تجلی سیمرغ در هنر سفالگری دوران اسلامی ایران

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 61

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-18-3_003

تاریخ نمایه سازی: 17 مهر 1402

چکیده مقاله:

چکیده موضوع تحقیق پیش رو، بررسی نحوه انعکاس طرح تزیینی سیمرغ در سفالینه ها و کاشی های دوران اسلامی ایران است. نگارنده برآنست نخست با تکیه بر برخی منابع تاریخی و ادبی، در کنار شناسایی مشخصات طراحی و مفاهیم نمادین نگاره سیمرغ، علت تفاوت­های سیمرغ دوران اسلامی با سیمرغ ساسانی و همچنین فرضیه احتمال کاربرد این نقش در دوران اسلامی قبل از ورود مغولان به ایران را ردیابی نموده و سپس بطور اختصاصی انواع الگوها و ویژگی­های این نقش تزیینی در سفالینه­ها و کاشی­های دورهایلخانی و تفاوت­های آن با ققنوس چینی را مشخص نماید. در همین راستا، نمونه هایی شاخص از سفالینه ها و کاشی های دوران اسلامی ایران که دربردارنده طرح احتمالی یا قطعی سیمرغ هستند، انتخاب و به لحاظ مشخصات تکنیکی و ویژگی­های تزیینی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. بنابر یافته های تحقیق؛ در رابطه با کاربرد طرح تزیینی سیمرغ در هنر سفالگری دوران اسلامی ایران می توان دو دوره مجزا را تشخیص داد؛ یکی دوره قبل از مغولان با تاثیر سیمرغ عقاب سان ساسانی بعلاوه ققنوس هندی و دیگری دوره بعد از ورود آنها به ایران با تاثیر ققنوس چینی البته با تفاوت­های ساختاری بسیار با اصل چینی آن که بیشتر متاثر از ادبیات و اساطیر ایرانی در کنار مفاهیم عرفانی و ابداعات هنرمندان مسلمان ایرانی است.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی سیمرغ ایرانی ، ققنوس چینی ، سفالینه اسلامی ، کاشی اسلامی

نویسندگان

سیدهاشم حسینی

استادیار باستان شناسی و هنر دوران اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرا

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • فهرست منابع:آژند، یعقوب(۱۳۸۰)، تاثیر عناصر و نقشمایه های چینی در ...
  • پوپ، آرتور اپهام(۱۳۸۰)، با همکاری فیلیپس آکرمن و اریک شرودر، ...
  • پور داوود، ابراهیم(۱۳۷۴)، یشتها، انتشارات طهوری، تهران ...
  • پورنامداریان، تقی(۱۳۷۴)، دیدار با سیمرغ: هفت مقاله در عرفان و ...
  • ثروتیان، بهروز(۱۳۵۲)، فرهنگاصطلاحاتوتعریفاتنفایسالفنون، موسسه تاریخ و فرهنگ ایران، تبریز ...
  • تریگیر، مری(۱۳۸۳)، هنر چین، ترجمه فرزانه طاهری، انتشارات فرهنگستان هنر، ...
  • توحیدی، فایق(۱۳۷۹)، فن و هنر سفالگری، انتشارات سمت، تهران ...
  • جمعی از نویسندگان(۱۳۶۳)، تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه، از ...
  • خزایی، محمد(۱۳۸۶)، تاویل نقوش نمادین طاووس و سیمرغ در بناهای ...
  • خواجوی کرمانی(۱۳۲۹)، ابوالعطا کمال الدین محمود، سام نامه، به تصحیح ...
  • دهخدا، علی اکبر(۱۳۷۷)، لغتنامه، ج ۶، انتشارات دانشگاه تهران، تهران ...
  • دیماند، موریس اسون(۱۳۸۳)، راهنمای صنایع اسلامی، ترجمه عبدالله فریار، انتشارات ...
  • ژیران، فلیکس(۱۳۷۵)، فرهنگاساطیرآشوروبابل، ترجمه ابوالقاسم اسماعیلپور، فکر روز، تهران ...
  • سجادی، سید جعفر(۱۳۷۰)، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، انتشارات طهوری، ...
  • سهروردی، یحیی بن حبش(۱۳۸۰)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج ۳، ...
  • شایسته فر، مهناز(۱۳۸۷)، نقشمایههای تزیینی سفالینههای دوره ایلخانیان موزه ایران ...
  • شوالیه، ژان و گربران، آلن(۱۳۸۸)، فرهنگنمادها، ترجمه سودابه فضایلی، انتشارات ...
  • عطار، محمدبن ابراهیم(۱۳۵۶)، مصیبت نامه، چاپ نورانی وصال، تهران ...
  • کامبخش فرد، سیف الله(۱۳۸۳)، سفال و سفالگری در ایران(از ابتدای ...
  • کریستی، آنتونی(۱۳۷۳)،اساطیرچین، ترجمه باجلان فرخی، انتشارات اساطیر، تهران ...
  • کریمی، فاطمه و کیانی، محمد یوسف(۱۳۷۴)، هنر سفالگری دوره اسلامی ...
  • کرتیس، وستا(۱۳۸۱)، اسطوره های ایرانی، ترجمه عباس مخبر، نشر مرکز، ...
  • محمد حسن، زکی(۱۳۸۴)، چین و هنرهای اسلامی، ترجمه غلامرضا تهامی، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر(۱۳۶۲)، تفسیر نمونه، ج ۱۵، دارالکتب الاسلامیه، تهران ...
  • میبدی، احمدبن محمد(۱۳۶۱)، کشف الاسرار و عده الابرار، ج ۹، ...
  • نفیسی، نوشین دخت(۱۳۸۴)، حضور طبیعت در مجموعه چینیهای آبی و ...
  • ورونیکا، یونس(۱۳۷۵)، اساطیرمصر، ترجمه باجلان فرخی، اساطیر، تهران ...
  • ویلسون، اوا(۱۳۷۷)، طرحهای اسلامی، ترجمه محمد رضا ریاضی، انتشارات سمت، ...
  • ویلسون آلن، جیمز(۱۳۸۷)، سفالگری اسلامی از آغاز دوران ایلخانی، ترجمه ...
  • هدایت، صادق(۱۳۱۲)، نیرنگستان، انتشارات جاویدان، تهران. هینیلز، جان راسل(۱۳۸۵)، شناخت اساطیر ...
  • یاحقی، محمدجعفر(۱۳۷۵)، فرهنگ اساطیری و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، ...
  • Andrews, Walter; Kalpakli, Mehmet (۲۰۰۵), The Age of Beloveds, Duke ...
  • Fehrevari, Geza (۲۰۰۰), Ceramics of the Islamic worlds in the ...
  • Nadia Julien (۱۹۸۹), Dictionnaire des symbols, editions Marabout, Belgique ...
  • Nile green (۲۰۰۶), "Ostrich Eggs and Peacock Feathers: Sacred Objects ...
  • Patricia Bjaaland Welch (۲۰۰۸), Chinese Art: A Guide to Motifs ...
  • نمایش کامل مراجع