تاثیر اندیشه های عرفانی عطار نیشابوری بر اثر ویکتور هوگو

گرچه در نگاه نخست، مقایسه عطار شاعر و عارف سده ششم و هفتم هجری و ویکتور هوگو شاعر و نویسنده بزرگ فرانسوی در قرن نوزدهم غریب می نماید، به اندازه وجوه افتراق، شقوق اشتراک نیز دارند. بدون شک مطالعه کل آثار عطار و ویکتور هوگو به منظور یافتن تشابهات و مشترکات عرفانی، امری زمان بر است ودر حیطه این تحقیق نمی گنجد. ازاین رو در مقاله حاضر، تنها به بررسی یک اثر از هر شاعر اکتفا نموده ایم: منطق الطیر از عطار و اقسانه قرون از هوگو. بامطالعه افسانه قرون، اثر حماسی ویکتور هوگو پی می بریم که در این اثر رد پای عرفان ایرانی و اسلامی به ویژه اندیشه هایعطار به چشم می خورد. به عبارت دیگر می توان گفت هوگو بسیاری از مضامین عرفانی موجود در اثر خود را از عطاراقتباس کرده است. در منطق الطیر، مرغان مشتاق به رهبری هدهد، در جستجوی سیمرغ به سوی کوه قاف پرواز می کنند.آنها در راهشان با خطرات زیادی روبرو می شوند و سرانجام سی مرغ از میان آنان به مقصد می رسند. در افسانه قرون هوگوخود چنین راهی را طی کرده است. عارف بزرگ ایرانی و شاعر فرانسوی در حماسه های دینی و عرفانی شان از تجربه دیدارروح انسان با نفس مطمئنه و جان الهی که یکی از جلوه های الهی وجود آدمی است، سخن می گویند. در اثر هوگو هر پرندهای نماد عقیده و تفکری خاص است. در منطق الطیر هم هر پرنده ای سمبل طیف و گروهی مخصوص است.