کاربرد تحلیل کارکردی شغل برای تعیین شایستگی های وظیفه ای شغل مکانیکهواپیما در طراحی کانون ارزیابی وظیفه محور

مقدمه: روش های متعددی تا به حال برای تحلیل شغل و تحلیل کار و مدلسازی شایستگی مطرح شده است. تحلیل کار واژه جدیدی است که بجای تحلیل شغل قرار داده شده است زیرا علاوه بر تعیین الزامات کار به نقش افراد در انجام کار توجه دارد. در بین روش های تحلیل شغل، روش های کیفی از قبیل دیکوم (DACUM) و تحلیل کارکردی شغل (FJA) که شامل ماتریس وظیفه است بر بقیه روش ها برتری دارد زیرا وظایف را به ابعاد دیگر در محیط کار مرتبط می سازد و از این طریق تناظر بین وظایف و دانش، مهارت و توانایی ها در آن مشخص است و علاوه برآن در روش تحلیل کارکردی شغل، نتایج بر این تناسب بین وظایف و دانش، مهارت و توانایی ها (KSA) مترتب می گردد. کانون ارزیابی نیز از گذشته به دو دسته کلی بعد محور و وظیفه محور تقسیم شده است که در مرحله اول کانون بعد محور به کانون وظایف محور ترجیح داده شده است تا جایی که تورنتون (۱۳۸۶) در کتاب خود کاملا اولی را توصیه نموده است. در این پژوهش به ظرفیت های تحلیل کارکردی شغل در طراحی کانون ارزیابی وظیفه محور پرداخته شده است. روش: از بین کلیه افراد شاغل در واحد مهندسی تعمیراتی هواپیمایی هما ۷ نفر خبره به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در کارگاه تحلیل کارکردی شغل، شرکت کردند. یافته ها با استفاده از روش طوفان مغزها و طبق دستورالعمل شیوه تحلیل عملکردی شغل به نقل از فاین و کرانشاو (۱۹۹۹ ) از طریق مصاحبه های نیمه ساختاری حاصل آمد. یافته ها: مهم ترین مولفه های دانش (K) مهارت (S) و توانایی (A) ها به ترتیب برای دانش کاردانی تعمیر و نگهداری هواپیما، گذراندن موفق دوره آموزشی بدنه و موتور هواپیما و اخذ گواهینامه آن از سازمان هواپیمایی کشوری، آشنایی با زبان انگلیسی و منابع تعمیراتی هواپیما و دوره های مرتبط با مدیریت ایمنی بود. برای مهارت، توانمندی استفاده از قوانین و روشهای علمی حل مشکلات و به کارگیری دانش روز و فناوری نوین و قدرت استفاده کاربردی از ریاضیات در مهارت های محتوایی و در مهارت های فرآیندی، تفکر انتقادی و تفکر تحلیلی و مهارت های فنی و سیستمی و مدیریتی بود که در هرکدام خاص آن حاصل آمد. در زمینه توانایی ها هم توانایی های شناختی، روانی حرکتی، جسمی و توانمندی های جسمی و فیزیکی از همه مهم تر بود. نتیجه گیری: تحلیل عملکردی شغل در تحقق کانون ارزیابی وظیفه محور در شغل مکانیک هواپیما گام اساسی وظایفی که کانون ارزیابی باید بر طبق آن طراحی شود را تعیین می کند. بدون تحلیل عملکردی شغل این امکان وجود ندارد که کانون ارزیابی وظیفه محور محقق شود. در رویکرد تحلیل عملکردی شغل مخزن وظایف از قبل تعیین شده نیست که در روش های ساختاری از قبیل PAQ و O’Net این ساختار مشخص است و این مزیت مهم تحلیل عملکردی شغل است، زیرا مخزن وظایف به صورت بی پایان از ترکیب وظایفی ساخته می شود که در جریان طوفان مغزها با SMEs۱ و افراد حرفه ای در این شغل تعیین شده است.