تبیین تمدنی کارکردهای آموزه قرآنی «مکنت» در پرتو عقلانیت وحیانی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 144

فایل این مقاله در 43 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HKMT-15-2_002

تاریخ نمایه سازی: 4 آذر 1402

چکیده مقاله:

هدف مقاله: نشان دادن ظرفیت تمدنی آموزه‎های قرآن کریم، از جمله اهداف علمی انتخاب این موضوع است. اساسا تمدن پدیده‎ای بشری است که بر پایه عقلانیت و خرد جمعی منبعث از حوزه اندیشه و علوم انسانی آن مرز و بوم شکل می‎گیرد که در سوگیری روابط انسانی در آن جامعه نقش به‎سزایی دارد. اگر تمدنی‎ به دور از عقلانیت صحیح شکل بگیرد، آسیب‎های جدی به انسان و روابط انسانی وارد می‎کند، تمدنی که بر اساس عقلانیت صحیح شکل بگیرد، زمینه رشد و بالندگی انسان و روابط انسانی را در سطح کلان مهیا می-کند. هر تمدنی باتوجه به مبانی نظری آن، از سطحی از عقلانیت برخوردار است که البته مدل عقلانیت در هر تمدنی، مختص به آن تمدن و متفاوت با دیگر تمدن‎هاست، خوانش تمدنی کارکردهای آموزه «مکنت» در قرآن در پرتو عقلانیت وحیانی یک موضوع مغفول به شمار می‎آید، بنابراین برای کشف و تبیین علمی آن، انجام پژوهش‎هایی از این قبیل ضروری است. روش این مقاله با روش: توصیفی‎-تحلیلی بر پایه عقلانیت وحیانی در پی پاسخ به این سوال است که تبیین تمدنی از کارکردهای آموزه «مکنت» در قرآن، در پرتو عقلانیت وحیانی چیست؟ نتایج مقاله ایجاد بستر مناسب جهت ایجاد وحدت با هویت سازی واحد در پرتو عقلانیت وحیانی، تنظیم مناسبات انسانی در پرتو عقلانیت وحیانی، تثبیت و گسترش معروف در پرتو عقلانیت وحیانی.

نویسندگان

ایوب زارع خفری

دانشجوی دکتری مدرسی تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه تهران.

محمد نصیری

دانشیار دانشگاه تهران، گروه تاریخ و تمدن اسلامی، تهران، ایران.

رمضان رضایی

دانشیار دانشگاه تهران، گروه تاریخ و تمدن اسلامی، تهران، ایران.

