مقدمه ای بر دست ساخته های چوبی قرون هشت تا یازده هجری قمری، بوانات

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 94

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RICHT-6-22_011

تاریخ نمایه سازی: 9 دی 1402

چکیده مقاله:

چوب، ماده خامی مناسب برای بروز ذوق، استعداد، هنر و خلاقیت صنعتگران و هنرمندان در دوران مختلف بوده است. هنرمندان ایرانی در دوران اسلامی هم چون دیگر صنایع، در زمینه هنرهای مرتبط با چوب نظیر: خراطی، منبت، گره چینی و خاتم سازی، نفیس ترین آثار را خلق کرده اند. طی دوران اسلامی در ساخت عناصر معماری بناهای مذهبی مانند در، محجر و منبر از چوب آثار نفیسی ساخته شده که بررسی آن ها ازنظر سیر تکامل و تحول صنایع وابسته به چوب به عنوان بقایای مادی فرهنگی دوران اسلامی و همچنین واکاوی مضامین نقوش و کتیبه های مذهبی آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده که با توجه به اهمیت موضوع تاکنون مطالعات چندانی در این راستا صورت نگرفته است. طی بررسی باستان شناسی که در سال ۱۳۹۴ ه‍.ش. به منظور شناسایی آثار تاریخی فرهنگی شهرستان بوانات صورت گرفت، آثار چوبی متعددی شناسایی و مورد بازدید قرار گرفت که پژوهش پیش رو در راستای معرفی و تحلیل یافته های موجود است. در این راستا، پرسش های پژوهش عبارتنداز: از دوران اسلامی بوانات چه آثار چوبی به جای مانده و عناصر تزئینی و مضامین کتیبه های آن ها چیست؟ از مسجد جامع بوانات و امامزاده حمزه بزم دست ساخته های چوبی مختلفی شامل: در، پنجره، منبر و محجر چوبی باقی مانده که ظرافت و تبحر در ساخت آن ها چشمگیر است. از آنجا که دو بنای موردبررسی به عنوان مسجد و امامزاده دارای کاربری مذهبی بوده، عموم کتیبه ها نیز شامل: آیات قرآن، شهادتین، شهادت ثلاثه، صلوات و نام امامان بود که نشان از تاثیر مذهب تشیع بر صنعت و هنر این دوره است. از آنجا که تنها در بناهای مسجد و امامزاده آثار به خوبی حفظ شده اند، می توان نقش و اهمیت مذهب و قداست را در حفظ آثار فرهنگی و تاریخی بازجست. هم چنین ظروف چوبی که پیش تر از غار کان گوهر به دست آمده بود نیز مورد تاریخ گذاری قرار گرفت که درنهایت آثار چوبی بوانات با توجه به کتیبه های موجود در بناها به قرن هشتم هجری قمری، و دوره صفویه تاریخ گذاری شدند.

نویسندگان

Reza Naseri

Assistant Professor, Department of Archaeology, Faculty of Art and Architecture, University of Zabol, Zabol, Iran

