تاثیر بحران های طبیعی بر وضعیت روستاییان استان اصفهان در دوره پهلوی (۱۳۰۴-۱۳۵۷)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 121

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHSS-15-1_005

تاریخ نمایه سازی: 3 مهر 1402

چکیده مقاله:

شرایط اقلیمی نامناسب و بحران های طبیعی از مهم ترین مخاطراتی است که زندگی روستاییان و موجودیت روستاها را در معرض تهدیدهای مختلف قرار می دهد. مرگ ومیر انسان ها و احشام، تخریب خانه ها و شبکه آب های زیرزمینی، ازبین رفتن محصولات و کمبود مواد غذایی، فقر، بیکاری و مهاجرت، نمونه این تهدیدها است. بررسی اسناد و گزارش های موجود از دوره پهلوی نشان می دهد از میان مخاطرات طبیعی در استان اصفهان، سه بحران خشکسالی، سیل و آفات گیاهی بیشترین تاثیر منفی را در روستاها داشته است. براین اساس، پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای و اسنادی به این سوال پاسخ می دهد که چرا روستاییان استان اصفهان دوره پهلوی در رویارویی با بحران های طبیعی، روستاها را ترک می کردند. هدف پژوهش، تحلیل آثار بحران های خشکسالی، سیل و آفات نباتی بر وضعیت روستاییان استان اصفهان در دوره پهلوی (۱۳۰۴-۱۳۵۷) است. نتایج تحقیق نشان می دهد پیامدهای حوادث مزبور از جمله ناپایداری اقتصاد کشاورزی، بیکاری و فقر، بر زندگی روستاییان استان اصفهان در دوره پهلوی تاثیر نهاد. کمبود اعتبارات عمرانی روستایی و بخش کشاورزی، نبود نیروی انسانی متخصص در برنامه ریزی روستایی و آشنا با مدیریت بحران، تمرکزگرایی و فراهم نبودن فرصت شغلی در روستاها نیز اثرات زیان آور این عوامل را تقویت می کرد. درنتیجه روستاییان فقیر با توجه به ازدست دادن حداقل امکانات زندگی خویش، راه حلی جز مهاجرت نمی یافتند و این پدیده پیوسته روبه رشد بود. تمرکز بر یک موضوع اجتماعی در مقطعی از تاریخ گذشته استان اصفهان با استفاده از اسناد نویافته و بررسی و تحلیل داده های موجود در این دسته از منابع، نشانگر نوآوری موضوع است.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: بحران های طبیعی ، روستا ، توسعه ، مهاجرت ، دوره پهلوی