جواد اسحاقیان

استادیار دانشگاه تهران، گروه مدرسی قرآن و متون، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آلوسی، محمودبن‎عبدالله، (۱۴۱۵)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و ...
  • ابن فارس، احمد، (۱۴۰۴)، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم، (۱۹۸۸) لسان العرب، بیروت: دارالجیل. ...
  • ، (۱۴۱۴)، لسان العرب، بیروت: دارالفکر ...
  • ارکون، محمد، (۱۹۹۹)، الفکر الاصولی و استحاله التاصیل، نحو تاریخ ...
  • ، (۱۳۹۲)، تاریخ‎مندی اندیشه اسلامی، ترجمه رحیم حمداوی، تهران: نگاه ...
  • بابایی، حبیب‎الله، (۱۳۹۰)، تمدن و تجدد در اندیشه معاصر عرب، ...
  • ، (۱۳۹۹)، تنوع و تمدن در اندیشه اسلامی، قم: پژوهشگاه ...
  • بن‎نبی، مالک، (۱۹۸۶)، شروط النهضه، قطر: وزاره الثقافه و الفنون ...
  • بیرو، آلن، (۱۳۶۷)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران: ...
  • پارسانیا، حمید، (۱۳۹۴)، نسبت مفهوم عقل در قرآن و روایات ...
  • پاکتچی، احمد، (۱۴۰۰)، روش‎شناسی پیوند میان دستگاه مفهومی قرآن کریم ...
  • کلانتری، عبدالحسین، (۱۳۹۳)، معنا و عقلانیت در آرای علامه طباطبایی ...
  • گرونبام،گنجور، مهدی، (۱۳۹۹)، مبانی وجود‎شناختی توسعه و تعالی علوم بر ...
  • جابری، محمد عابد، (۱۳۸۹)، تکوین عقل عربی، ترجمه سید محمد ...
  • ، (۲۰۰۰)، تکوین العقل العربی، بیروت: مرکز الدراسات الوحده العربیه ...
  • جعفری، محمدتقی، (زمستان ۱۳۸۹)، علم و دین در حیات معقول، ...
  • جمعی از نویسندگان، (۱۳۹۹)، چیستی تمدن، ترجمه سید محمدحسین صالحی، ...
  • جوادی‎آملی، عبدالله، (۱۳۸۲)، حیات حقیقی انسان در قرآن، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۶)، وحی و نبوت در قرآن، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۹)، تفسیر تسنیم، ج ۲، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۹)، تفسیر تسنیم، ج ۵، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۶)، تفسیر تسنیم، ج ۱۶، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۰)، تفسیر تسنیم،ج ۲۰، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۹ج)، تفسیر تسنیم، ج ۲۲، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۹۰)، تفسیر تسنیم، ج ۲۴، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۹۲)، تفسیر تسنیم، ج ۲۸، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۹)، تفسیر تسنیم، ج ۳۱، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۹)، تفسیر تسنیم، ج ۳۲، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۷)، تفسیر تسنیم، ج ۳۳، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۹۰)،تفسیر تسنیم، ج۴۰، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۹۵)، تفسیر تسنیم، ج ۴۰، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۹۶)،تفسیر تسنیم، ج ۴۱، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۸)، «تبیین برخی از مطالب منزلت عقل در هندسه ...
  • ، (۱۳۸۲)، حیات حقیقی انسان در قرآن، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۶)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۷) انتظار بشر از دین، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۶)، شمس الوحی تبریزی، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۶)، شریعت در آینه معرفت، محقق حمید پارسانیا، قم: ...
  • ، (۱۳۷۸)، تفسیر موضوعی قرآن کریم، قرآن در قرآن، قم: ...
  • ، (۱۳۶۸)، شرح حکمت متعالیه اسفار اربعه، بخش یکم و ...
  • ، (۱۳۸۴)، حق و تکلیف در اسلام، قم: اسراء ...
  • ، (۱۳۸۶)، رحیق مختوم، ج ۱، تدوین حمید پارسانیا قم: ...
  • ، (۱۳۸۷)، عین النضاخ (تحریر تمهید القواعد)، محقق حمید پارسانیا، ...
  • جوهری، اسماعیل‎بن‎حماد، (۱۴۰۴)، صحاح اللغه، بیروت: دارالعلم ...
  • خامنه‎ای، سیدعلی، (۱۳۹۰)، حدیث ولایت، مجموعه رهنمودهای مقام معظم رهبری، ...
  • حقی برسوی، (بی‎تا)، اسماعیل‎بن‎مصطفی، تفسیر روح البیان، بیروت: انتشارات دار ...
  • عرفان، امیرمحسن، (۱۴۰۱)، مرزشناسی هویتی تفسیر انتظار از نگرگاه کلان ...
  • عمید زنجانی، عباسعلی، (۱۳۹۲)، تکمله فقه سیاسی، مباحثی پیرامون امر ...
  • راغب اصفهانی، حسین‎بن‎محمد، (۱۴۱۲)، المفردات فی غریب القرآن، قم: دفتر ...
  • زارع‎خفری، ایوب، محمد نصیری، رمضان رضایی، جواد اسحاقیان (۱۴۰۱)، آموزه ...
  • دفتری، فرهاد، (۱۳۸۰)، سنت‎های عقلانی در اسلام، ترجمه فریدون بدره‎ای، ...
  • شاهجوئی، محمدامین، (۱۴۰۲)، نقش عقل و تفکر عقلی در شناخت ...
  • صادقی تهرانی، محمد (۱۴۰۶)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و ...
  • طوسی، محمدبن‎حسن (بی‎تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، مصحح: عاملی، احمد ...
  • طباطبایی، محمدحسین، (۱۳۷۴)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمدباقر موسوی ...
  • ، (۱۴۱۷)، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، (۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • رضا، غلامی، (۱۳۹۶)، فلسفه تمدن نوین اسلامی، تهران: سوره ...
  • فلاح‎تفتی، فاطمه، (۱۴۰۱)، مبانی و قواعد فقهی حاکم بر عقلانیت ...
  • فراهیدی، خلیل‎بن‎احمد، (۱۴۱۴ق)، کتاب العین، ج۳، قم: موسسه النشر الاسلامی ...
  • فیومی، احمدبن محمد، (۱۴۰۵ق)، مصباح المنیر، ج۲، قم: دار الهجره ...
  • قرشی، علی اکبر، (۱۳۷۱)، قاموس قرآن، تهران، چ ششم: دار ...
  • مصطفوی، سیدحسن، (۱۳۶۰)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۳، تهران: ...
  • موحد، ضیاء، (۱۳۸۳)، منطق و عقلانیت، مجله مقالات و بررسی‎ها، ...
  • موسوی خوئینی، سیداحمد، (۱۳۹۴)، جستارهایی درباره عقلانیت، تهران: ترجمان علوم ...
  • نوروزی فیروز، رسول، (۱۳۹۴)، تمدن به مثابه سطح تحلیل، مجله ...
  • ، (۱۳۹۷)، تاثیر رویکرد تمدنی بر سیاست خارجی، تهران: دانشگاه ...
  • یوکیچی، فوکوتساوا، (۱۳۷۹)، نظریه تمدن، ترجمه چنگیز پهلوان، تهران: گیو ...
  • Nasr, Seyyed Hossein (۲۰۰۹) , “ Civilizational Dialogue and the ...
  • نمایش کامل مراجع