بررسی و نقد نظریه «شهادت قولی بدن مادی در قیامت» و دلالت آن بر شعور جمادات از منظر حکمت متعالیه

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 80

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FHI-9-32_007

تاریخ نمایه سازی: 19 مهر 1402

چکیده مقاله:

تعدادی از آیات قرآن، حاکی از شهادت اعضای بدن کافران و مجرمان بر ضد آنها در قیامت هستند. عده ای گواهی جوارح را از نوع شهادت قولی دانسته اند که به معنای اظهار عالمانه ما فی الضمیر است. بر این اساس، اعضای بدن در دنیا به رفتارهایی که از نفس صادر می شود آگاهی دارند و همان اعضا در قیامت محشور می شوند و علیه نفس گواهی می دهند. طرفداران این دیدگاه، علم جوارح مادی را یکی از ادله شعور در جمادات برشمرده اند که از نظریات ملاصدرا است. در این پژوهش، مساله این است که آیا شهادت قولی جوارح با اندیشه های بنیادین خود ملاصدرا در حکمت متعالیه سازگاری دارد تا بتواند برای اثبات شعورمندی جمادات مورد استفاده قرار گیرد یا خیر؟ نگارنده ثابت نموده است که این دیدگاه مخالف با اندیشه های فلسفی ملاصدرا است؛ زیرا «شهادت عالمانه اعضای بدن مادی علیه نفس در قیامت» مستلزم مغایرت نفس و بدن، استقلال بدن از نفس در علم و فعل و حشر بدن عنصری است. درحالی­که در حکمت صدرایی، بدن و نفس ترکیب اتحادی دارند. بدن به­طور مستقل منشا هیچ کمال و فعلی نیست و انسان با بدن عنصری محشور نمی شود. بنابراین نمی توان به آیات شهادت جوارح، برای اثبات شعور در جمادات استدلال کرد.

نویسندگان

محمد هادی کمالی

دانشجو دکترای حکمت متعالیه دانشگاه فردوسی مشهد

جهانگیر مسعودی

استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد(نویسنده مسئول)

سید حسین سید موسوی

دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم (ترجمه ناصر مکارم شیرازی) ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹۰).معاد در قرآن. چاپ هفتم. قم: اسراء. ...
  • (۱۳۸۷). توحید در قرآن. چاپ چهارم. قم: اسراء. ...
  • (۱۳۸۵).ادب فنای مقربان. قم: اسراء. ...
  • (۱۳۸۳).تسنیم. قم: اسراء ...
  • حائری مازندرانی، محمد صالح (۱۳۶۲). حکمت بوعلی سینا. تهران: علمی ...
  • دکامی، محمدجواد (۱۳۸۶). «بهره مندی اشیاء مادی از علم در ...
  • دوانی، محمدبن اسعد (۱۳۸۱). «شرح خطبه الزوراء، «سبع رسائل». تهران: ...
  • سبزواری، ملاهادی (۱۹۸۱م). تعلیقه بر اسفار (ذیل اسفار ملاصدرا). (ج۶).چاپ ...
  • سید رضی، محمدبن حسین (۱۴۱۴ق). نهج البلاغه. به تحقیق صبحی ...
  • صادقی تهرانی، محمد (۱۴۰۶). الفرقان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم. ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم (۱۳۶۶). تفسیر القرآن الکریم. قم: بیدار. ...
  • (۱۳۶۳). مفاتیح الغیب. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. ...
  • (۱۳۶۰). الشواهد الربوبیه. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ...
  • (۱۹۸۱م). الحکمه المتعالیه. (ج ۹،۷،۶،۵). چاپ سوم. بیروت:دار احیاء التراث. ...
  • (بی تا). المبدا و المعاد. بی جا. بی نا ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۴۱۷ق). المیزان. چاپ پنجم. قم: دفتر انتشارات ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲ش). مجمع البیان. چاپ سوم. تهران: ...
  • طوسی، محمدبن حسن (بی تا). التبیان. بیروت: دار احیاء التراث ...
  • قربانی، زهره و محمدمهدی مشکاتی (۱۳۹۳).«تبیین عقلانی تسبیح موجودات در ...
  • کاشانی، فتحالله (۱۳۳۰). منهج الصادقین فی الزام المخالفین. تهران: چاپ ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب (۱۴۰۷) الکافی. چاپ چهارم. تهران: اسلامیه ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۷۶). مجموعه آثار. (ج۱۱). تهران: صدرا ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۸۶). پیام قرآن. چاپ نهم. تهران: دار ...
  • (۱۳۷۱). تفسیر نمونه. چاپ دهم. تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • میرداماد، محمدباقر (۱۳۷۴). قبسات. تهران: دانشگاه تهران ...
  • هاشمی خویی، حبیب الله (۱۴۰۰). منهاج البراعه فی شرح نهج ...
  • هاشمی رفسنجانی، اکبر (۱۳۸۶). تفسیر راهنما. قم: بوستان کتاب ...
  • نمایش کامل مراجع