اعتبارسنجی روایات دال بر صدور گناه از حضرت یوسف(ع) در منابع فریقین (مطالعه موردی: روایات برهان پروردگار، اعتراف به گناه و نسبت دزدی به برادران)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 61

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FORGHE-18-58_001

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

در منابع روایی و تفسیری فریقین روایاتی وجود دارد که بر صدور گناه از حضرت یوسف(ع) دلالت دارند: روایات برهان پروردگار، روایات اعتراف به گناه و روایات نسبت دزدی به برادران. در این روایات عقوبتهایی نیز برای یوسف(ع) بیان شده است. نگارنده به روش توصیفی تحلیلی آنها را مورد نقد قرار می دهد. روش نقد این روایات از این قرار است: بررسی سند، بررسی متن، توجه به روایات یک مجموعه در کنار هم، توجه به روایات معارض در جوامع روایی، عرضه روایات بر قرآن، ریشه یابی این روایات در کتاب مقدس، و توجه به راویان اسرائیلی. از بررسی منابع روایی و تفسیری فریقین پی می­ بریم که در رابطه با این روایات باید به روایات متعارض توجه داشت؛ روایات چندی وجود دارند که روایات فوق را مردود اعلام می­ دارند. توجه به روایات متعارض، نقش والای ائمه(ع) را در رفع شبهه ها و دفاع از ساحت حضرت یوسف(ع) آشکار می نماید. البته در رابطه با همه این روایات، روایت متعارض وجود ندارد که در این صورت باید به راههای دیگر برای نقد آنها پرداخت. برخورد مفسران نیز با این روایات گاه با نقد همراه بوده است. از مفسران تاویلهای بسیاری در جهت رد این روایات وجود دارد، به خصوص در مقابل آن روایاتی که روایت متعارض در رابطه با آنها وجود ندارد. پس با بررسی این روایات، ضعف و سقوط آنها از درجه اعتبار آشکار می­ شود؛ زیرا با آیات قرآن در تعارض هستند، اسناد آنها ضعیف است و اختلافهای بسیار زیاد و غیر قابل جمع در آنها وجود دارد. همچنین نقش راویان اسرائیلی را در نشر اکاذیب نشان می­ دهند؛ زیرا آنچه در این روایات بیان شده، با آنچه در کتاب مقدس آمده، نیز در تعارض است. بنابراین این روایات جزء اسرائیلیاتی هستند که ریشه­ ای در کتاب مقدس ندارند.

