بازپژوهی در شناخت شئون شارع و کاربرد آن در استنباط احکام شرعی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 109

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQH-55-1_009

تاریخ نمایه سازی: 9 خرداد 1402

چکیده مقاله:

مهمترین و پرکاربردترین منبع استنباط احکام شرعی «سنت» است. در تعریف سنت سه شاکله قول، فعل و تقریر معصوم، مقبول دانشمندان فقه و اصول است. برخی سه شاکله یادشده را به قید غیرعادی، متصف و مقید کرده اند؛ چنین قیدی برای احتراز از برخی جنبه های زندگی معصومان(ع) است که از این جنبه ها به شئون یاد شده است. تعداد و نام های این جنبه ها یا شئون، محل بحث و گفت وگوست. از سوی دیگر، سنت معصومان را باید از روایات نقل شده بیابیم، ولی همه روایات بیانگر سنت نیست. این روایات حاکی از شئون گوناگون شارع یا همان معصومان(ع) است. بنابراین، برای استنباط احکام ثابت و دائم شرع باید روایات دربردارنده این احکام را از غیر آن جداسازی کنیم. یکی از راه های تفکیک روایات حاوی احکام شرعی از غیر آن، تشخیص شان مبنای آن روایت است که مهمترین راه حل این مهم، کمک گرفتن از قرائن و نشانه هاست.در این نوشتار سعی شده است شئون شارع بر مبنای آیات قرآن برشمرده و اقسام قرائن در تشخیص شئون شارع با ذکر مثال هایی از فقها مطرح شود و در پی پاسخ گویی به این دو سوال هستیم که اعتبار و حجیت این قرائن تا چه اندازه است؟ و در صورت کمک نکردن قرائن، چگونه شان مبنای روایت را بیابیم؟

نویسندگان

همایون نوائی

دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه علوم قضایی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمآخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، حاشیه کتاب المکاسب، چاپ ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، کتاب من لایحضره الفقیه، نجف: دار ...
  • ابوالحسنی، حسن، «جایگاه خطابات مبین مقاصد در تفقه»، فصلنامه تخصصی ...
  • اصفهانی، ابوالحسن، وسیله النجاه، بیروت: اعلمی، ۱۴۱۳ق ...
  • اصفهانی، محمدحسین، حاشیه کتاب المکاسب، قم: مجمع الذخائر الاسلامیه، بی ...
  • البدوی، یوسف احمد محمد، مقاصد الشریعه عند ابن تیمیه، چاپ ...
  • بخاری، محمدبن اسماعیل، صحیح بخاری، چاپ اول، بی جا: دار ...
  • تمدن، حمیدرضا و علی الهی خراسانی، حکم، سنت و شریعت: ...
  • جناتی، محمدابراهیم، ادوار اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی، چاپ اول، ...
  • حب الله، حیدر، نظریه السنه فی الفکر الامامی الشیعی التکون ...
  • حسینی مراغی، عبدالفتاح بن علی، العناوین الفقهیه، چاپ دوم، قم: ...
  • حسینی، سید علی، سیر تطور مصلحت در فقه شیعه، مجله ...
  • حکیم، محمدتقی، الاصول العامه للفقه المقارن، قم: آل البیت، بی ...
  • حیدری، سیدکمال، پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سیدکمال حیدری، «سلسله ...
  • خمینی، روح الله، کتاب الرسائل، چاپ اول، قم: اسماعیلیان، ۱۴۱۰ق ...
  • خویی، ابوالقاسم، مصباح الاصول، قم: داوری، ۱۴۲۲ق ...
  • خویی، ابوالقاسم، معتمد العروه الوثقی: کتاب الحج، به تقریر رضا ...
  • راغبی، محمدعلی ؛ رجبی النی، «ماهیت اطلاق مقامی و ادله ...
  • شریف رضی، محمدبن حسین، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، چاپ ...
  • شمس الدین، محمدمهدی، الاجتهاد و التجدید فی الفقه الاسلامی، بی ...
  • شهید اول، محمدبن مکی، القواعد و الفوائد فی الفقه و ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضه البهیه فی شرح ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، تمهید القواعد، چاپ اول، ...
  • شیرازی، سید محمد، الفقه، بیروت: دارالعلوم، ۱۴۰۷ ق ...
  • صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع ...
  • صافی گلپایگانی، لطف الله، ولایت تکوینی و ولایت تشریعی، قم: ...
  • صدر، محمدباقر، اقتصادنا، بیروت: دار التعارف، ۱۴۰۲ق ...
  • صدر، محمدباقر، بحوث فی علم الاصول، به تقریر حسن عبدالساتر، ...
  • ضیایی فر، سعید، «شئون پیامبر اسلام و نقش آن در ...
  • شئون معصوم و تأثیر آن بر شناخت تعالیم دین [مقاله ژورنالی]
  • ضیایی فر، سعید، جایگاه مبانی کلامی در اجتهاد، چاپ اول، ...
  • طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی التفسیر القرآن، چاپ سوم، قم: اسماعیلیان، ...
  • طهرانی، محمدحسین، امام شناسی، چاپ سوم، تهران: حکمت، ۱۴۰۸ق ...
  • طوسی، محمدبن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، به تحقیق محمدباقر ...
  • طوسی، محمدبن حسن، تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه، تهران : ...
  • طوسی، محمدبن حسن، الاستبصار، قم: انصاریان، ۱۴۲۶ ق ...
  • طوسی، محمدبن حسن، التبیان فی التفسیر القرآن، قم: دار احیا ...
  • عبدالرازق، علی، الاسلام و اصول الحکم، مصر: مطبعه مصر، ۱۹۲۵معلی ...
  • علیدوست، ابوالقاسم، فقه و مصلحت، چاپ چهارم، تهران: سازمان انتشارات ...
  • غزالی، محمد، المستصفی من علم الاصول، قم: الرضی، ۱۳۶۴ ...
  • فاضل لنکرانی، محمد، القواعد الفقهیه، چاپ اول، قم: مرکز فقهی ...
  • فاضل مقداد، مقدادبن عبدالله، التنقیح الرائع لمختصر الشرایع، چاپ اول، ...
  • قانصوه، محمود، المقدمات و التنبیهات فی شرح اصول الفقه، بیروت: ...
  • قشیری نیشابوری، مسلم بن الحجاج، صحیح مسلم، به شرح امام ...
  • کاتوزیان، ناصر، فلسفه حقوق، چاپ چهارم، تهران: سهامی انتشار، ۱۳۹۰ ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب، کافی، چاپ پنجم، تهران: دار الکتب الاسلامیه، ...
  • مالک بن انس، الموطا، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۶ ...
  • منتظر قائم، مهدی، «بازتاب دانش و فرهنگ عصر شارع در ...
  • منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله الاسلامیه، ...
  • مومنی، عابدین، «بازخوانی انتقادی نظریه انحصار خمس در غنائم جنگی ...
  • میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن، القوانین المحکمه فی الاصول، چاپ ...
  • نائینی، محمدحسین، فوائد الاصول، به تقریر محمدعلی کاظمی خراسانی، قم: ...
  • نوایی، همایون، تاثیر مقتضیات زمان و مکان بر فقه معاملات، ...
  • نووی، یحیی بن شرف، شرح صحیح مسلم، بیروت: دار الکتب ...
  • نمایش کامل مراجع