امکان سنجی اثبات قذف از گذرگاه شهادت ثانوی: نگاهی به نظام حقوقی ایران، فقه شیعه و اهل سنت

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 177

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JLSZUT-13-1_007

تاریخ نمایه سازی: 16 آذر 1402

چکیده مقاله:

اثبات  قذف  به  وسیله  شهادت بر  شهادت  (شهادت ثانوی)  در  فقه  شیعه  و  اهل  سنت  اختلافی است. همچنین مبانی  ذکر  شده  میان  قائلان  به  پذیرش  بعضا  متفاوت  است. این  تفاوت  مبنایی  و عدم  تبعیت اثر از  مبنا  وارد قوانین جاری نیز شده که  هدف پژوهش جاری رفع  ابهام از این دوگانگی در لسان  مقنن  است. با  بررسی  که به روش  توصیفی- تحلیلی  درمطالعات فقهی  به عنوانخاستگاه   قوانین ماهوی  و  بررسی  تطبیقی  آن  با  مشهوردرفقه اهل  سنت  صورت گرفت،ظاهر ماده۱۸۹ ق.م.ا.  مبنی  بر  عدم قدرت اثباتی  شهادت بر شهادت در حد قذف با  مبنای آن در ماده  ۲۵۵  قانون  مذکور  مبنی  بر  حق الناس  مطلق  بودن  حد  قذف و اطلاق  ماده  ۲۳۱  ق.آ.د.م.  مبنی  بر  اثبات کلیه دعاوی که جنبه حق الناسی  دارند  به  وسیله  شهادت  بر  شهادت،  متعارض تشخیص داده  شد که در کاربست این  تعارض ، به  دنبال  ارائه پاسخ  به  این  پرسش  هستیم  که  حد  قذف  با  شهادت  بر  شهادت  قابلیت  اثبات دارد یا نه؟ با  بررسی  قوانین  و بنیادهای  فقه اسلامی در مطلب جاری، می توان  متوجه  ترجیح نظر مبتنی  بر  نفوذ  شهادت ثانوی در اثبات قذف درکنار  اسقاط تمامی حدود  با  آن شد. در نهایت به استناد تبعیت حکم از مبنا و حکمت  قلمرو  موضوعی اثبات دعاوی و آنچه  که  از  دلایل  فقهای  شیعه  و  اهل  سنت  از جمله  حجیت ادله باب، حمایت از فرد محصن، ترجیح جانب حق­ الناسی  قذف، رفع  انسداد  اثبات  و  استفاده از ملاک  اثبات  قصاص  به  وسیله  شهادت  ثانوی  به  دست آمد، نظریه مبتنی  بر  اثبات  قذف  به  وسیله  شهادت بر شهادت به عنوان یافته­  برگزیده  این  پژوهش در  نظر گرفته  شد. از  اینرو  اصلاح  مواد ۲۵۵ و ۱۸۹ ق.م.ا در انتها پیشنهاد می شود.