نویسندگان

مرتضی قاسمی حامد

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • «احسن القصص در تفاسیر اهل سنت»، علی غضنفری، مجله پیام ...
  • الاسرائیلیات و الموضوعات فی کتب التفسیر، محمد بن محمد ابوشهبه، ...
  • «اسرائیلیات در کتابهای تفسیری و تاریخی»، یعقوب جعفری، مجله تاریخ ...
  • اعتبارسنجی روایات تفسیری فریقین در توسل حضرت یوسف ع به زندانی [مقاله ژورنالی]
  • الامالی، علی بن حسین شریف مرتضی، قم، کتابخانه آیه الله ...
  • الامالی، محمد بن علی ابن بابویه، تهران، کتابخانه اسلامیه، ۱۳۶۲ش ...
  • بحار الانوار، محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت، موسسه الوفاء، ۱۴۰۳ق ...
  • «بررسی حوادث مربوط به یوسف(ع) و زلیخا در منابع»، حسین ...
  • «بررسی تطبیقی فضایل اخلاقی و ویژگیهای حضرت یوسف(ع) در قرآن ...
  • «بررسی تطبیقی روایات مواجهه حضرت یوسف(ع) با پدر»، مهدی ایزدی ...
  • بغیه الباحث عن زوائد مسند الحارث، حارث بن محمد ابن ...
  • التبیان فی تفسیر القرآن، محمد بن حسن طوسی، بیروت، داراحیاء ...
  • تفسیر العیاشی، محمد بن مسعود عیاشی، تهران، چاپخانه علمیه، ۱۳۸۰ق ...
  • تفسیر القرآن، عبدالرزاق بن همام صنعانی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۹ق ...
  • تفسیر المنار، محمد رشیدرضا، قاهره، الهیئه المصریه العامه للکتاب، ۱۹۹۰م ...
  • تفسیر و مفسران، محمدهادی معرفت، قم، موسسه فرهنگی تمهید، ۱۳۸۰ش ...
  • تفسیر الاعقم، احمد علی محمد علی اعقم، صنعا، دارالحکمه الیمانیه، ...
  • تفسیر الثوری، سفیان بن سعید ثوری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۳ق ...
  • تفسیر القرآن العظیم، اسماعیل بن عمر ابن کثیر، مکه، دارطیبه، ...
  • تفسیر القرآن العظیم، عبدالرحمن بن محمد ابن ابی حاتم، عربستان، ...
  • تفسیر القمی، علی بن ابراهیم قمی، قم، دارالکتاب، ۱۴۰۴ق ...
  • التفسیر المظهری، محمد ثناءالله مظهری، پاکستان، مکتبه رشدیه، ۱۴۱۲ق ...
  • تفسیر نور الثقلین، عبدعلی بن جمعه عروسی حویزی، قم، موسسه ...
  • جامع البیان فی تفسیر القرآن، محمد بن جریر طبری، بیروت، ...
  • الجامع لاحکام القرآن، محمد بن احمد قرطبی، ریاض، دار عالم ...
  • حلیه الاولیاء و طبقات الاصفیاء، احمد بن عبدالله ابونعیم اصفهانی، ...
  • الدر المنثور فی تفسیر الماثور، عبدالرحمن بن ابی بکر سیوطی، ...
  • روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، محمود ...
  • الزهد الکبیر، احمد بن حسین بیهقی، بیروت، موسسه الکتب الثقافیه، ...
  • صحیفه الامام الرضا، مشهد، کنگره جهانی امام رضا(ع)، ۱۴۰۶ق ...
  • علل الشرائع، محمد بن علی ابن بابویه، قم، داوری، بی ...
  • عیون اخبار الرضا، محمد بن علی ابن بابویه، تهران، جهان، ...
  • غرائب التفسیر و عجائب التاویل، محمود بن حمزه کرمانی، جده، ...
  • فتح القدیر، محمد بن علی شوکانی، دمشق، دار ابن کثیر؛ ...
  • الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، علی بن احمد ...
  • الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، بیروت، دارصعب؛ دارالتعارف، ۱۴۰۱ق ...
  • کتاب مقدس: عهد عتیق و عهد جدید، ترجمه فاضل خان ...
  • الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، محمود بن عمر زمخشری، بیروت، ...
  • الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، احمد بن ابراهیم ثعلبی ...
  • لباب التاویل فی معانی التنزیل، علی بن محمد بغدادی، بیروت، ...
  • اللباب فی علوم الکتاب، عمر بن علی ابن عادل، بیروت، ...
  • مجمع البیان فی تفسیر القرآن، فضل بن حسن طبرسی، تهران، ...
  • مجموع الفتاوی، احمد بن عبدالحلیم ابن تیمیه، مدینه، مجمع الملک ...
  • محاسبه النفس، عبدالله بن محمد ابن ابی الدنیا، بیروت، دارالکتب ...
  • المحاسن، احمد بن محمد برقی، قم، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ق ...
  • المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، عبدالحق بن غالب ابن ...
  • المستدرک علی الصحیحین، محمد بن عبدالله حاکم نیشابوری، بیروت، دارالکتب ...
  • معالم التنزیل، حسین بن مسعود بغوی، ریاض، دارطیبه، ۱۴۱۷ق ...
  • «معانی هم و مشاهده برهان رب»، سید جواد جلیلی، مجله ...
  • میزان الاعتدال فی نقد الرجال، محمد بن احمد ذهبی، بیروت، ...
  • المیزان فی تفسیر القرآن، سید محمدحسین طباطبایی، قم، دفتر انتشارات ...
  • النکت و العیون، علی بن محمد ماوردی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ...
  • النور المبین فی قصص الانبیاء و المرسلین، سید نعمت الله ...
  • همیان الزاد الی دار المعاد، محمد بن یوسف اطفیش، بی ...
  • «یوسف(ع)، رزم آزمای معرکه نفس»، حسن رهبری، مجله پژوهشهای قرآنی، ...
  • نمایش کامل مراجع