نویسندگان

شهرزاد محمدی آئین

دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه اصفهان

علی اکبر جعفری

نویسنده مسئول، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

علی اکبر کجباف

استاد گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعآگهی درمورد دفع سن در استان دهم (۱۳۳۱). شناسه سند ...
  • آموزگار، جهانگیر (۱۳۷۵). فراز و فرود دودمان پهلوی. ترجمه اردشیر ...
  • اداره کل هواشناسی استان اصفهان ...
  • اعتراض به تشخیص مازاد گندم، صدور جواز حمل غله و ...
  • اعطای وام گندم به کشاورزان و خرده مالکان نایین (۱۳۳۷). ...
  • اعظام قدسی، حسن (۱۳۴۲). خاطرات من. جلد ۲. بی جا: ...
  • اهداف اساسی برنامه عمرانی پنجم در زمینه عمران روستایی (۱۳۵۲). ...
  • بختیار، شاپور (۱۹۹۶). خاطرات شاپور بختیار. ویراستار حبیب لاجوردی. بی ...
  • بخشنامه ها (۱۳۴۰). شناسه سند ۲۱۹۸/۲۹۳/۹۷، شماره پرونده ۲۱۹۸/۱/۲۹۳ ...
  • برقی، حمید، قنبری، یوسف و حجاریان، احمد (۱۳۹۰). تحلیل درجه ...
  • بروز خشکسالی در بلوک عربستان گلپایگان (۱۳۲۷). شناسه سند ۳۸۷۹/۳۱۰، ...
  • تاجزاده، میر امین (۱۳۹۸). تمرکزگرایی در مهاجرت. تهران: جامعه شناسان ...
  • تقاضای اهالی دهات اردستان از حکومت جهت مساعدت به علت ...
  • تقاضای نماینده مجلس و کشاورزان منطقه شهرضا مبنی بر بررسی ...
  • تلگراف رعایای سیل زده روستاهای برخوار و درخواست مساعدت از ...
  • جاری شدن سیل در روستای چوپانان انارک (۱۳۵۴). شناسه سند ...
  • جلوگیری از مهاجرت کشاورزان نایین (۱۳۳۸). شناسه سند ۱۱۱۲۸/۲۹۳/۹۷، ۳۰ ...
  • جمالی، مسیح الله (۲۵۳۵). تاریخ شهرضا. اصفهان: ثقفی ...
  • حکمت یغمایی، عبدالکریم (۱۳۶۹). بر ساحل کویر نمک. بی جا: ...
  • حیدری نجات، علی (۱۳۹۸). دولت و مقابله با حوادث طبیعی ...
  • خالدی، شهریار (۱۳۸۰). بلایای طبیعی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی ...
  • خسارات وارده از سیل (۱۳۳۳). شناسه سند ۱۶۰۱۹/۲۹۳/۹۷، ۱۶۵ برگ، ...
  • در خصوص کمک های مالی و توزیع اجناس و خواروبار ...
  • در خصوص کنترل دقیق مسافرت روستاییان قراء شهرضا به مرکز ...
  • درخواست ارسال غله به گلپایگان به دلیل خشکسالی و کمبود ...
  • درخواست اصلاح حوضه های آبخور زاینده رود (۱۳۰۷). شناسه سند ...
  • درخواست دفع آفت سن در اراضی کشاورزی لنجان (۱۳۲۶). شناسه ...
  • درخواست رسیدگی به مسئله کم آبی روستای میرآباد شهرضا (۱۳۴۶). ...
  • درمورد طرح شماره ۲۲۰ امور عام المنفعه مربوط به سیل ...
  • دستور وزارت داخله برای اهالی اصفهان و توابع مبنی بر ...
  • دفع آفات نباتی و شیوع امراض (۱۳۲۷). شناسه سند ۳۴۸۰/۲۹۱، ...
  • راجع به جلوگیری از عزیمت بیکاران به خوزستان (۱۳۳۰). شناسه ...
  • راجع به جلوگیری از هجوم بیکاران شهرستان ها به تهران ...
  • ربانی، رسول و علیزاده اقدم، محمدباقر (۱۳۹۲). حاشیه نشینی شهری. ...
  • رسیدگی به خسارات وارده از سیل و زلزله به اماکن ...
  • رسیدگی به وضعیت نان و ارزاق، آفات نباتی (۱۳۳۴). شناسه ...
  • رکن الدین افتخاری، عبدالرضا، پورطاهری، مهدی، صادقلو، طاهره و سجاسی ...
  • روزنامه اصفهان (۱۳۵۰)، شماره ۲۵۵۱ ...
  • روزنامه اصفهان (۱۳۵۲)، شماره ۳۷۵۱ ...
  • روزنامه اطلاعات (۱۳۰۷)، شماره ۴۹۰ ...
  • روزنامه اطلاعات (۱۳۰۷)، شماره ۷۰۰ ...
  • روزنامه اطلاعات (۱۳۱۵)، شماره ۲۸۹۳ ...
  • روزنامه اطلاعات (۱۳۳۲)، شماره ۸۳۳۷ ...
