ارزیابی آسیب پذیری تخریب سرزمین با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز مهارلو-بختگان)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 164

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IJSWR-51-5_001

تاریخ نمایه سازی: 2 خرداد 1402

چکیده مقاله:

شناسایی مناطق آسیب پذیر به تخریب سرزمین لازمه مدیریت پایدار منابع طبیعی است که یکی از گام های موجود در چارچوب حفاظتی محسوب می شود. در پدیده تخریب سرزمین موضوعی که بسیار اهمیت دارد، شناسایی مناطق حساس به تخریب و همچنین ارزیابی میزان آسیب پذیری به این پدیده است. هدف از این مطالعه ارزیابی آسیب پذیری تخریب سرزمین در حوضه آبخیز مهارلو-بختگان با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره است. بدین منظور از نه پارامتر کاربری اراضی، پوشش گیاهی، شوری خاک، کمیت و کیفیت آب زیرزمینی، تراکم دام، سطح سواد و تمرکز جمعیتی برای تهیه نقشه آسیب پذیری استفاده شد. در مرحله اول با استفاده از چارچوب eDPSIR، روابط بین پارامترها مشخص شد. سپس با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه­ای (ANP)، وزن هر یک از پارامترها تعیین شد. سپس بعد از فازی­سازی لایه ها، با ترکیب آن ها در محیط سامانه اطلاعاتجغرافیایی (GIS)، نقشه آسیب پذیری تخریب سرزمین تولید شد. نتایج نشان داد که کلاس آسیب پذیری شدید در تمام طبقات ارتفاعی به جز ۲۰۰ متر اولیه، بیشترین مساحت را شامل می شود. در کل منطقه، بیشترین طبقه آسیب پذیری در کلاس شدید بوده که حدود ۳۱/۶۴ درصد از مساحت منطقه را در بر می گیرد. در بررسی آسیب پذیری کاربری های مختلف مشخص شد که کلاس آسیب پذیری شدید بیشتر شامل کاربری مرتع و کلاس آسیب پذیری متوسط بیشتر شامل کاربری کشاورزی آبی است که نشان دهنده مقدار آسیب پذیری زیاد این کاربری ها و اثر فعالیت های انسانی بر تخریب را نشان می دهد. این درصد از آسیب پذیری اراضی مرتعی و کشاورزی به دلیل اهمیت پارامترهای کاربری اراضی و پوشش گیاهی است که بیشترین وزن را در بین سایر پارامترها در آسیب پذیری به تخریب سرزمین دریافت کرده اند.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری محیطی ، چهارچوب eDPSIR ، شناسایی مناطق آسیب پذیر ، مدل تصمیم گیری چندمعیاره

نویسندگان

احسان مرادی

دانشجوی دکتری، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

حسن خسروی

دانشیار، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایرانانشگاه تهران

غلامرضا زهتابیان

استاد، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

شهرام خلیقی سیگارودی

دانشیار، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

آرتمی سردا

استاد، گروه جغرافیا دانشگاه والنسیا، اسپانیا

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Abou Zaki, N., Torabi Haghighi, A., M Rossi, P., J ...
  • Aceves, E. Á., Guevara, H. J. P., Enriquez, A. C., ...
  • Campus, G. (۲۰۱۹). Sustainable management of rural-ecological commons: Recommendations on ...
  • Dai, J., Wu, H., Zhang, C., Zeng, G., Liang, J., ...
  • Faryadi, S., Sepehr, H., Ramezani, M. (۲۰۱۴). Identifying Ecological Vulnerability ...
  • García-Melón, M., Ferrís-Oñate, J., Aznar-Bellver, J., Aragonés-Beltrán, P., & Poveda-Bautista, ...
  • Görener, A. (۲۰۱۲). Comparing AHP and ANP: an application of ...
  • Haberl, H., K. H. Erb, F. Krausmann, V. Gaube, A. ...
  • Jahani, F., Malekmohammade, B., Zebardast, L., Adele, F. (۲۰۱۵). Investigate ...
  • Krausmann, F., K.-H. Erb, S. Gingrich, H. Haberl, A. Bondeau, ...
  • Li, H., Liu, G., Fu, B. (۲۰۱۱). Response of vegetation ...
  • Liou, Y. A., Nguyen, A. K., & Li, M. H. ...
  • Liu, D., Cao, C., Dubovyk, O., Tian, R., Chen, W., ...
  • Mainali, J., & Pricope, N. G. (۲۰۱۷). High-resolution spatial assessment ...
  • Nachtergaele, F. O. (۲۰۰۲). Land degradation assessment in drylands: the ...
  • Nguyen, A.K., Liou, Y.A., Li, M.H., Tran, T.A. (۲۰۱۶). Zoning ...
  • Noojipady, P., Prince, S. D., & Rishmawi, K. (۲۰۱۵). Reductions ...
  • Nouri, H., Chavoshi Borujeni, S., Alaghmand, S., Anderson, S., Sutton, ...
  • Nowak, A., & Schneider, C. (۲۰۱۷). Environmental characteristics, agricultural land ...
  • Rahimi, V., Pourkhabbaz, H R., Aghdar, H., Mohammadyari, F. (۲۰۱۵). ...
  • Saaty T. l. and Vargas l. g. (۱۹۸۴) Comparison of ...
  • Saaty, T. L. and Özdemir, M. S. (۲۰۰۵), The Encyclion: ...
  • Sahoo, S., Dhar, A., & Kar, A. (۲۰۱۶). Environmental vulnerability ...
  • Sharif zadegan, M., Fathi, H. (۲۰۰۱). Environmental Vulnerability Assessment for ...
  • Sharma, M. J., Moon, I. and Bae, H. (۲۰۰۸), Analytic ...
  • Sica, Y. V., Quintana, R. D., Radeloff, V. C., & ...
  • Statictical center of Iran; https://www.amar.org.ir/english/Census-of-Agriculture. ۲۰۱۸ ...
  • UNEP. (۱۹۹۲). World Atlas of Desertification. Edward Arnold. London ...
  • Wang, G., Cheng, G., & Yang, Z. (۱۹۹۹). The utilization ...
  • Wang, T. (۲۰۰۱). China’s desertification prevention and control are stepping ...
  • Wu, H., Zeng, G., Liang, J., Guo, S., Dai, J., ...
  • Wu, H., Zeng, G., Liang, J., Zhang, J., Cai, Q., ...
  • Yoo, G., Kim, A. R., & Hadi, S. (۲۰۱۴). A ...
  • Zhao, G., Mu, X., Wen, Z., Wang, F., Gao, P. ...
  • Zou, T., & Yoshino, K. (۲۰۱۷). Environmental vulnerability evaluation using ...
  • نمایش کامل مراجع