غار کان گوهر: تحلیل یک حادثه تاریخی با روش های باستان شناسی زیستی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 100

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RICHT-5-16_009

تاریخ نمایه سازی: 9 دی 1402

چکیده مقاله:

در سال ۱۳۸۹ ه‍.ش. از معدن غار کان گوهر در شهرستان بوانات در استان فارس تعدادی اسکلت انسانی کشف شد. باتوجه به وجود فرضیه های مختلف در رابطه باوجود این بقایا در غار و نامعلوم بودن قدمت آن ها، به منظور یافتن دلیل وجود این تعداد بقایای انسانی، علاوه بر بازدید از غار، جغرافیای تاریخی منطقه بوانات در منابع تاریخی نیز مورد مطالعه قرار گرفت. در منابع دوره آل مظفر و تیموری ذکر شده است که در حدود سال ۷۴۲ ه‍.ق.، هم زمان با ناآرامی های بعد از فروپاشی ایلخانان در ایران و نبود قدرت متمرکز، روستایی در بوانات مورد حمله امیرزاده ای مغول قرار گرفته و اهالی روستا برای نجات جان خود به غاری پناه می برند. امیر زاده به محض اطلاع از محل اختفای آن ها، دستور به افروختن آتش در دهانه غار داده که دود ناشی از آن منجر به کشته شدن تمام افراد در داخل غار می شود. درراستای تطبیق این بقایای باستان شناختی با رویداد مذکور در منابع تاریخی، مطالعات باستان شناسی زیستی با محوریت بررسی آثار خشونت، با استفاده از روش پیشنهادی «بیوکسترا» و «آبه لیکر» (در سال ۱۹۹۴م.) مورد استفاده قرار گرفت. این روش برمبنای مشاهده چشمی، با هدف تخمین سن، تعیین جنسیت، تشخیص بیماری ها و شناسایی تمام تغییرات قبل، حین و پس از مرگ تنظیم شده است. باتوجه به سقف دود زده غار، به ویژه دهانه آن، تعداد زنان (۳۷ درصد)، کودکان (۲۹ درصد) و کهنسالان (۳۰ درصد) و نبود آثار خشونت فیزیکی در جمجمه ها و وجود آثار سوختگی، می توان با احتمال این بقایا را با حادثه مذکور در منابع تاریخی تطبیق داد. این یافته ها می توانند پاسخ روشنی را در جهت فهم علت وجود این تعداد بقایای انسانی در غار مذکور فراهم آورند.

نویسندگان

Mahsa Najafi

M.A. in Archeology, Department of Archeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran.

Kamal Aldin Niknami

Professor, Department of Archeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran.

Saeid Golamzadeh

Vice Chancellor in Administration and Resources Development affairs, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

Arkadiusz Sołtysiak

Professor, Department of Bioarchaeology, Faculty of Archeology, University of Warsaw, Warsaw, Poland

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • افشار، زهرا، (۱۳۹۷). «زیست باستان شناسی: مطالعه علمی بقایای اسکلت ...
  • پزشک، منوچهر، (۱۳۸۷). عصر فترت ایران در سده های میانه. ...
  • چمبرلین، اندرو، (۱۳۹۷). جمعیت شناسی در باستان شناسی. ترجمه سحر ...
  • حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله، (۱۳۱۷). ذیل جامع التواریخ ...
  • حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله، (۱۳۷۲). زبده التواریخ. تهران: ...
  • حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله، (۱۳۷۵). جغرافیای حافظ ابرو. ...
  • حیدریان، محمود؛ و قاسمی، بهنام، (۱۳۹۴). استخوان شناسی در باستان ...
  • خانی پور، مرتضی؛ طهماسبی، ملیحه؛ نیکزاد، میثم؛ میرقادری، محمدامین؛ عمادی، ...
  • راه پیما، عنایت الله، (۱۳۸۵). «غار کان گوهر از آثار ...
  • سمرقندی، کمال الدین عبدالزراق، (۱۳۷۲). مطلع سعدین و مجمع بحرین. ...
  • کتبی، محمود، (۱۳۶۴). تاریخ آل مظفر. به اهتمام: عبدالحسین نوایی، ...
  • محولاتی شمس آبادی، فرهاد، (۱۳۸۷). «ژنتیک کرانیوسینوستوز». ژنتیک در هزاره ...
  • مستوفی قزوینی، زین الدین بن حمدالله، (۱۳۷۲). ذیل تاریخ گزیده. ...
  • معلم یزدی، معین الدین بن جلال الدین محمد، (۱۳۲۶). مواهب ...
  • میرخواند، محمد بن خاوند شاه بن محمود، (۱۳۸۰). تاریخ روضه ...
  • میز، سایمن، (۱۳۹۶). باستان شناسی استخوان های انسان. ترجمه سمیه ...
  • نجفی، مهسا، (۱۳۹۷). «کشتار در غار کان گوهر: تلفیق شواهد ...
  • نطنزی، معین الدین، (۱۳۳۶). منتخب التواریخ نطنزی. تصحیح: ژان اوبن، ...
  • Buikstra, J. A. & Ubelaker, D. H., (Ed.), (۱۹۹۴). Standards ...
  • Mann, R. W.; Symes, S. A. & BASS, W. M., ...
  • Meindl, R. S. & Lovejoy O, C., (۱۹۸۵). “Ectocranial suture ...
  • Najafi M.; Niknami K. A.; Gholamzadeh S.; Khanipour M. & ...
  • Niknami, K. A. & Ramezani, M., (۲۰۱۱). “Ali Kosh Lady ...
  • Ortner, D. J., (۲۰۰۳). Identification of pathological conditions in human ...
  • Ortner, D. J. & Putschar, W. G. J., (۱۹۸۵). Identification ...
  • Smith, B. H., (۱۹۹۱). “Standards of human tooth formation and ...
  • Stuart-Macadam, P., (۱۹۸۵). “Protic hyperostosis: representative of a childhood condition”. ...
  • Sunderland, E. P.; Smith, C. J. & Sunderland, R., (۱۹۸۷). ...
  • Todd, T. W. & Lyon, D. W. Jr., (۱۹۲۴). “Endocrinal ...
  • Ubelaker, D. C., (۱۹۹۱). “Standards of human tooth formation and ...
  • نمایش کامل مراجع