جامعه شناسی غزلیات انوری و سعدی با رویکرد زبان شناسی نقش گرای هلیدی
محل انتشار: پژوهشنامه ادب غنایی، دوره: 20، شماره: 39
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 90
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLLR-20-39_009
تاریخ نمایه سازی: 14 مرداد 1402
چکیده مقاله:
انوری ابیوردی و سعدی شیرازی از غزلسرایان برجسته سده ۶ و ۷ ه.ق در عرصه غزلیات عاشقانهاند که وجود فاصله یک صد ساله بین آن دو بررسی غزلیاتشان را از منظر جامعهشناسی حائز اهمیت میسازد. در مقاله حاضر با تکیه بر رویکرد زبانشناسی نقشگرای هلیدی که برای زبان نقش مهمی در بازنمایی جهان واقع و پدیدههای اجتماعی قائل است، تحولات معنایی غزلیات انوری و سعدی و نحوه انعکاس بافت موقعیتی فردی و اجتماعی آنان در ساختار غزل، موضوع تحقیق قرار گرفتهاست. بنابراین، پرسش اصلی تحقیق حاضر این است که انواع فعل در غزلیات سعدی و انوری چه تحولات اجتماعی و فرهنگی را منعکس میسازد. بدین منظور، برمبنای روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر نظام گذرایی فعل در زبانشناسی نقشگرا، بسامد هر یک از فرآیندهای فعلی - شامل رابطهای، مادی، وجودی، کلامی، رفتاری و ذهنی- را در ۱۰۰ غزل آغازین دیوان هر یک از دو شاعر مذکور استخراج کرده و نوع کارکرد هر فرآیند در پیوند با نقش بینافردی و گستره متنی هر یک با یکدیگر مقایسه شدهاست. نتیجه این بررسی نشان میدهد که غزلیات انوری غالبا مبتنی بر تجارب عاشقانه شخصی و به تمام معنا غزل است، حال آن که غزل سعدی دارای معانی و مفاهیم گوناگون فردی، اجتماعی، اخلاقی و تربیتی است که به شیوه ضمنی در سطوح استعاری، تمثیلی و کنایی زبان نمود پیدا کردهاست.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فاطمه زمانی
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران.
عبدالرضا سیف
استادگروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران. تهران. ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :