بررسی تطبیقی تفسیر آیات اظهار دین و مهدویت از منظر شیعه و اباضیه: (مطالعه موردی آیات توبه: ۳۲-۳۳، صف: ۸-۹)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 109

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MAZHB-10-19_014

تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402

چکیده مقاله:

تفسیر و تحلیل آیات «اظهار دین» از پربحث ترین آیاتی است که در عرصه رهبری آینده عالم و اندیشه «مهدی موعود» مطرح است و نه تنها مفسران قرآن، که مذاهب فقهی نیز با رویکرد خاصی این آیات را تبیین نموده اند. از این رو پژوهش پیش رو با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به بررسی تطبیقی تفسیر «آیات اظهار» بر اساس تفاسیر مفسران امامیه و اباضیه با تکیه بر احادیث مورد اتفاق نبوی و علوی می پردازد و دلالت آیات فوق را بر پایان تاریخ از دیدگاه دو گرایش امامیه و اباضیه بررسی می کند. این نوشتار نتیجه گرفته است که اندیشه مهدویت در اباضیه با توجه به نوع نگاه و تقسیم بندی خاص آنها از مسئله امامت، اعتقادی به مهدی موعود و منجی آخرالزمانی ندارند و تا مرحله انکار آن نیز پیش رفته اند؛ اما مفسران امامیه بر تعیین وعده خداوند به عصر ظهور تاکید دارند. با توجه به معنای لغوی واژه «اظهار» و دیگر دلایل عقلی نقلی، غلبه نهایی و کامل و همه جانبه دین اسلام بر سایر ادیان غلبه جسمانی و منحصر به عصر ظهور، به دست حضرت مهدی (عج) از اهل بیت (ع) است که با قرآن پیوندی ویژه دارد. تفسیر آیات فوق با بهره گیری از احادیث معصومین(ع) منجر به تفسیری معقول می شود.