نویسندگان

علی اکبر فرح زادی

دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری

علی کشاورز

دانش آموخته واحد قم، بورسیه اسناد تجاری دانشگاه علوم قضایی

احسان سلطانیان نژاد

علوم و تحقیقات تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف. فارسیحیاتی، علی عباس (۱۳۹۰) آیین دادرسی مدنی در نظم ...
  • شمس، عبدالله (۱۳۸۷) آیین دادرسی مدنی، ج ۳، تهران: انتشارات ...
  • عسگری، علیرضا، میر­داداشی، سید مهدی، کشاورز، علی (۱۳۹۹) «بررسی اصالت ...
  • علوی، سید جعفر و رضوانی، غلام حیدر (۱۳۹۸) «بررسی نظریه ...
  • کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۸) اثبات و دلیل اثبات، ج ۲، تهران: ...
  • کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۸) قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران: ...
  • کریمی، عباس (۱۳۸۶) آیین دادرسی مدنی، تهران: انتشارات مجد ...
  • مهاجری، علی (۱۳۸۰) مبسوط در آیین دادرسی مدنی، ج ۲، ...
  • ب. عربیابن مازه بخاری، محمود ابن مازه حنفی (۱۴۲۴) المحیط ...
  • الدمشقی، ابن عابدین (۱۴۱۲) رد المحتار علی الدر المختار، ج ...
  • ابن نجیم المصری، زین الدین (بی­تا) البحرالرائق، ج ۷ و ...
  • اردبیلی (مقدس اردبیلی)، احمد ابن محمد (۱۴۰۳) مجمع الفائده و ...
  • اسیوطی، محمد بن احمد (۱۴۱۷) جواهر العقود ومعین القضاه، ج ...
  • اصفهانی (فاضل هندی)، محمد ابن حسن (۱۴۱۶) کشف اللثام و ...
  • اصبحی المدنی، مالک بن انس (بی­تا) المدونه الکبری، ج ۱۲، ...
  • العبادی الیمنی، ابوبکر بن علی (بی تا) الجوهره النیره، ج ...
  • الازهری المالکی، احمد بن بن سالم (۱۴۱۵) الفواکه الدوانی علی ...
  • القرافی، ابوالعباس احمد بن ادریس (۱۹۹۴) الذخیره، ج ۱۰، بیروت: ...
  • المزنی، اسماعیل بن یحیی (۱۴۱۰) مختصر­المزنی، بیروت: دارالمعرفه ...
  • اندلسی، ابن حزم (بی تا) المحلی، ج ۹، دمشق: دارالفکر ...
  • بغدادی (ماوردی)، علی بن البصری (۱۴۱۹) الحاوی الکبیر فی فقه ...
  • بهوتی، منصور بن یونس (بی تا) الروض المربع شرح زاد ...
  • ثعلبی البغدادی، عبدالوهاب بن علی بن نصر (۱۴۳۰) عیون المسائل، ...
  • جلاب المالکی، عبیدالله بن الحسین بن الحسن (۱۴۲۸) التفریع فی ...
  • حجاوی، شرف­الدین موسی ابوالنجا، الاقناع، ج ۴، بیروت: دارالمعرفه ...
  • حلی (ابن ادریس)، محمد بن منصور (۱۴۱۰) السرائر­الحاوی، ج ۲، ...
  • حلی (محقق)، جعفر ابن حسن (۱۴۰۸) شرائع الاسلام، ج ۴، ...
  • حلی (محقق)، جعفر ابن حسن (۱۴۱۸) مختصرالنافع، ج ۲، قم: ...
  • حلی (علامه حلی)، حسن بن یوسف (۱۴۱۱) تبصره المتعلمین، ج ...
  • حلی (علامه حلی)، حسن بن یوسف (۱۴۲۰) تحریر الاحکام (ط- ...
  • حلی (فخرالمحققین)، محمد بن حسن (۱۳۸۷) ایضاح الفوائد، ج ۴، ...
  • خمینی موسوی، روح­الله (۱۴۲۹) تحریرالوسیله، ج ۲، قم: دارالعلم ...
  • خوانساری، سیداحمد (۱۴۰۵) جامع المدارک، ج ۶، قم: موسسه اسماعیلیان ...
  • رحیبانی، مصطفی بن سعد بن عبده (۱۴۱۵) مطالب اولی النهی ...
  • رومی (البابرتی)، محمد بن محمود (بی تا) العنایه شرح الهدایه، ...
  • رویانی، عبد­الواحد بن اسماعیل (۲۰۰۹) بحرالمذهب، ج ۱۴، بیروت: دارالکتب ...
  • سرخسی، محمد بن ابی سهل (۱۴۱۴) المبسوط، ج ۱۶ و ...
  • سعدی المالکی (عبدالله المالکی)، ابومحمد (۱۴۲۳) عقد الجواهرالثمینه، ج ۳، ...
  • سغدی، ابوالحسن علی بن الحسین (۱۴۰۴)، النتف فی الفتاوی، ج ...
