تحلیل زمینه های شکل گیری تفسیر اجتماعی قرآن با رویکرد همزمانی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 83

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QCC-4-2_006

تاریخ نمایه سازی: 6 مهر 1402

چکیده مقاله:

تفسیر اجتماعی از گرایش های نوپدید تفسیری و از رخدادهای تاثیرگذار در تفسیرنگاری معاصر است. روشن است که این پدیده جدید، به سان هر پدیده فکری و اجتماعی دیگر، ناگهانی و در خلا پدید نیامده است. این پژوهش در پی پاسخ این پرسش است که تفسیر اجتماعی در بستر کدام عوامل شکل گرفته است. نوآوری پژوهش حاضر، در پیش گرفتن رویکرد همزمانی، به عنوان یکی از شیوه های نوین و کارآمد پژوهشی، برای یافتن پاسخ این پرسش است. رویکرد همزمانی یک پدیده تاریخی را در برهه خاصی از تاریخ رصد می کند تا از جمله، زمینه های شکل گیری آن را برنماید. برهه تاریخی مرتبط با این پژوهش، فاصله چنددهه ای اواخر سده نوزدهم و اوایل سده بیستم میلادی است. درنگ در تحولات این برهه نشان می دهد که تفسیر اجتماعی بر بسترهایی چون ناکارآمدی تفسیرنگاری سنتی در پاسخ گویی به مقتضیات جدید، هجوم چندجانبه به اسلام و ارزش های دینی، تاثیرپذیری نواندیشان مسلمان از جنبش اصلاح دینی در اروپا، نقش آفرینی قرآن در نهضت اصلاح دینی معاصر در جهان اسلام و شخصیت اجتماعی مفسران معاصر شکل گرفته و پس از آن و حتی تا زمان حاضر نیز در تفاسیر دیده می شود.

کلیدواژه ها:

واژگان کلیدی: تفسیرنگاری معاصر ، تفسیر اجتماعی قرآن ، تاریخی ، هم زمانی ، مصلحان

نویسندگان

روح اله ناظمی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم (دانشکده علوم قرآنی زاهدان)

مجید چهری

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم (دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسدآبادی، سیدجمال الدین (۱۳۵۸ش)، نیچریه یا ناتورالیسم، قم: موسسه دار ...
  • بابایی، علی اکبر (۱۳۸۹ش)، مکاتب تفسیری، قم: پژوهشگاه حوزه و ...
  • پاکتچی، احمد (۱۳۹۷ش)، روش شناسی تاریخ، به کوشش صالح زارعی، ...
  • تقدیسی، محمدمهدی (۱۳۹۲ش)، معناشناسی واژه دین در قرآن کریم، تهران: ...
  • دال، جان ام (۱۳۸۱ش)، عصر روشنگری، ترجمه مهدی حقیقت خواه، ...
  • حسینی میرصفی، سیده فاطمه (۱۳۹۲ش)، گرایش اجتماعی در تفاسیر معاصر ...
  • خرمشاهی، بهاءالدین، (۱۳۶۲ش)، تفسیر و تفاسیر جدید، تهران: سازمان انتشارات ...
  • دورانت، ویل (۱۳۷۸ش)، تاریخ تمدن، ترجمه فریدون بدرهای و همکاران، ...
  • رضایی اصفهانی، محمدعلی (۱۳۸۲ش)، منطق تفسیر ۲ (درسنامه روش ها ...
  • طالقانی، سیدمحمود (۱۳۶۲ش)، پرتوی از قرآن، تهران: شرکت سهامی انتشار ...
  • عنایت، حمید (۱۳۷۰ش)، سیری در اندیشه سیاسی عرب، تهران: امیرکبیر. ...
  • (۱۳۵۲ش)، شش گفتار درباره دین و جامعه، تهران: کتاب موج ...
  • فلاورز، سارا (۱۳۸۱ش)، اصلاحات، ترجمه رضا یاسایی، تهران: ققنوس، چاپ ...
  • مراد، آ. (۱۳۶۲ش)، نهضت بیدارگری در جهان اسلام، ترجمه سیدمحمدمهدی ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (۱۳۷۸ش)، تفسیر نمونه، تهران: دار ...
  • مبانی و شاخصه های تفسیر اجتماعی قرآن کریم [مقاله ژورنالی]
  • ناظمی، روح اله (۱۳۸۶ش)، بررسی و تحلیل روش تفسیر اجتماعی، ...
  • نفیسی، شادی (۱۳۷۹ش)، عقلگرایی در تفاسیر قرن چهاردهم، قم: مرکز ...
  • (۱۳۹۸ش)، تاریخ استشراق و سیر تحول مطالعات قرآنی در غرب، ...
  • ویلانت، رتراود (۱۳۸۳ش)، «جریان شناسی تفاسیر قرآن کریم در دوره ...
  • هاشمی، سیدحسین (۱۳۷۵ش)، «بازتاب تفکر اصلاحی در تفاسیر جدید»، پژوهش ...
  • ابن عاشور، محمد فاضل (۱۹۹۸۱۹۹۹م)، التفسیر ورجاله، تونس: دار سحنون ...
  • افغانی، سید جمال الدین و محمد عبده (۱۴۲۳ق)، العروه الوثقی، ...
  • اندلسی غرناطی، ابوحیان (۱۹۸۳م)، البحر المحیط، بیروت: دار الفکر، چاپ ...
  • ایازی، سیدمحمدعلی (۱۳۷۵ش)، المفسرون حیاتهم ومنهجهم، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ ...
  • خالدی، صلاح عبدالفتاح (۱۴۲۱ق)، سید قطب، دمشق: دار القلم ...
  • رشید رضا، محمد (بی تا)، تفسیر القرآن الحکیم (الشهیر بتفسیر ...
  • شرقاوی، عفت محمد (۱۹۷۲م)، اتجاهات التفسیر فی مصر فی العصر ...
  • شریف، محمد ابراهیم (۱۹۸۲م)، اتجاهات التجدید فی تفسیر القرآن الکریم ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین (بی تا)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سیدمحمدباقر ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر (بی تا)، التفسیر الکبیر، بیروت: ...
  • فضل الله، سیدمحمدحسین (۱۴۱۹ق)، من وحی القرآن، بیروت: دار الملاک ...
  • قطب، سید (۱۴۰۰ق)، فی ظلال القرآن، دار الشروق، چاپ نهم ...
  • قرطبی، محمد بن احمد (۱۹۵۲م)، الجامع لاحکام القرآن، به کوشش ...
  • متولی، ثامر محمد محمود (۱۴۲۵ق)، منهج الشیخ محمد رشید رضا ...
  • محتسب، عبدالمجید عبدالسلام (۱۳۹۳ق)، اتجاهات التفسیر فی العصر الحدیث، بیروت: ...
  • معرفت، محمدهادی (۱۳۷۶ش)، التفسیر والمفسرون فی ثوبه القشیب، مشهد: انتشارات ...
  • مغنیه، محمدجواد (۱۴۲۴ق)، التفسیر الکاشف، قم: دار الکتاب الاسلامی ...
  • نمایش کامل مراجع