نویسندگان

زینب السادات حسینی

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، ایران

حجت علی نژاد

دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث، دانشگاه مازندران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم (۱۳۷۳)؛ ترجمه ناصر مکارم شیرازی؛ قم: انتشارات دارالقرآن ...
  • ابن حزم، علی بن احمد(۱۹۹۸ م)؛ جمهره انساب العرب؛ بیروت: ...
  • ابن حنبل، احمد [بی تا]؛ المسند؛ بیروت: دار صادر. ...
  • (۱۴۱۶ ق)؛ مسند الامام احمد بن حنبل؛ محقق: احمد شاکر؛ ...
  • ابن داود، سلیمان بن اشعث سجستانی (۱۴۰۹ ق)؛ سنن ابن ...
  • ابن عاشور، محمد بن طاهر [بی تا]؛ التحریر والتنویر؛ [بی ...
  • اطفیش، محمد بن یوسف (۱۴۱۴ ق)؛ الفرق بین الاباضیه و ...
  • (۱۹۱۴ م)؛ تیسیر التفسیر؛ تحقیق: ابراهیم بن محمد طلای؛ [بی ...
  • امین، سیده نصرت (۱۳۶۱)؛ مخزن العرفان در تفسیر قرآن؛ تهران: ...
  • اندلسی، ابوحیان محمد بن یوسف (۱۴۲۰ ق)؛ البحر المحیط فی ...
  • بارونی، ابی ربیع السلیمان (۱۴۳۴ ق)؛ مختصر تاریخ الاباضیه؛ عمان: ...
  • بحرانی، سیدهاشم (۱۴۱۶ ق)؛ البرهان فی تفسیر القرآن؛ تهران: بنیاد ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل (۱۳۸۹ ش)؛ الجامع الصحیح؛ تربت جام: ...
  • بغدادی، علاءالدین علی بن محمد (۱۴۰۴ ق)؛ لباب التاویل فی ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی (۱۹۳۹ م)؛ انساب الاشراف؛ تحقیق: محمود ...
  • بوسعیدی، خلفان بن محمد (۱۴۰۵ ق)؛ لباب الآثار الوارده علی ...
  • ترمذی، محمد بن عیسی (۱۳۹۸ ق)؛ الجامع الصحیح؛ بیروت: دار ...
  • جعفری، یعقوب (۱۳۷۳ ش)؛ خوارج در تاریخ؛ تهران: دفتر نشر ...
  • جمعی از نویسندگان (۱۳۷۴)؛ دایره المعارف بزرگ اسلامی؛ تهران: دایره ...
  • جمعی از نویسندگان [بی تا]؛ مصطلحات الاباضیه؛ مسقط: وزاره الاوقاف ...
  • جهلان، عدون [بی تا]؛ الفکر السیاسی عند الاباضیه؛ عمان: مکتبه ...
  • جیطالی، اسما عیل بن موسی (۱۴۲۲ ق)؛ قناطیرالخیرات؛ بیروت: دار ...
  • حارثی، مالک بن سلطان (۱۴۱۱ ق)؛ نظریه الامامه عند الاباضیه؛ ...
  • حسینی شیرازی، سیدمحمد (۱۴۲۴ ق)؛ تقریب القرآن الی الاذهان؛ بیروت: ...
  • حنفی، حسن (۱۹۸۸ م)؛ من العقیده الی الثوره؛ بیروت: دارالتنویر، ...
  • خلیلی، بدرالدین احمد بن حمد (۱۹۸۴ م)؛ جواهر التفسیر؛ عمان: ...
  • (۱۴۰۹ ق)؛ الحق الدامغ؛ عمان: [بی نا] ...
  • دینوری، عبدالله بن مسلم بن قتیبه (۱۹۸۷ م)؛ المعارف؛ بیروت: ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲ ق)؛ المفردات فی غریب ...
  • سبزواری نجفی. محمد بن حبیب الله (۱۴۰۶ ق)؛ الجدید فی ...
  • سیوطی، عبدالرحمان (۱۴۰۸ ق)؛ الحاوی للفتاوی؛ بیروت: دار الفکر ...
  • شبر، سیدعبدالله (۱۴۱۲ ق)؛ تفسیر القرآن الکریم؛ بیروت: دار البلاغه ...
  • شوکانی، محمد بن علی (۱۴۱۴ ق)؛ فتح القدیر؛ بیروت: دار ...
  • صادقی تهرانی، محمد (۱۴۱۹ ق)؛ البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن؛ ...
  • صدوق، محمد بن علی [بی تا]؛ عیون اخبار الرضا؛ قم: ...
  • صدوق، محمد بن علی (۱۴۰۵ ق)؛ کمال الدین و تمام ...
  • ضیائی، علی اکبر (۱۳۹۰ ش)؛ تاریخ و اعتقادات اباضیه؛ قم: ...
  • طالب هاشم، مهدی (۲۰۰۱ م)؛ الحرکه الاباضیه فی مشرق العربی؛ ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲ ش)؛ مجمع البیان فی تفسیر ...
  • (۱۴۱۷ ق)؛ اعلام الوری باعلام الهدی؛ قم: تحقیق و نشر ...
  • طبری، محمد بن جریر [بی تا]؛ تاریخ طبری؛ بیروت: انتشارات ...
  • طریحی، فخرالدین (۱۳۷۵ ش)؛ مجمع البحرین؛ تهران: کتابفروشی مرتضوی ...
  • طوسی، محمد بن حسن (۱۴۰۲ ق)؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ ...
  • عسقلانی، ابن حجر (۱۴۰۵ ق)؛ فتح الباری؛ بیروت: دار المعرفه ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود [بی تا]؛ تفسیر العیاشی؛ تهران: المکتبه ...
  • غباش، حسین بن عبید غانم (۱۹۹۷ م)؛ عمان الدیمقراطیه الاسلامیه ...
  • غنوی، سعید بن مبروک (۱۴۱۸ ق)؛ السیف الحاد علی من ...
  • فخرالدین رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰ ق)؛ مفاتیح الغیب؛ بیروت: ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۱۰ ق)؛ کتاب العین؛ قم: انتشارات ...
  • فیض کاشانی، ملامحسن (۱۴۱۸ ق)؛ الاصفی فی تفسیر القرآن؛ قم: ...
  • فیومی، احمد بن محمد [بی تا]؛ المصباح المنیر فی غریب ...
  • قمی، علی بن ابراهیم (۱۴۰۴ ق)؛ تفسیر القمی؛ تحقیق: سیدطیب ...
  • کاشانی، ملافتح الله (۱۳۳۶ ش)؛ تفسیر منهج الصادقین فی الزام ...
  • کندی، احمد بن عبدالله (۱۴۰۶ ق)؛ کتاب الاهتداء؛ تحقیق: اسماعیل ...
  • متقی هندی، علی بن حسام الدین (۱۴۰۵ ق)؛ کنز العمال؛ ...
  • معارف، مجید و فرشاد منائی (۱۳۹۴ ش)؛ «بررسی سندی فقه ...
  • معروف، نایف محمود (۱۴۰۶ ق)؛ الخوارج فی العصر الامویه؛ بیروت: ...
  • معمر، علی بن یحیی (۱۴۲۱ ق)؛ الاباضیه بین الفرق الاسلامیه؛ ...
  • معینی فر، محمد و محسن جوادی صدری (۱۳۹۷ ش)؛ «اندیشه ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴ ش)؛ تفسیر نمونه؛ تهران: دار الکتب ...
  • ملاحویش، عبدالقادر (۱۴۰۵ ق)؛ بیان المعانی؛ دمشق: النشر الاسلامی. ...
  • (۱۳۸۲ ق)؛ بیان المعانی؛ دمشق: مطبعه الترقی ...
  • ملک مکان، حمید (۱۳۸۴ ش)؛ «امامت و حکومت از نگاه ...
  • هواری، هود بن محکم (۱۹۹۰ م)؛ تفسیر کتاب الله العزیز؛ ...
  • نمایش کامل مراجع