  • سنیکی، زکریا بن محمد بن زکریا الانصاری (بی تا) اسنی ...
  • سنهوری، عبد الرزاق احمد (۲۰۰۲) الوسیط فی شرح القانون المدنی ...
  • شاشی القفال، ابو­بکر محمد بن احمد (۱۹۹۸) حلیه العلماء فی ...
  • شعرانی، ابوالحسن (۱۴۱۹) تبصره المتعلمین، ج ۲، تهران: منشورات اسلامیه ...
  • شیخ نظام و جماعه من علماء الهند (۱۴۱۱) الفتاوی الهندیه، ...
  • شافعی، محمد ابن ادریس (۱۴۱۰) الام، ج ۶ و ۷، ...
  • شرقاوی، مصطفی (۲۰۱۵) شرح قانون الاثبات فی المعاملات المدنیه والتجاریه ...
  • شیرازی (ابواسحاق شیرازی)، ابراهیم (بی تا) المهذب، ج ۳، یبروت: ...
  • صدوق، محمد بن علی (۱۴۱۳) من لا یحضره الفقیه، ج ...
  • صدوق، محمد بن علی (۱۴۰۹)­، من لا یحضره الفقیه - ...
  • طبرسی، امین­الاسلام (۱۴۱۰) الموتلف من المختلف، ج ۲، مجمع البحوث­، ...
  • طرابلسی، قاضی عبدالعزیز (۱۴۰۶) المهذب، ج ۲، قم: انتشارات اسلامی ...
  • طوسی (شیخ طوسی)، ابوجعفر (۱۳۹۰) الاستبصار، ج ۳، تهران: دارالکتب ...
  • طوسی (شیخ طوسی)، ابوجعفر (۱۴۰۷) تهذیب الاحکام، ج ۶، تهران: ...
  • طوسی (شیخ طوسی)، ابو جعفر (۱۴۰۷) الخلاف، ج ۶، قم: ...
  • طوسی (شیخ طوسی)، ابو جعفر (۱۳۸۷) المبسوط، ج ۸، تهران: ...
  • طباطبایی (صاحب ریاض)، سید علی (۱۴۱۸) ریاض المسائل­، ج ۱۵، ...
  • عاملی (شهید ثانی)، زین الدین ابن علی (۱۴۱۰) الروضه البهیه، ...
  • عاملی (شهید ثانی)، زین الدین ابن علی (۱۴۱۳) مسالک الافهام، ...
  • عمرانی الیمنی، ابوالحسین (۱۴۲۱) البیان فی مذهب الشافعی، ج ۱۳، ...
  • عیسی شحی، عایشه (۱۴۴۱) «شهاده النقل فی الفقه الاسلامی والقانون ...
  • غیتابی حنفی، محمود بن احمد (۱۴۲۰) البنایه شرح الهدایه، ج ...
  • غزالی (ابوحامد الغزالی)، محمد (۱۴۱۷)­ الوسیط، ج ۷، قاهره: دار­السلام ...
  • فتوحی الحنبلی (ابن نجار)، محمد بن احمد (۱۴۱۹) منتهی الارادات، ...
  • قرطبی (ابن رشد)، ابوالولید (۱۴۰۸) المقدمات الممهدات، ج ۲، بیروت: ...
  • قیروانی، عبدالله بن عبد الرحمن النفزی (۱۹۹۹) النوادر والزیادات علی ...
  • کاسانی، ابوبکر بن مسعود بن احمد (۱۴۰۶) بدائع الصنائع فی ...
  • کلینی، ابوجعفر، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷) الکافی (ط-­ الاسلامیه)، ۸ ...
  • کلینی، ابوجعفر، محمد بن یعقوب (۱۴۲۹) الکافی (ط­- دار­الحدیث)، ۱۵ ...
  • کلوذانی، محفوظ بن احمد بن الحسن (۱۴۲۵) الهدایه علی مذهب ...
  • گلپایگانی، سید محمد رضا (۱۴۱۳) کتاب القضاء، ج ۱، قم: ...
  • مجلسی (علامه مجلسی)، محمد باقر (۱۳۷۲) بحارالانوار، ج ۲۷، بیروت: ...
  • مرغینانی، علی بن ابی بکر بن عبد الجلیل الفرغانی (بی ...
  • مرداوی الدمشقی، علی بن سلیمان (۱۴۱۹) الانصاف فی معرفه الراجح ...
  • مقدسی (ابن قدامه)، عبدالله بن احمد (۱۴۱۴) الکافی فی فقه، ...
  • مقدسی (ابن قدامه)، عبدالله بن احمد (۱۳۸۸) المغنی، ج ۱۰، ...
  • نراقی، مولی احمد (۱۴۱۵) مستندالشیعه، ج ۱۸، قم: آل­البیت علیهم ...
  • نجفی، محمد حسن (۱۴۰۴) جواهرالکلام، ج ۴۱، بیروت: داراحیاء التراث ...
  • نمری القرطبی، یوسف بن عبدالله (۱۴۰۰) الکافی فی فقه اهل ...
  • نوری، میرزا حسین (۱۴۰۸) مستدرک الوسائل، ج ۱۷، بیروت: آل ...
  • نووی، ابو­زکریا یحیی بن شرف (۱۴۱۲) روضه الطالبین و عمده ...
  • نووی، ابو­زکریا یحیی بن شرف (۱۴۱۲) المجموع شرح المهذب، بیروت: ...
  • نمایش کامل مراجع