بررسی نقش گونه های مرتعی در حفاظت سازندهای مارنی از فرسایش در شهرستان اردکان –استان یزد

در برخی رخنمون­ های مارنی، گونه ­های مرتعی خاصی به ­طور چشمگیر رشد و نمو یافته و باعث تثبیت و پایداری خاک و کنترل پدیده فرسایش و رسوب­زایی می­ شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش گونه ­های مرتعی بر کنترل فرسایش سازندهای مارنی مناطق بیابانی شهرستان اردکان یزد انجام ­گرفت. بدین منظور پس از جداسازی پهنه های مارنی بر روی نقشه زمین شناسی و انجام بازدیدهای صحرایی، محدوده های مارنی بر روی نقشه نهایی ­گردید. سپس نقشه درصد­ پوشش و تیپ­ بندی گونه ­های ­گیاهی تهیه شد. برای تعیین درصد پوشش ­گیاهی و تهیه فهرست گونه­ های گیاهی بازدید میدانی صورت­ پذیرفت. برای بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، نمونه ­برداری از ۱۲ سایت و با تقسیم بندی به چهار گروه همگن، مقایسه آماری با آزمون آنالیز­ واریانس و آزمون­دانکن انجام ­شد. نتایج نشان­ داد که سازندهای مارنی مختلف در مناطق بیابانی اردکان شامل مارن به ­همراه گچ (ژیپس)، ماسه ­سنگ و گنگلومرا و آهک است. بیش ترین اراضی مارنی، بدون پوشش ­گیاهی و بعضا دارای برونزد سنگی است. ولی در بخشی از مناطق مارنی به ویژه داخل آبراهه ها بوته ­های مرتعی با تراکم کم با نقش موثر در کنترل فرسایش و تثبیت ­کف دیده می­ شوند. سازگارترین گونه از نظر حضور (۸۳ درصد در پلات­ های دارای پوشش­ گیاهی) روی اراضی مارنی گونه بهوه شور (Salsola tomentosa) است. مقایسه خصوصیات شیمیایی خاک گروه ­های مارنی منطقه، نشان داد که متغیرهای قلیائیت، درصد­ گچ، شوری، کلسیم و منیزیم و آهک دارای تفاوت معنی ­داری در سطح احتمال ۱ و ۵ درصد می­ باشند. لذا باعث تفاوت در استقرار پوشش ­گیاهی و نوع گونه ها مستقر گردیده ­است.