دانش بومی منطقه گناباد در پیش بینی زمان وقوع بارش های رگباری بهاره

دانش بومی حاصل تجربیات بلند مدت انسان در طول زندگی در یک محدوده جغرافیایی است که در اثر آزمون و خطا بدست آمده است. یکی از مهمترین آنها در منطقه گناباد پیش بینی وقوع بارش های بهاری در روزهای ۶، ۱۶، ۲۶، ۳۶، ۴۶، ۵۶ و ۶۶ روز پس از اول فروردین است که اصطلاحا شیشه نامیده می-شود. هدف این تحقیق بررسی وقوع رگبارهای بهاری در این روزهای خاص است. ابتدا مقادیر بارش ثبت شده در ماه های فروردین، اردیبهشت و خرداد طی دوره آماری ۱۳۷۲ تا ۱۳۹۹ مورد بررسی قرار گرفت و روزهای دارای رخداد بارش مشخص شد. برای این منظور مقدار بارش در هر واقعه شیشه، در یک بازه زمانی چهار روزه (دو روز قبل و دو روز بعد از هر شیشه) در نظر گرفته شد و کل این بازه به عنوان یک واقعه بارشی برای آن شیشه در نظر گرفته شد. سپس فراوانی وقوع رخدادهای بارشی در این روزهای خاص برای هر سال و کل دوره آماری محاسبه شد. نتایج حاصل نشان داد، فراوانی وقوع رگبار در شیشه شانزدهم به مقدار ۷/۶۰ درصد بیشترین فراوانی وقوع را داشته است. پس از آن شیشه چهل و ششم دارای ۱/۵۷ درصد فراوانی وقوع بوده است. کمترین فراوانی وقوع نیز مربوط به شیشه شصت و ششم به مقدار ۷/۱۰ درصد بود. سایر شیشه ها نیز فراوانی وقوع بین ۳/۳۹ تا ۶/۵۳ درصد داشته اند. بر اساس نتایج حاصل می توان گفت دانش بومی در خصوص پیش بینی و انتظار وقوع رگبارهای بهاره در منطقه گناباد قابل قبول است. این امر نشان دهنده توجه بالای پیشینیان و ساکنین بومی و محلی این منطقه به رخدادهای آب و هوایی است. وجود سیستم های فراوان سنتی جمع آوری آب مانند بندسارها، قنوات، آب انبارها و یخدان ها در این منطقه خود تایید کننده ویژگی مردم این منطقه و سازگاری با محیط های خشک و بیابانی از طریق بالا بردن دانش بومی در زمینه هیدرولوژی است.