مقایسه چالش های خلع ید و تصرف عدوانی در حقوق ایران

خلع ید به معنای اخص یا همان دعوای مالکیت که طی آن مالک ملک رفع تصرف دیگری را از ملک خود خواستار است؛ ارکاندعوای خلع ید اثبات مالکیت خواهان، تصرف خوانده و عدوانی بودن تصرفات است، این درحالی است که در قوانین موضوعهایران نوع دیگری از حمایت از مالکیت وجود دارد که تحت عنوان دعوای رفع تصرف عدوانی شناخته می شود و بر خلاف خلعید خواهان نیازی به اثبات مالکیت خود نیست. چنانچه در تعریف این دعوا در قانون آئین دادرسی مدنی چنین آمده است که م۱۵۸ ق.آ.د.م » دعوای تصرف عدوانی عبارت است از : ادعای متصرف سابق مبنی براینکه دیگری بدون رضایت او مالغیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می نماید. « به عبارت ساده تر تعریف تصرف عدوانی عبارتست از: سبق تصرف شاکی و لحوق تصرف مشتکی عنه (متشاکی). این درحالی است که در دعاوی تصرف که خود شاملدعاوی تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق بوده نیز شباهت هایی با دعوای خلع ید داشته که می تواند زمینه ساز بروزخلط مبحث و احیانا صدور احکام نادرست یا در حداقل اطاله دادرسی باشد. در این راستا تشخیص چالشهای این دو دعوا ضمنتحلیل محتوایی هر یک از ضروریات است، امری که هدف پژوهش حاضر است.