جایگاه حرفه "طراحی لباس" از نظر رسته شغلی و نحوه شکل گیری در تاریخ اجتماعی ایران دوره اسلامی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 248

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IRHJ-16-1_003

تاریخ نمایه سازی: 12 تیر 1402

چکیده مقاله:

تامل در مفهوم طراحی لباس بیانگر ارتباط نزدیک آن با مقوله مد و تمایز این حرفه از خیاطی است. گرچه اسناد گسترده و معتبری از تاریخ لباس در ایران وجود دارد، درباره جایگاه حرفه طراحی لباس و نحوه شکل­گیری آن در تاریخ اجتماعی ایران تحقیقات و اطلاعات دقیقی در دست نیست. پژوهش پیش رو با محوریت مسئله چیستی جایگاه و رسته شغلی طراحی لباس و چگونگی شکل­گیری آن در میان سایر حرف و مشاغل در تاریخ اجتماعی ایران قصد دارد وضعیت مبهم پیشینه آن را روشن سازد. پاسخ به پرسش­های پژوهش با جست­وجو در منابع تاریخی به ­روش توصیفی تحلیلی همراه با گردآوری داده­ها به ­شیوه اسنادی انجام شده ­است. یافته­ها فرضیه وجود نشانه­هایی جدی از مراحل فرایند طراحی لباس را در میان فعالیت­های خیاطان ایرانی و نیز سایر افراد و مشاغل مرتبط با این حرفه نظیر ناظران صنفی، نقاشان و درباریان رد می­کنند. از بررسی اسناد تاریخی معلوم می­شود ارتباط با غرب در دوره دوم قاجار و تغییر سلیقه دربار، حضور خیاطان اروپایی و تاسیس مدارس غربی در شکل­گیری و ترویج این مهارت به­عنوان حرفه­ای جدید در ایران موثر بوده است. همچنین یافته­ها حاکی از تبحر ایرانیان در حرفه خیاطی است و از سوی دیگر بیانگر بی­علاقگی ایشان به عنصر اصلی سازنده طراحی لباس، یعنی مد و تغییرات مکرر در طرح لباس­ها، در پیش از دوره دوم قاجار است.

