بازخوانی انتقادی جایگاه دین در اندیشه مارکس

مارکس اندیشمندی زنده است که روح نظریات او همچنان در علوم اجتماعی ساری و جاری است و چشم پوشی از او امکانپذیر نیست. در این نوشته بر آنیم تا جایگاه دین را در ایدئولوژی مارکسیسم بیابیم. برای این امر ابتدا مروری مختصر بر برخی حوادث مهم زندگی مارکس خواهیم داشت. چراکه به نظر می رسد نظریات مارکس را با فهم زندگی شخصی و سیاسی و انقلابی اش بهتر می توان فهمید. پسازآن مروری کوتاه بر مفاهیم اساسی در نظریهی وی خواهیم داشت و سپس دیدگاه او درباره دین را با رویکردی انتقادی مطرح خواهیم کرد. بیان مشروح نظریات مارکس مجالی بسیار وسیعتر می طلبد. آنچه که در نتیجه این بررسی خواهد آمد در واقع این است که رویکرد سلبی و افیون دانستن دین در نظر مارکس نه مربوط به هر دینی بلکه مربوط نوعی دینداری از خودبیگانه کننده است که این نوع دینداری از نظر خود اسلام نیز نهی شده است.