  • زنجانی، حبیب الله (۱۳۹۴). مهاجرت. چاپ چهارم. تهران: سمت ...
  • سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (ساکما)سازمان برنامه و بودجه ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۴۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۴۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۴۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۴۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۴۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۴۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۴۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۴۵). فرهنگ آبادی های کشور، استان ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۴۵). فرهنگ آبادی های کشور، استان ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۵۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۵۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۵۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۵۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۵۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۵۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۵۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۵۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۵۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۵۵). سرشماری عمومی نفوس و مسکن ...
  • سازمان برنامه و بودجه (۱۳۵۵). فرهنگ آبادی های کشور، استان ...
  • شفیعی، علی (۱۳۷۲). گرکویه (جرقویه) سرزمینی ناشناخته بر کران کویر. ...
  • شکایات زارعین فریدن در خصوص آفت زدگی محصول و کمک ...
  • شکایت اهالی قهپایه از آفت محصول و مطالبه مالیات جزو ...
  • شکایت رعایای روستای بادرود نطنز از ویرانی سیل و تخریب ...
  • صدور پروانه تهیه نان و آرد، خریدوفروش گندم به روستاها، ...
  • صورت جلسات انجمن شهر اصفهان (۱۳۵۵). شناسه سند ۱۹۸۳۳/۲۹۳/۹۷، ۱۱۵ ...
  • طبرسا، غلامعلی (۱۳۸۳). تبیین شاخص های مدیریت حوادث با رویکرد ...
  • عابدی، حسن (۱۳۳۴). اصفهان از لحاظ اجتماعی و اقتصادی. بی ...
  • عابدی، قدرت الله (۱۳۷۷). بررسی بلایای طبیعی و نقش آن ...
  • عبدالله اف، ز. ز (۱۳۵۶). طبقات بورژوا و کارگر در ...
  • عطائی، منصور و همکاران (۱۳۴۳). گزارش ها و تحقیقات گروه ...
  • علم، اسدالله (۱۳۷۰). خاطرات علم. ویرایش علینقی عالیخانی. ج ۴. ...
  • علمداری، شهرام (۱۳۸۹). الگوها و دیدگاه ها در مدیریت بحران. ...
  • عملکرد ماموران جمع آوری مازاد غله استان اصفهان، قحطی، خشکسالی ...
  • فرهنگ جغرافیایی ایران (۱۳۲۹). زیر نظر علی رزم آرا. جلد ...
  • فرهنگ جغرافیایی ایران (۱۳۳۰). زیر نظر علی رزم آرا. جلد ...
  • فرهنگ جغرافیایی ایران (۱۳۳۲). زیر نظر علی رزم آرا. جلد ...
  • کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی (کمام)کردوانی، پرویز ...
  • کشاورزی شهرضا (۱۳۱۹). شناسه سند ۲۳۳۴/۳۳۹/۹۷، ۲۶ برگ، شماره پرونده ...
  • کمبود آب زاینده رود و درخواست کشاورزان رودشت ممنوعیت کشت ...
  • کمک به آسیب دیدگان ناشی از سیل در روستاهای خور ...
  • گزارش فعالیت وزارتخانه ها (۱۳۳۳). شناسه سند ۳۹۰۹۳/۲۳۰، ۴۵ برگ، ...
  • گزارش نتیجه بررسی مسائل منطقه ای استان اصفهان در زمینه ...
  • گزارش وضعیت محصولات گندم و جو سن زده در روستاهای ...
