نقش رجب IV ؛ تعیین هویت شاهپوردختک اول به همراه بهرام سوم در محوطه نقش رجب

نقوش صخره ای (نگارکندها)، برجسته ترین و مهم ترین آثار باستان شناختی از دوره باشکوه سلطنت ساسانیان و منعکسکننده بخش گسترده ای از سنت، تاریخ، فرهنگ، تمدن و تبلور اوضاع سیاسی، مذهبی، اجتماعی و همچنین بازگوکننده ظرایف هنر حجاری در بستر دوره باستان متاخر (ساسانیان) هستند. این آثار سنگی مجلل، دارای ماهیتی دوگانهمی باشند، ماهیت نخست؛ تکنیک و سبک اجرای تصاویر و اشکال به زیبایی تمام بر سینه ی صخره ها. ماهیت دوم؛ انتقالمفاهیم عمیق که به صورت نهفته در بطن جزییات نقش برجسته ها است. مفاهیم عمیق تصاویر و موضوعات نقشبرجسته ها برآمده از آیین رسمی جدید (مذهب زرتشت) و سنت های دیرینه ی ساسانیان می باشد. هریک از نقوشساسانی به منظور بیان و انتقال و بازآفرینی یک واقعه خاص آفریده شده اند. اهمیت نمادین نقش برجسته ها با انبوهی ازمفاهیم عمیق و گسترده نهفته در بطن آنها سبب شد، نقش برجسته های بسیاری در قلمرو امپراتوری ساسانیان ایجاد شودکه بخش عمده آنها در منطقه جغرافیایی فارس (خاستگاه ساسانیان) حجاری شده اند. محوطه نقش رجب یکی از اماکنآیینی سلطنتی اوایل دوره ساسانیان است که به دلیل قرارگیری در نزدیکی مجموعه تختگاه پارسه و محوطه نقش رستم و شهر تاریخی استخر توسط اردشیر پاپکان ۲۴۲-۲۲۴ م. برای اجرای نقش برجسته انتخاب گردید و در دوره های بعدی؛ شاهپور اول ۲۷۲-۲۴۲ م. و شخصیت های دربار بهرام دوم ۲۹۳-۲۷۶م همچون؛ شاهپور دختک اول و موبد کرتیر به تاسی اردشیر پاپکان نقوش خویش را در این مکان اجرا کرده اند. نگارکند نقش رجب IV نگارکندی منفک و جداگانه حاوی تصویر ۲ بزرگزاده ساسانی (بانوی سلطنتی شاهزاده) است. اشخاص نگارکند نقش رجب IV با همسنجی و مقایسه با مولفه ها و مشخصه های مهم هنری سلطنت بهرام دوم (سکه ها و نقوش صخره ای) شناسایی و برایآنان هویت جدید در این پژوهش ارائه گردید. با مقایسه بانوی سلطنتی به تصویر کشیده شده در نگارکند نقش رجب IV با تصاویر شهبانوی نگارکندهای نقش رستم II و سرمشهد؛ و تطبیق با بانویی که در سکه های مرتبط با سلطنت بهرام دوم ضرب گردیده، مشخص شد که پیکره شاهپور دختک با تاجواره مجلل (پارتی) می باشد. مطابقت شکل و شمایل نوجوان (با صورت بدون مو)، با تاجواره مشترک کله حیوانی نفر دوم نگارکند نقش رجب IV و تصویر او در سکه هایبهرام دوم مشخص می کند هر دو نفر یک شخص، بهرام سوم (سکانشاه) می باشند.