اثر رویشگاه بر عملکرد و محتویات اسانس دو جمعیت از گونه دارویی مریم گلی تماشایی Salvia hydrangea L. در خراسان شمالی

گیاه مریم گلی تماشایی Salvia hydrangea L. از گونه های ارزشمند دارویی است که از آن در فرهنگ سنتی ، جهت پیشگیری و درمان بیماریها استفاده می شود. در این تحقیق به منظور بررسی تاثیر رویشگاه بر بازده و محتوای اسانس ، نمونه برداری به صورت تصادفی از سرشاخه های گل دار گیاه در مرحله گلدهی کامل با سه تکرار از رویشگاههای طبیعی آن واقع در ارتفاعات راز و آخرداغ استان خراسان شمالی انجام گرفت . پس از اسانس گیری، نوع و درصد ترکیب های موجود در اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل شده به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفت . نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که اثر رویشگاه بر عملکرد اسانس گیاه مریم گلی تماشایی در سطح ۵ درصد معنی دار شد و منطقه آخرداغ با ۵۳/۰ درصد بازده اسانس بیشتری را نسبت به رویشگاه راز به خود اختصاص داد. در بررسی نوع و میزان ترکیبات تشکیل دهنده اسانس نیز مجموعا ۱۱ ترکیب شناسایی شد که سیس آلفابرگاموتن (۶۷/۴۵ درصد)، وربنون (۵۱/۳۲ درصد) و کاریوفیلن اکساید (۶۴/۴ درصد) عمدهترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس در S. hydrangea های رشدیافته در رویشگاه راز و سیس آلفابرگاموتن (۰۵/۵۷ درصد)، ژرانیل استات (۳۷/۱۱ درصد) و ژرانیال (۷۳/۵ درصد) عمدهترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس در گیاهان منطقه آخرداغ بودند. به طورکلی ، نتایج حاصل از این مطالعه ، اثر شرایط اکولوژیکی را بر درصد اسانس و محتوای ترکیبات تشکیل دهنده آن، در گیاه مریم گلی تماشایی به اثبات رساند.