرد. »صفرخان« شخصیتی ایستاست با خصوصیاتی آرمانی که در حقیقت تجلی اهداف، آرزوها و تمایلات سیاسی-اجتماعی خود منزوی است. شاعر از شگردهایی برای خلق و توصیف فضای متناسب با روایت بهره میگیرد. راوی کانون ساز روایت و عامل بلافصل ادراکات روایی است. زمان در منظومه ی »صفرخان« میان حالو گذشته در نوسان است. این منظومه دارای وجوه روایی، تاریخی، سیاسی و اجتماعی میباشد.