حقوق دفاعی متهم در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران

حقوق متهم عبارت است از مجموعه امتیازات و امکاناتی که در یک دادرسی منصفانه از بدو اتهام تا صدور حکم لازم است متهم از آن برخوردار باشد تا بتواند در مقابل ادعایی که برخلاف فرض برائت، علیه او مطرح شده است از خود دفاع کند. هنگامی که از حقوق متهم صحبت میشود منظور ما این است که ما در دادرسی های کیفری با انسانی روبهرو هستیم که خواه ناخواه، اتهاماتی به او نسبت داده شده است. با بررسی قانون اساسی به ویژه فصل سوم آن و دیگر قوانین که الهام بخش آنها نیز حقوق اسلامی است بحث حفظ حقوق متهم پررنگ تر می شود. اصل برائت، در جهت حفظ حقوق فردی و اجرای عدالت و امنیت قضایی شهروندان است. شناسایی حق دفاع برای متهم از بدیهیترین حقوقی است که از یک حکومت انتظار می رود. رعایت و حمایت از این حق باعث کشف حقیقت می شود وتا آنجائی که ممکن است جلوی اشتباهات قضایی را می گیرد. چرا که متهم بهتر از هر فرد دیگری به حقیقت امر آگاه است و دفاع آگاهانه و آزادانه وی، به نحو چشم گیری در اجرای عدالت کمک می کند.