مدلسازی کیفیت خاک گردنه حیران با استفاده از شاخص تجمعی کیفیت

کیفیت خاک را می توان با استفاده از شاخص های مختلف ارزیابی نمود. در این پژوهش از شاخص کیفیت تجمعی خاک براساس مجموعه کل داده (IQITDS) و مجموعه حداقل داده (IQI MDS) در اراضی مرتعی و جنگلی گردنه حیران استان اردبیل استفاده گردید. برای این منظور، ۴۸ نمونه خاک دست خورده و دست نخورده برداشته شده و تعداد ۲۵ ویژگی فیزیکی ، شیمیایی و زیستی خاک اندازهگیری شد سپس شاخص های IQI MDS و IQITDS از روی ویژگی های مذکور محاسبه گردید. نتایج نشان داد که از کاربری جنگلی به سمت کاربری مرتعی ، شاخص تجمعی کیفیت خاک در هر دو مجموعه داده کاهش یافت . در هر دو کاربری از جهت شمالی به جهت جنوبی مقادیر IQI MDS و IQITDS کاهشی بود. همچنین در هر دو جهت شیب شمالی و جنوبی ، از شانه شیب به سمت پا و پنجه شیب ، شاخص IQIMDS کاهش یافت . در مجموع، کیفیت خاک جنگلی به علت کربن آلی زیاد و جرم مخصوص ظاهری کم ، بالاتر از خاک مرتعی و کیفیت خاک شیب شمالی به دلیل برخورداری از پوشش گیاهی متراکم و رطوبت زیاد خاک، بالاتر از شیب جنوبی بود. همچنین خاک واقع در موقعیت پنجه شیب در مقایسه با خاک شانه و پای شیب از کیفیت کمتری برخوردار بود.