جایگاه برنامه ریزی شهری در ساماندهی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری

شکل گیری برخی از محلات و مناطق شهرهای بزرگ بنا به دلایل متعدد بگونه ای است که با ضوابط و معیارهای شهرسازی و معماریامروز به ویژه در کلان شهرها مغایرت دارد. این بافت به مرور زمان فرسوده تر شده و علاوه بر فرسودگی ابنیه، شبکه تاسیسات شهری آنهانیز فرسوده شده و کارکردهای شهری خود را از دست می دهند.بافت فرسوده و قدیمی شهری به دلایلی همچون مرکزیت همیشگی درشهر، دارای اهمیت خاصی است. یکی از راه های پاسخگویی مناسب به این نوع از بافت های شهری اقدماتی از جمله نوسازی و بهسازی،بازآفرینی شهری می باشد. نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده شهری به عنوان مساله ای با ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، حقوقی، فنیاز اوایل دهه ۸۰ در برنامه های دولت و شهرداری ها قرارگرفته است. این مقاله با رویکرد توصیفی-تحلیلی، با هدف بررسی و ساماندهی بافت های فرسوده از منظر برنامه ریزی شهری، نگارش شده است. بافت فرسوده، به مفهوم فرسودگی کالبدی و اجتماعی، محصول تاثیر و تاثرمتقابل فرایندهای اجتماعی و فضای جغرافیایی است. بدین سبب موضوع بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری، همواره یکی ازمسائل و چالش های شهرهای امروزی است، که اندیشمندان حوزه های مختلف و مدیران شهری را به حیطه تلاش در جهت بهسازی ونوسازی آن کشانده است. نتایج پژوهش ها نشان می دهد اهمیت موضوع بافت های فرسوده شهری و خطرپذیری بالای مناطق شهری،بازسازی و بهسازی بافت های مذکور، جهت جلوگیری از خسارات جانی و مالی زلزله یکی از مهمترین موضوعات در رابطه با بافت هایفرسوده شهری می باشد و یکی از موانع اصلی احیای این بافت ها، نحوه تامین مالی این پروژه ها است. این فرایند بدون مشارکت مردمغیرممکن و یا بسیار دشوار می باشد. عدم رعایت اصول ساخت و ساز و ضوابط قطعه بندی و تراکم و سطح اشغال و ایمنی ساخت وساز دربافتهای مذکور طی مدت زمان شکل گیری وتوسعه خود موجب شکل گیری بافت های فرسوده وخطرساز شهری گردیده و این روندهمچنان ادامه دارد.