تحلیل اقتصادی شهرنشینی در استان های ایران

بررسی و مطالعه آمارهای جمعیتی استان های ایران نشان می دهد که با وجود افزایش نرخ شهرنشینی، توزیع جمعیت شهرنشین نامتوازن بوده و بخش بزرگی از جمعیت شهری در مراکز استان ها متمرکز شده است . این امر سبب شکل گیری پدیده ای شده است که در مبانی اقتصاد شهری نخست شهری گفته می شود. این مقاله با هدف تحلیل اقتصادی شهرنشینی در ۲۸ استان کشور در دوره زمانی ۱۳۷۹-۱۴۰۰ با رویکرد داده های تابلویی انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان دهنده اثر مثبت و معنی دار درآمد سرانه (با ضریب (۰/۲۲ و اثر منفی و معنی دار تراکم جمعیت(با ضریب (-۰/۳۸ و تولید ناخالص داخلی(با ضریب (-۰/۱۶ بر نخست شهری استانها می باشد. رابطه معکوس تولید ناخالص داخلی و نخست شهری نشان می دهد که کمبود منابع لازم برای سرمایه گذاری متوازن دولت در همه شهرهای استان، یکی از عوامل شکل گیری نخست شهر می باشد . همچنین در این مقاله فرضیه ویلیامسون مبنی بر رابطه U معکوس بین نخست شهری و درآمد سرانه بررسی و تایید شد که نشان می دهد با افزایش درآمد سرانه، ابتدا نخست شهری افزایش یافته و در ادامه کاهش خواهد یافت.