Seyed Mehdi Miri

Assistant Professor, Department of Archaeology, Faculty of Art and Architecture, University of Zabol, Zabol, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم.. ...
  • ابوت، کیث ادوارد، (۱۳۹۶). شهرها و تجارت ایران در دوره ...
  • استخری، ابوالسحق ابراهیم، (۱۳۷۹). مسالک و ممالک. برگردان: محمد بن ...
  • بلر، شیلا؛ و بلوم، جاناتان، (۱۳۸۱). هنر و معماری اسلامی ...
  • جعفریان، رسول، (۱۳۶۹). تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا ...
  • حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله، (۱۳۱۷). ذیل جامع التواریخ ...
  • حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله، (۱۳۷۲). زبده التواریخ. تهران: ...
  • خانی پور، مرتضی، (۱۳۹۴). «گزارش نخستین فصل بررسی باستان شناسی ...
  • خانی پور، مرتضی؛ میرقادری، محمدامین؛ نیکزاد، میثم؛ عمادی، حبیب؛ و ...
  • خانی پور، مرتضی؛ نیکنامی، کمال الدین؛ کاوش، حسینعلی؛ میرقادری، محمد ...
  • دهقانی، طیبه؛ و سامانیان، صمد، (۱۳۹۴). «بررسی تطبیقی طرح و ...
  • دیماند، موریس اسون، (۱۳۸۳). راهنمای صنایع اسلامی. ترجمه عبدالله فریار، ...
  • ساریخانی، مجید، (۱۳۸۶). «آشنایی با ساخت منبر مسجد جامع سوریان». ...
  • سمرقندی، کمال الدین عبدالرزاق، (۱۳۷۵). مطلع سعدین و مجمع بحرین. ...
  • تاثیر مذهب تشیع بر روی مضامین تزیینی در معماری عصر صفوی کتیبه نگاری [مقاله کنفرانسی]
  • صدیقیان، حسین؛ و صادقی، ابراهیم، (۱۳۹۲). «تولیدات چوبی و هنرهای ...
  • عطارزاده، عبدالکریم، (۱۳۷۴). «آرایه های چوبی در معماری اسلامی ایران ...
  • عیدی پور، زهرا، (۱۳۹۰). «بررسی باستان شناختی آثار چوبی دوران ...
  • کتبی، محمود، (۱۳۶۴). تاریخ آل مظفر، به اهتمام: عبدالحسین نوایی، ...
  • مصطفوی، سید محمد تقی، (۱۳۴۳). اقلیم پارس. انتشارات انجمن آثار ...
  • معلم یزدی، معین الدین، (۱۳۲۶). مواهب الهی در تاریخ آل ...
  • ملکی گلندوز، مصطفی؛ و محمدی، میرروح الله، (۱۳۹۱). «بررسی ویژگی ...
  • مهرپویا، جمشید، (۱۳۷۶). «منبت و کنده کاری چوب در معماری ...
  • نجفی، مهسا، (۱۳۹۷). «کشتار در غار کان گوهر: تلفیق شواهد ...
  • غار کان گوهر: تحلیل یک حادثه تاریخی با روش های باستان شناسی زیستی [مقاله ژورنالی]
  • Abbott, K. E., (۲۰۱۷). Cities and Trade of Iran in ...
  • Attarzadeh, A., (۱۹۹۵). “Wooden Arrays in Islamic Architecture of Iran ...
  • Blair, Sh. & Bloom, J., (۲۰۰۲). Islamic Art and Architecture ...
  • Dehghani, T. & Samanian, S., (۲۰۱۵). “A comparative study of ...
  • Dimand, M. E., (۲۰۰۴). Guide to Islamic Industries. translated by: ...
  • Eidipour, Z., (۲۰۱۱). “Archaeological study of wooden artifacts of the ...
  • Estakhri, A. I., (۲۰۰۰). Masalek and Mamalek. Translated by: A. ...
  • Hafiz Ebru, A., (۱۹۳۸). Zeil Jame Altavarikh Rashidi. Tehran: Scientific ...
  • Hafiz Ebru, A., (۱۹۹۳). Zobday Altavarikh. Tehran: Ministry of Culture ...
  • Helwing, B., (۲۰۰۷). “Visit to the Marvast Dam Area”. (unpublished).. ...
  • Jafarian, R., (۱۹۹۰). History of Shiism in Iran from the ...
  • Katbi, M., (۱۹۸۵). History of Al-Muzaffar. by: Abdolhossein Navai, Tehran: ...
  • Khanipour, M., (۲۰۱۵). “The first season of archaeological survey report ...
  • Khanipour, M.; Mirghaderi, M. A.; Nikzad, M.; Emadi, H. & ...
  • Mehrpooya, J., (۱۹۹۷). “Inlaid and wood carving in Islamic architecture”. ...
  • Moallem Yazdi, M., (۱۹۴۷). Divine Gifts in the History of ...
  • Najafi, M., (۲۰۱۸). “Killing in Kan Gohar Cave: Combining Archaeological ...
  • Najafi, M, Niknami, K. A.; Golamzadeh, S. & Sołtysiak, A., ...
  • Samarqandi, K. A. R., (۱۹۹۶). Matlee Saadin and Majma Bahrain. ...
  • Sarikhani, M., (۲۰۰۷). “Familiarity with the construction of the pulpit ...
  • Sedighiyan, H. & Sadeghi, E., (۲۰۱۳). “Wooden products and related ...
  • Stein, A., (۱۹۳۶). “An Archaeological Tour in the Ancient Persis”. ...
  • نمایش کامل مراجع