مطالعه گفتمان دینی قالیهای تصویری دوره قاجار موزه فرش ایران
محل انتشار: فصلنامه جلوه هنر، دوره: 15، شماره: 2
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 115
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JJHJOR-15-2_004
تاریخ نمایه سازی: 29 مرداد 1402
چکیده مقاله:
قالی ایرانی نمودی از هویت ایرانی- اسلامی بوده که در شکلگیری گفتمان فرهنگ و هنر دینی موثر واقع شده است. گفتمان قالیهای تصویری دینی دوره قاجار برگرفته از شرایط اجتماعی، دینی این دوران است. این قالیها روایتی تصویری از مفاهیم دینی بودهاند که به زبان تصویر با هدف تعلیم و انتقال مفاهیم و آموزههای دینی در میان عموم مردم رواج یافتهاند. هدف از این پژوهش، مطالعه نمونههای موجود از قالیهای تصویری با موضوعات دینی موزه فرش ایران در جهت شناخت گفتمانهای دینی رایج در قالی ایرانی است. در این راستا قالیهای تصویری دینی موجود در موزه فرش ایران مورد مطالعه قرارگرفته اند. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش بوده که عناصر و مولفه های تصویری موجود و تاثیرگذار بر قالیهای تصویری دینی به عنوان گفتمان دینی دوران قاجاری کدام موارد هستند؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که، این قالیها زبان گویا و روایتی تصویری در جهت بیان گفتمان و اندیشههای عرفانی، دینی و هنری مردمان این دوران میباشند. مولفههایی چون اهمیت مضامین و داستانهای قرآنی، تصویری بودن و روایت تصویری، بیان مضامین و مفاهیم دینی به زبان تصویر (ویژگی هنرهای دوران قاجاریه)، تاثیرپذیری از سایر هنرهای این دوران چون نقاشی قهوهخانهای، کاربرد متنوع مضامین دینی، کاربرد همزمان عناصر زیباییشناختی سنتی، نقشمایههای سنتی و تصویری در ساختار این قالیها دیده میشود. از آن جا که بر جنبه تعلیمی بودن قالیهای تصویری قاجاری تاکید شده، این قالیها همانند داستانی روایی، تصویری از اعتقادات و سلایق مردمان دوران قاجاریه ارائه مینمایند. استفاده از ساختار سنتی چون محرابی و عناصر نمادین، به همراه تصویر و کاربرد ویژه پیکرههای انسانی (با عنوان شمایلها) جهت تصویرسازی روایتها و داستانهای قرآنی و دینی حایز اهمیت است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مریم متفکر آزاد
استادیار دانشکده فرش، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران. نویسنده مسئول.
مهدی محمدزاده
استاد دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :