کاربست گراف برای تعیین شبکه معنایی افعال پایه زبان فارسی (مقاله فارسی)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 97

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JTPSOL-11-2_009

تاریخ نمایه سازی: 12 شهریور 1402

چکیده مقاله:

پژوهش میان­رشته­ای حاضر، در چارچوب کلی زبانشناسی شناختی، معناشناسی واژگانی (شناختی) و زبانشناسی رایانشی و با استفاده از نظریه­ی گراف به تعیین و تحلیل شبکه­ی معنایی بخشی از افعال زبان فارسی می­پردازد. بدین منظور، ۵۰ فعل پایه­ی پربسامد فارسی از  فهرست­های تاییدشده عبادی و همکاران (۱۳۹۳)، بی­جن­خان و همکاران (۱۳۹۳) و صحرایی و همکاران (۱۳۹۶) انتخاب شدند تا قوی­ترین و پربسامدترین روابط مفهومی و درون­زبانی میان آنها با ارائه­ی مشخصات گراف ترسیم­شده توسط فارسی­زبانان، مشخص گردد. روش پژوهش میدانی است، جامعه­ی آماری آن را افراد فارسی­زبان شاغل به تحصیل در یک مرکز علمی-کاربردی و دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف، که زبان مادری آن­ها فارسی است، تشکیل می­دهند و حجم نمونه ۱۰۱ نفر بوده است. ابزار پژوهش پرسشنامهای بومیسازیشده شامل افعال مورد بحث است که به آزمون­شوندگان داده شد تا هرگونه ارتباط معنایی میان این افعال را ترسیم نمایند. با استفاده از نرم­افزارهای جاوا و پایتون، گراف داده­های مستخرج از پرسش نامه­ها، گراف مادر، ترسیم گردید. یافته­های پژوهش نشان می­دهد الگوی گراف ترسیم­شده برای فارسی­زبانان بازتاب­دهنده­ی روابط مفهومی ترادف، تضاد معکوس، چندمعنایی، رابطهمعنایی استلزام، شامل روابط "نوعی از" (شمول معنایی) و جزءواژگی، و همچنین، روابط باهم­آیی و سببی می­باشد که از این میان، باهم­آیی (۲۹.۶۱درصد)، استلزام (۸۵/۲۳درصد) و تضاد (۱۶.۷۱ درصد) بیشترین فراوانی را دارند. دستاورد این پژوهش شناسایی شبکهمعنایی این افعال در واژگان ذهنی فارسی­زبانانی است که زبان مادری آن­ها نیز فارسی است که می­توان از آن در بهینه­سازی تهیه و تدوین مواد درسی دروس پایه برای فارسی­آموزان غیرفارسیزبان و همچنین، استفاده از روش­های نوین آموزشی، نظیر آموزش خوشه­ای افعال، استفاده نمود.

نویسندگان

رویا جدیری جمشیدی

دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران

بلقیس روشن

نویسنده مسئول، استاد گروه زبانشناسی و زبانهای خارجی، دانشگاه پیام نور، تهران

امیررضا وکیلی فرد

دانشیار، گروه آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

نازلی بشارتی

استادیار، گروه ریاضی، دانشگاه پیام نور، تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • بشارتی، نازلی و محمودی، اکرم. (۱۳۹۴). نظریه گراف و کاربردهای ...
  • بی­جن­خان، محمود؛ نصری، عباس و شهره جلایی (۱۳۹۳)، نقش واژگان ...
  • روشن، بلقیس (۱۳۷۷). معناشناسی واژگانی: طبقه­بندی افعال فارسی. رساله­ی دکتری ...
  • صحرایی، رضامراد؛ طالبی، مروارید و امیرحسین مجیری (۱۳۹۶)، مقایسهواژههای پایهزبان ...
  • عبادی، سامان؛ وکیلیفرد، امیررضا و خسرو بهراملو (۱۳۹۶)، تدوین فهرست ...
  • هماوند، زکی (۱۴۰۰). مکاتب نوین زبانشناسی. ترجمهسهند الهامی. تهران: نشر ...
  • References:Aitchison, J. (۱۹۸۷). Words in the Mind: An Introduction to ...
  • Besharati, N. & Mahmoodi, A. (۲۰۱۵). Graph Theory with Applications. ...
  • Bijankhan, M.; Nasri, A. & Jalaei, S. (۲۰۱۴). The Role ...
  • Carroll, D. (۲۰۰۸). Psychology of Language, (۵th ed.). Toronto: Thomson ...
  • Cruse, D.A. (۱۹۸۶). Lexical Semantics. Cambridge: Cambridge University Press ...
  • Dorow, B. (۲۰۰۶). A Graph Model for Words and their ...
  • Ebadi, S.; Vakilifad, A. & Bahramlu, Kh. (۲۰۱۴). Developing a ...
  • Evans, V. & Green, M. (۲۰۰۶). Cognitive Linguistics: An introduction. ...
  • Fellbaum, Ch. (۱۹۹۰). English verbs as a semantic net. International ...
  • Fellbaum, Ch. (۱۹۹۸). A semantic network of English: The mother ...
  • Ferrer i Cancho, R. & Sole, R.V. (۲۰۰۱). The small ...
  • Field, J. (۲۰۰۳). Psycholinguistics: A resource book for students. London: ...
  • Guida, A. & Lenci, A. (۲۰۰۷). Semantic properties of word ...
  • Korhonen, A. & T. Briscoe: ۲۰۰۴, ‘Extended Lexical-Semantic Classification of ...
  • Levin, B. (۱۹۹۳). English Verb Classes and Alternations: A Preliminary ...
  • Lyons, J. (۱۹۷۷). Semantics. ۲ Vols. New York: Cambridge University ...
  • Miller, G.A. & Fellbaum, Ch. (۱۹۹۱). Semantic Networks of English. ...
  • Miller, A.G.; Richard Beckwith, R.; Fellbaum, C.; Gross, D. & ...
  • Motter, A.E.; de Moura, S.P.A.; Lai, C.Y. & Dasgupta, P. ...
  • Pinker, S. (۱۹۸۹). Learnability and Cognition: The Acquisition of Argument ...
  • Quillian, M.R. (۱۹۶۸). Semantic memory. In M. Minsky (Ed.), Semantic ...
  • Rovshan, B. (۱۹۹۸). Lexical Semantics: Classification of the Persian Verbs. ...
  • Saeed, John I. (۲۰۰۳). Semantics, (۲nd ed.). UK: Blackwell Publishing. Sahraee, ...
  • Schur, E. (۲۰۰۷). Insights into the structure of L۱ and ...
  • Sigman, M. & Cecchi, G.A. (۲۰۰۲). Global organization of the ...
  • نمایش کامل مراجع