راهبردهای توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی با استفاده از تکنیک QSPM (مطالعه موردی: محله بهمن مشهد)

مشکلات اجتماعی و اقتصادی مهم ترین عامل پیدایش حاشیه نشینی در شهرها است که زیربنای مشکلات کالبدی، عملکردی و زیست محیطی نیز گردیده است. از آن جایی که کلان شهر مشهد، دومین شهر ایران از منظر وسعت سکونتگاه های غیررسمی است، لذا، پژوهش پیش رو با هدف تبیین راهبردهایی برای توانمندسازی محلات حاشیه نشین شهر مشهد با مطالعه نمونه موردی محله بهمن انجام شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. برای تحلیل داده ها از تکنیک سوات و ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که پایین بودن میزان مالکیت رسمی مهم ترین نقطه ضعف و ارتباطات قوی میان فردی و روابط همسایگی مهم ترین نقطه قوت محله است. در رابطه با محیط بیرونی محله نیز سهم بالای اراضی آستان قدس وامکان سرمایه گذاری آستان قدس در آ ن ها مهمترین فرصت و ترک تحصیل زودهنگام کودکان نیز مهم ترین تهدیدهای محله به شمار می روند. همچنین با توجه به این که نتایج حاصل از تحلیل ماتریس ارزیابی عوامل درونی-بیرونی بر اولویت داشتن راهبردهای تدافعی دلالت دارد، لذا مدیریت استراتژیک در این محله جایگاه مناسبی ندارد. اولویت بندی راهبردهای محله نشان می دهد که راهبردهایی با بعد کالبدی و اقتصادی به ترتیب در اولویت اول و دوم قرار می گیرند. با توجه به این که این راهبردها عبارتند از ایجاد زمینه های توسعه کمی و کیفی فرایند نوسازی و شناسایی مزیت های هریک از زیرمحلات و توانمندسازی هرچه بیشتر آن ها، لذا مدیریت شهری می بایست در راستای توانمندسازی این محلات زمینه های توسعه را در ابعاد مختلف فراهم آورد و از اقدامات یک طرفه و از بالا به پایین پرهیز نماید.