بازپژوهی حیله های مشروع فرار از ربا با رویکرد فقه مقارن

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 68

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFIQH-1-1_007

تاریخ نمایه سازی: 20 شهریور 1402

چکیده مقاله:

اصل حرام بودن ربا در میان مذاهب مختلف فقهی، مسلم است و هیچ گونه اختلافی در آن وجود ندارد؛ چراکه در قرآن کریم به صورت روشن، حکم مزبور بیان شده و روایات فریقین، در حد تواتر بر آن دلالت دارد. به منظور رهایی و تخلص از حکم حرمت، شیوه هایی موسوم به حیله ها و راه های فرار از ربا مطرح است که در مشروعیت این شیوه ها میان مذاهب فقهی، اختلاف دیدگاه وجود دارد. مشهور فقیهان امامیه معتقدند حیله ها و راه های فرار از ربا، مشروع است و از شمول حکم حرمت خارج است ولی در مقابل، مشهور فقیهان عامه بر نامشروع بودن آن اصرار دارند و بر این حکم پا می فشارند که دلایل حرمت ربا، شامل راه های فرار از آن می شود. مشهور فقهای اهل سنت توسل به حیل در قالب بیع عینه، بیع تورق، بیع معامله و بیع وفاء را از باب سد ذرایع، نامشروع و باطل می دانند. قول نامشهور نزد امامیه نیز ناسازگاری مشروعیت چنین معاملاتی با فلسفه تحریم ربا است، ولی در نهایت می توان نظر مشهور فقهای امامیه مبنی بر صحت چنین معاملاتی را دفاع پذیر دانست.

نویسندگان

محمد رسول آهنگران

استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه تهران، پردیس فارابی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن رشد، محمد (بی تا). بدایه المجتهد و نهایه المقتصد، ...
  • ابن عابدین، محمد امین (۱۳۹۹). رد المختار علی الدر المختار، ...
  • ابن مفلح، محمد (۱۴۲۴). کتاب الفروع، بیروت: موسسه الرساله، دار ...
  • ابن نجیم، زین الدین (۱۴۰۳). الاشباه والنظائر، دمشق: دار الفکر ...
  • ابوداود، سلیمان (۱۴۱۹). سنن ابن داود، بیروت: دار ابن حزم، ...
  • اردبیلی، احمد (۱۴۱۲). مجمع الفائده والبرهان، قم: انتشارات جامعه مدرسین، ...
  • ازهری، محمد (بی تا). تهذیب اللغه، بیروت: دار احیاء التراث ...
  • بدوی، ابراهیم زکی الدین (بی تا). نظریه الربا المحرم فی ...
  • بهوتی، منصور (۱۴۰۲). کشف القناع عن الاقناع، بیروت: دار الکتب ...
  • ترمذی، محمد (۱۴۲۲). سنن الترمذی، بیروت: دار الفکر، الطبعه الاولی ...
  • جمعی از نویسندگان (۱۳۸۱). ربا، قم: انتشارات بوستان کتاب، چاپ ...
  • حسینی عاملی، محمدجواد (بی تا). مفتاح الکرامه، بیروت: دار احیاء ...
  • حکیم، محمدتقی (بی تا). الاصول العامه للفقه المقارن، قم: انتشارات ...
  • خمینی، روح الله (۱۳۹۷). کتاب البیع، نجف اشرف: الآداب، ج۵ ...
  • دسوقی، محمد (بی تا). الحاشیه علی الشرح الکبیر، بیروت: دار ...
  • زبیدی، محمد (بی تا). تاج العروس، بیروت: دار احیاء التراث ...
  • زرقاء، مصطفی (۱۹۹۴). نظام التامین حقیقته والرای الشرعی فیه، بیروت: ...
  • شافعی، احمد (۲۰۰۲). اصول الفقه الاسلامی، بیروت: الحلبی ...
  • شوکانی، محمد (بی تا). نیل الاوطار، بیروت: دار الکتب العلمیه، ...
  • صنعانی، محمد (بی تا). سبل السلام شرح بلوغ المرام، قاهره: ...
  • عاملی (شهید ثانی)، علی (بی تا). مسالک الافهام فی شرح ...
  • عظیم آبادی، محمد (۱۳۹۹). عون المعبود فی شرح سنن ابی ...
  • علم الهدی، سید مرتضی (۱۴۱۰). المسائل الناصریات (سلسله الینابیع الفقهیه)، ...
  • قرطبی، محمد (۱۴۱۹). الجامع لاحکام القرآن، بیروت: دار الفکر، الطبعه ...
  • مرطان، سعید (۱۴۲۲). مدخل للفکر الاقتصادی فی الاسلام، بیروت: موسسه ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۶۴). ربا بانک بیمه، تهران: انتشارات صدرا، چاپ ...
  • نجفی، محمد حسن (۱۹۸۱). جواهر الکلام، بیروت: دار احیاء التراث ...
  • نسائی، احمد (۱۴۲۰). سنن النسائی، بیروت: دار ابن حزم، الطبعه ...
  • نمایش کامل مراجع