  • گزارش های ماهیانه استانداری اصفهان (۱۳۵۶). شناسه سند ۳۷۸۵/۲۹۳/۹۷، ۲۰۸ ...
  • گزارشی از وضعیت اسفناک کشاورزان در گلپایگان (۱۳۲۷). شناسه سند ...
  • گودرزی، داریوش (۱۳۵۰). موقعیت جمعیتی اصفهان. پایان نامه کارشناسی، به ...
  • مالجو، محمد (۱۴۰۰). کوچ در پی کار و نان. تهران: ...
  • مبارزه با آفات گیاهی نایین (۱۳۳۸). شناسه سند ۱۱۰۴۸/۲۹۳/۹۷، ۱۸ ...
  • متین دفدری، احمد (۱۳۷۰). خاطرات یک نخست وزیر. تدوین باقر ...
  • مجیدی، عبدالمجید (۱۳۹۸). خاطرات عبدالمجید مجیدی. ویراستار حبیب لاجوردی. تهران: ...
  • محمدی آئین، شهرزاد، جعفری، علی اکبر و کجباف، علی اکبر ...
  • محمودزاده، امیر، هاشمی، مهدی و یوسفی، فریبا (۱۳۹۲). سناریونویسی در ...
  • مذاکرات دوره بیست و یکم مجلس شورای ملی، ۱۱ آذر، ...
  • مذاکرات دوره بیست و یکم مجلس شورای ملی، ۱۹ دی، ...
  • مذاکرات دوره پانزدهم مجلس شورای ملی، ۲ مرداد، ۱۳۲۷ ش ...
  • مذاکرات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی، ۱۹ آذر، ۱۳۲۹ ش ...
  • مرتضوی، مسعود (۱۳۸۳). مهاجرت روستاییان به شهرها و تاثیرات اقتصادی ...
  • مرکز پژوهش، سنجش و اسناد ریاست جمهوری (۱۳۹۰). اسنادی از ...
  • مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی (۱۳۵۲). برنامه پنجم عمرانی ...
  • معینیان، محمدتقی (۱۳۸۶). میمه شهری ناشناخته در حاشیه کویر. اصفهان: ...
  • مقاله ای درمورد عوامل تاثیرگذار در کشاورزی، حمایت های دولت ...
  • مکاتبات اداری در زمینه حوادث غیرمترقبه منطقه میمه (۱۳۳۵). شناسه ...
  • مکاتبه در خصوص کمک به اهالی قریه عطاآباد به دلیل ...
  • ممانعت از مهاجرت بیکاران به شهرها و سایر نقاط ایران ...
  • ممانعت از مهاجرت کشاورزان در شهرضا (۱۳۲۹). شناسه سند ۲۰۳۵۴/۲۹۳/۹۷، ...
  • مهاجرت کشاورزان، بخشنامه های وزارت کشور به استانداری اصفهان (۱۳۲۹). ...
  • نقوی، محمدرضا و بیگلری، شادی (۱۳۹۲). نقش مخاطرات طبیعی (خشکسالی ...
  • وزارت کشور (۱۳۳۵). گزارش مشروح حوزه سرشماری اردستان ...
  • وزارت کشور (۱۳۳۵). گزارش مشروح حوزه سرشماری اصفهان ...
  • وزارت کشور (۱۳۳۵). گزارش مشروح حوزه سرشماری شهرضا ...
  • وزارت کشور (۱۳۳۵). گزارش مشروح حوزه سرشماری فریدن ...
  • وزارت کشور (۱۳۳۵). گزارش مشروح حوزه سرشماری گلپایگان ...
  • وزارت کشور (۱۳۳۵). گزارش مشروح حوزه سرشماری نایین ...
  • وزارت کشور (۱۳۳۵). گزارش مشروح حوزه سرشماری نجف آباد ...
  • وضعیت نابسامان چند روستا در اطراف گلپایگان از وقوع خشکسالی ...
  • وقوع خشکسالی و قحطی در فریدن و تقاضا از وزارت ...
  • وقوع سیل در روستاهای اصفهان (۱۳۳۳). شناسه سند ۵۶۳۳۱/۲۳۰، ۳۱ ...
  • وقوع سیل در روستاهای اطراف رودخانه و کمک مالی به ...
  • وقوع سیل در گلپایگان و حومه (۱۳۱۳). شناسه سند ۱۷۶۱۴/۲۹۳/۹۷، ...
  • وقوع سیل و ایجاد خسارات در چند روستای گلپایگان و ...
  • وقوع سیل، تخریب قنات ها و کمک به سیل زدگان ...
  • هادی زنوز، بهروز (۱۳۸۹). بررسی نظام برنامه ریزی اقتصادی در ...
  • هجوم آفت سن و کم آبی در اراضی اصفهان (۱۳۰۷). ...
  • همایی، جلال الدین (۱۳۹۵). تاریخ اصفهان. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • هوگلاند، اریک (۱۳۹۲). زمین و انقلاب در ایران ۱۳۶۰-۱۳۴۰. ترجمه ...
  • یادداشت های سیاسی ایران ۱۳۴۴-۱۲۶۰ ش (۱۳۸۹). ویراستار بارل. آر. ...
  • یگانه، محمد (۱۳۹۹). خاطرات محمد یگانه. به کوشش حبیب لاجوردی. ...
  • نمایش کامل مراجع