نویسندگان

صدیقه نایفی

استادیار گروه هنر، دانشکده هنر و علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتابنامهآژند، یعقوب. تاریخ ایران: دوره صفویان، تهران: جامی، ۱۳۸۰ ...
  • افضل­الملک، غلامحسین. افضل ­التواریخ، تهران: نشر تاریخ ایران، ۱۳۶۱ ...
  • اولئاریوس، آدام. سفرنامه آدام اولئاریوس، تهران: سازمان انتشاراتی و فرهنگی ...
  • اورسول، ارنست. سفرنامه قفقاز و ایران، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • باباصفری، علی­اصغر. اردبیل در گذرگاه تاریخ، ج ۳، اردبیل: دانشگاه ...
  • باربارو، جوزافا و دیگران. سفرنامه ونیزیان در ایران، ترجمه منوچهر ...
  • تاج­السلطنه. خاطرات تاج­السلطنه، به ­کوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان، ...
  • تحویلدار، میرزا ­حسین­خان. جغرافیای طبیعی و انسانی و آمار اصناف ...
  • ترنرویل­کاکس، روت. ۵۰۰۰ سال پوشاک زنان و مردان جهان، ترجمه ...
  • ­حسینی، سیده ­مرضیه. «سامان بدن و شکل گیری مشاغل زنانه ...
  • خواندمیر، غیاث­الدین ­بن ­همام­الدین. نسخه خطی نامه نامی، محفوظ در ...
  • خواندمیر، غیاث­الدین ­بن ­همام­الدین. مآثر الملوک؛ به ضمیمه خاتمه خلاصه ...
  • خواندمیر، غیاث­الدین­ بن ­همام­الدین. تاریخ حبیب­السیر فی اخبار افراد بشر، ...
  • جملی کارری ، جووانی فرانچسکو. سفرنامه کارری، ترجمه عباس نخجوانی، ...
  • دآلمانی ، هانری رنه . سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ...
  • دسیلوا فیگوئرا، دن گارسیا. سفرنامه دسیلوا فیگوئرا، ترجمه غلامرضا سمیعی، ...
  • دیولافوا، سفرنامه مادام دیولافوا، ترجمه علی­محمد فره وشی، تهران: قصه­پرداز، ...
  • ذکاء، یحیی. لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا ...
  • راوندی، مرتضی. تاریخ اجتماعی ایران، ج ۲-۳، تهران: امیرکبیر، ۱۳۵۴ ...
  • رستم الحکماء، محمدهاشم. رستم ­التواریخ، تهران: دنیای کتاب ، ۱۳۸۲ ...
  • روح­فر، زهره. نگاهی بر پارچه­بافی دوران اسلامی، تهران: سمت، ۱۳۹۴ ...
  • سایکس، سر­پرسی مولزورث. تاریخ ایران، ج ۲، تهران: افسون، ۱۳۸۰ ...
  • سپهر، عبدالحسین. مرآت ­الوقایع مظفری، ج ۱، تهران: مرکز پژوهشی ...
  • سیاح، محمدعلی. خاطرات حاج سیاح، زیر نظر ایرج افشار، تهران: ...
  • شاردن، ژان. سفرنامه شاردن، ج ۲، تهران: توس، ۱۳۷۲ ...
  • شهیدی، حسین. سرگذشت تهران، تهران: راه مانا، ۱۳۸۳ ...
  • شیخ رضایی، انسیه. «مدارس فرانسوی»، گنجینه اسناد، س ۲، ش ...
  • غیبی، مهرآسا. هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، چ ...
  • فراهانی، حسن. روزشمار تاریخ معاصر ایران، ج ۳، تهران: موسسه ...
  • فربرن، مایلز. تاریخ اجتماعی؛ مسائل راهبردها و روش­ها، ترجمه ابراهیم ...
  • قاسمی، پویا. مدارس جدید در دوره قاجاریه، تهران: نشر دانشگاهی، ...
  • قرشی، محمداحمد. آیین شهرداری ابن اخوه، ترجمه جعفر شعار، تهران: ...
  • کرمانی، علویه. روزنامه سفر حج عتبات عالیات و دربار ناصری، ...
  • کمپفر، انگلبرت. سفرنامه کمپفر، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی، ۱۳۶۳ ...
  • کمره ای، محمد. روزنامه خاطرات سید محمد کمره ای، ج ...
  • گاسپار، دروویل. سفر در ایران، ترجمه منوچهر اعتماد مقدم، تهران: ...
  • متین، پیمان. پوشاک ایرانیان، ویراستار غلامرضا ارژنگ، تهران: دفتر پژوهش­های ...
  • مجد، محمدقلی. از قاجار به پهلوی؛ ۱۳۰۹-۱۲۹۸ بر­اساس اسناد وزارت ...
  • محمدی، منظر و احمدی زاویه، سعید. «لباس متحدالشکل: بازنمایی قدرت ...
  • محمود، محمود. تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در قرن ...
  • مستوفی، عبدالله. شرح زندگانی من، ج ۱، تهران: زوار، ۱۳۸۴ ...
  • میرزا سمیعا. تذکره ­الملوک، ترجمه محمد دبیرسیاقی، تهران: امیرکبیر، ۱۳۶۸ ...
  • مینورسکی، ولادیمیر. سازمان اداری حکومت صفوی، ترجمه مسعود رجب­نیا، تهران: ...
  • ناظم ­الاسلام کرمانی، محمد ­بن­ علی. تاریخ بیداری ایرانیان، ج ...
  • همدانی، رشیدالدین فضل­الله. جامع ­التواریخ، تصحیح و تحشیه محمد روشن ...
  • “costume”. Cambridge English Dictionary, accessed ۲ September ۲۰۲۲, http://www.dictionary.cambridge.org/dictionary/english/costume ...
  • “Fashion”. Cambridge English Dictionary, accessed ۸ August ۲۰۲۲, http://www.dictionary.cambridge.org/dictionary/english/fashion ...
  • “Fashion designer”. Oxford Dictionary, accessed ۵ June ۲۰۲۲, https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/american_english/fashion-designer ...
  • Kwon, Hae-Sook and Lee, Eun-A. “The Task of the Fashion ...
  • Landis, Deborah Nadoolman. Film craft: Costume Design, Published by Focal ...
  • Rooney, Anne. A History of Fashion and Costume the Eighteenth ...
  • “tailor”. Oxford Dictionary, accessed ۵ June ۲۰۲۲, https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/american_english/tailor ...
  • “The fashion design process”. Royal College of Art -Victoria and ...
  • نمایش کامل مراجع