بررسی نشانه شناختی دو خطبه «شقشقیه» و «آغاز خلافت امیرمومنان» براساس نظریه کنش گفتاری جان سرل

نظریه کنش گفتاری نخستین با ر توسط جان لنگشاو آستین مطرح شد. نظر به اینکههدف این نظریه ارائه تحلیلی کارکردگرا از نحوه ارتباط زبان با عالم خارج است و نیز باتوجه به اینکه یکی از اصلی ترین مولفه های نظریه کنش گفتاری، اهتمام به فعل مضموندر سخن است؛ -که شامل قصد گوینده و تاثیرگذاری بر مخاطب به طور همزمانمی باشد- تحلیل زبان گفتاری یکی از کارآمدتر روش های بررسی متون مکتوب به شمار میرود. بر همین بنیان انتخاب این روش برای تحلیل و بررس ی خطبه های نهج البلاغه ازدوجهت راهگشاست: نخست آنکه خطبه به صورت شفاهی ایراد می گردد و دوم اینکه هدفخطبه تاثیرگذاری و فهم متقابل است. در این جستار دو خطبه شقشقیه و خطبه آغازخلافت که متاثر از دو فضای موقعیتی و روانی متفاوت است انتخاب شده تا با روشیتوصیفی_ تحلیلی تاثیر بافت های متفاوت بر کن شهای گفتار بررسی شود. رهیافت پژوهشنشان می دهد تفاوت چشمگیر درصد کنش های عاطفی، تعهدی و تنفیذی به خوبی، تاثیربافت موقعیت زمانی و مکانی و رویداد را نشان می دهد.